24 augustus, bewolkt 25 graden, dagje Santiago

Wat een bijzondere dag…. Bij het ophalen van de Compostela’s heb ik gevraagd of bekend was of de Botafumeiro er zou zijn. Dat is voor mij een hoogtepunt, die ik graag met iedereen zou willen delen. Dat was gisterenavond tijdens de pelgrims mis van 19.30 uur. Wat een speciaal moment. Het raakt ons om dit mee te maken.

Na het ontbijt is er dan ruimte om met een gids door de stad te lopen. Kijk om 10 uur op het plein op zoek naar iemand met een speciale blauwe of rode paraplu. En ook om alsnog een ticket zien te krijgen voor de excursie op het dak van de kathedraal. Tata, 😃 dat lukte. Om 12.30 was er plaats voor ons. Dat is zo speciaal, hoog boven de stad, de pelgrims en touristen als kleine mieren onder je. Intussen vertelt een gids over o.a. de verschillende torens die te zien zijn.

Natuurlijk lopen we ook door de stad. Souvenirs kopen voor jezelf of je familie, een bezoek aan het Alameda park met prachtig uitzicht over de stad en de kathedraal. De 2 Maria’s ontmoeten in het park.

In de avond gaan we naar de muziek en op zoek naar de geheimzinnige schaduw. Ook dat vertelt de gids, dat er een schaduw in de avond te zien is, vlak bij het winkeltje van de kathedraal.

Onze speciale Camino sluiten we af met een etentje met paella of solomio. Zo toevallig. We zitten op een terras en ik word begroet door de eerdere restaurant eigenaar van Botafumeiro. Die waren net een nieuw restaurant gestart. Restaurant Meraki. Zeker aan te bevelen en je kunt er heerlijk in de tuin zitten. (Net voor het pelgrimskantoor)

Dank je wel Ina, Marjo, Bea, Annemiek, Carla en Jacqueline. Voor het vertrouwen aan mij voor de vele speciale gesprekken, de nieuwe inzichten, die ook mij steeds verder brengen op mijn pad. Door jullie is ook dit een onvergetelijke Camino geworden.

Tot slot van Ricky Rieter:

Vanaf hier, zal ik terugkeren naar het gewone leven van alle dag, niet gewoon meer….na alles wat ik ervaren heb, en als rijkdom opgeslagen in de weg, die ik zelf ben.

23 augustus, 26 km Padron Santiago, 33 graden

En dan nu het beloofde verslag van onze laatste etappe.

De etappe van gisteren was er een met vele hoogteverschillen. De km’s waren 26 en het was ook de heetste dag met 33 graden. We kregen het niet voor niets. De spirit zat er goed in, we lopen in een fijne cadans. Vanwege de hitte vertrokken we al om 6.30 uur. Ruim 1 uur in het donker.

Dan komt de zon tevoorschijn, die tovert kleur in het landschap en door de bossen. In het begin licht heuvelachtig met enkele kleine stijgingen.

Na 2 uur hebben we pauze. We hebben er dan al 9 km opzitten. Daarna gaat de stijging naar Milladoiro op 260 meter beginnen. Het valt niet mee. We naderen Santiago en daar zijn vele nieuwe snelwegen aangelegd. Dat betekent dat je diverse keren een hoog viaduct overgaat.

Zien we het goed, daar dat gebouw met die puntjes, is dat de kathedraal? Ja dat is het. We zijn er dan nog 6 km vandaan.

Bij het Alamada park wachten we op elkaar. Samen willen we de stad inlopen.

En dan zijn we er. Uitgelaten wacht ik deze lady’s op bij het plein. We feliciteren elkaar en zijn door deze Camino altijd met elkaar verbonden. We vieren onze aankomst op het terras van het Parador.

Wat is mooier dan zelf de Compostella’s uit mogen reiken en dan nog wel in de Huiskamer voor de ontvangst van Nederlandse pelgrims. Mijn speech was heel kort…..”ik ben heel trots op jullie allemaal”, ik zie ze stralen en merk dat ze ook trots op zichzelf zijn. Dat mag ook, want er is flink wat overwonnen. Angst om alleen te gaan, twijfel of we het kunnen halen, een dagje pap in de benen. Elke dag opnieuw kunnen gaan. Wat een toppers! En ook de laatste stempel in ons paspoort van Jacobus.

Allemaal van harte gefeliciteerd!

23 augustus, 26 km, zonnig

We zijn er!!!! Zo trots op allemaal. Verslag volgt later

22 augustus, 19 km, Caldas de Reis Padron,zonnig 15-32 graden

Het begint al te kriebelen. Het spannende gevoel, dat het er bijna op zit. Al opmerken dat er veranderingen bij jezelf zijn. Steeds meer gaat ieder voor zich een stuk alleen op pad met meer zelfvertrouwen op de stappen die je gaat zetten. We zijn enthousiast onderweg voor de op één na laatste etappe.

Met toch wel een geleidelijke en behoorlijke stijging, die we niet eens zo in de gaten hadden. Vanaf Caldas de Reis langzaam omhoog naar Alto Corgullon op 165 meter. Er zijn veel pelgrims met ons onderweg. Ieder met hetzelfde doel, morgen aankomen in Santiago. We schatten toch wel enkele honderden. ?(200-400?). We vinden het erg gezellig en treffen dagelijks een groep dezelfde pelgrims. Het voelt als een soort familie. Wij staan bekend als de lady’s de Hollanda.

Vandaag vertrokken we om 7.30 uur na een uitgebreid ontbijtbuffet in hostel El Cruceiro. Omdat de afstand iets korter was, vonden we dit nog een prima vertrektijd. De eerste uren was het lekker koel. Nog bewolkt, we boffen met dit mooie wandelweer. We hadden gedacht na 9 km te pauzeren. Treffen we vlak ervoor een gloednieuw café, tja….we passen de plannen aan en genieten van wat op ons pad komt.

Dan volgt een glooiend, gemakkelijk pad door de bossen. Langs Valga op weg naar Pontesecures. Annemiek ziet het al helemaal zitten. Nog een “klein” stukje en dan zijn we in Santiago.

Het is zo leuk vandaag. Carla ging voor het eerst een stuk alleen op pad. Ieder loopt zijn Camino. Een stukje met zijn 2-en, dan weer met een ander en we treffen elkaar onverwacht toch weer op eenzelfde pauze plek. Ervaren dat het ook niet erg is om fout te lopen. Je wordt vanzelf terug geroepen. Ondertussen worden er “veldboeketten” meegenomen en hebben we veel lol met elkaar. We komen ongeveer gelijk in Padron aan en hebben ons etappe drankje.

Volgens een legende is Jacobus naar Padron vervoerd in een bootje. In de Santiago kerk is de meerpaal te zien, waar dat bootje is vastgemaakt.

We klimmen naar het klooster en kunnen bij de algemene herberg een “Pedronia” halen.

En dan morgen…….op naar Santiago.

21 augustus, 23 km, Pontevedra Caldas de Reis zonnig 18-30 graden

Het Nacama hostel in Pontevedra is een prima hostel, stapelbedden allemaal afgescheiden met gordijntjes. Prettige ontvangst en een grote ruimte om rustig te zitten. Aan het einde van de middag gingen we nog even naar de mooie kerk en klooster van Pontevedra. Een bezoekje waard.

De route van Pontevedra naar Caldas de Reis is vrij vlak, vaak door bossen of over rustige wegen.

In alle vroegte gaan we de deur uit. De nog donkere straten zijn bijna verlaten. Op enkele jongelui na die na een avondje stappen nog net niet naar huis gaan. Samen met andere vroege pelgrims gaan we door het centrum naar de brug.

Weldra wordt het licht en kunnen we meer van de omgeving zien. Na 9 km hebben we ons 2e ontbijt bij Pousada do Peregrino. Voor vele pelgrims een pleisterplaats.

De Camino gaat verder naar Briallos, daar lopen bij onder de druiven struiken door. Het geeft lekker schaduw op deze zonovergoten dag.

We treffen elkaar bij de bar net na brug over Rio Umia, niet ver van onze herberg El Cruceiro.

Caldas de Reis is bekend om de warm water bronnen. Letterlijk betekent Caldas de Reis bronnen van de koning. Een bezoekje aan de bronnen hoort erbij.

Nog 2 dagen te gaan, 44 km… Santiago we komen eraan. Deze wijst ons alvast de weg. Morgen is het die kant op.

20 augustus, 20 km, zonnig 18-32 graden

Vandaag gaan we om 7 uur de deur uit. Het is dan nog donker als we door de straten van Redondela lopen.

De etappe gaat van Redondela via Arcade naar Pontevedra. Een hele mooie etappe door de bossen met maar liefst 2 toppen. De Alto dat Lomba na 5 km en de Alto da Canicouva na 12 km.

Een hoogtepunt van deze route is het uitzicht over Ria de Vigo, zeker met het vroege ochtend licht. Het is echt genieten. Het wordt in korte tijd licht. De lucht is bijna aquarel van kleur. Er zijn ook dit moment al veel pelgrims op weg. Ieder wil wel met dit mooie weer, op tijd binnen zijn. Na 14 uur wordt het echt heet.

In Arcade hebben we na 7 km ons (2e) ontbijt. Een bakker in combinatie met een koffietentje meteen na een drukkere weg. Daarna gaan we verder en komen over de oude brug. Wat een mooi uitzicht, met zo een strak blauwe lucht nog extra mooi.

We vervolgen onze weg, vooral door de bossen. Ook vlak voor Pontevreda kiezen we voor het pad langs de rivier. Daardoor valt het erg mee met de hitte.

Vlak voor Pontevreda gaan we door een tunnel met graffiti. Kunst….ook een mooi moment. We beelden ons in om alvast in Santiago aan te komen.

Op het terras bij ons hostel (Nacama hostel) zijn we weer bij elkaar. Delen onze Camino verhalen en we krijgen bezoek van een Zuid Afrikaan (Hendrik) die voor ons op zijn gitaar speelt. Het pelgrimslied in het zuid Afrikaans van Amanda Strydom. Een mooie ontmoeting….

19 augustus, 17 km, Porrino Redondela, zonnig, 15-30 graden

We hebben een hitteplan……De zon komt hier in Galicië om 7.45 uur op. Met een ontbijt om 7 uur in ons pension Louro, vertrekken we om 7.30 uur. Nog heerlijk koel!

De eerste 4 km staan niet bij het hoogteprofiel. Dat is ook een vrij vlak deel. De stijging gaat naar Mos en verder omhoog naar Monte Cornedo op 250 meter. Intussen zijn we de grens gepasseerd van “nog 100 km te doen”. Na vandaag hebben we nog 87 km te gaan in 4 wandeldagen.

Tot aan Mos is de zon nog achter de horizon. In dit geval is het een bergrug in de richting van het oosten. We lopen naar het noorden, de zon is in de ochtend aan onze rechterhand. Er zijn al vele pelgrims onderweg. We vinden het heel gezellig om met de pelgrims een praatje te maken. Zo gaan Marjo en Annemiek na Mos zelfstandig verder. Even vanwege de verwachte hitte wat later pauzeren.

Dan stijgt het nog wat meer. Onze beenspieren hebben even wat meer te doen, dan de “ene voet voor den andere voet”. Ook dat lukt ons tot we bij de top zijn. We zien een indrukwekkend monument voor de “maltratada mujeres” (slecht behandelde vrouwen)

Dan komt de daling naar Saxamonde en Redondela. Een steile afdaling die zeker de knieën belast. De beloning zit in de mooie uitzichten. Vanaf de top kijken we over een dal in de richting van Redondela. Kronkelende wegen, bloemen langs de kant. Ook pelgrims die achteruit lopen.

In Saxamonde hebben even pauze voor we in Redondela aankomen. Daar treffen we Marjo en Annemiek weer. Gezellig hebben we daar een etappe drankje.

18 augustus, Valenca Porrino,21 km 20-30 graden zon

We gaan de grens over! De grens van Portugal naar Spanje en ook over de helft van onze Camino. Nog net in Portugal vertrokken, een voet in Spanje gezet en hup…het is zomaar 1 uur later.

Zo je ziet op het hoogteprofiel, het is voortdurend stijgen en dalen. De eerste hoogte is van rivier Minho naar Tui. Al van verre zien we dat liggen. De kathedraal torent hoog boven Tui uit. Vanaf de vesting dalen we af door de stadsmuren. Dan die enorme brug over.

Vandaag gaat Marjo de uitdaging aan. Meteen na het ontbijt vertrekt ze…..alleen op pad. Vol van spanning, kan ik het wel, weet ik de weg? En ook vol vertrouwen. Ze laat zien dat ze alleen durft gaan. “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan”….. Daar gaat Marjo.

In Tui lopen we door de kleine, oude straatjes. Onder poortjes door en nog even uitzicht over Rio Minho. De kathedraal is open, we nemen er even een kijkje. Ook krijgen we er al een stempel.

Het is vandaag vooral stijgen en dalen door de bossen. Nog een heerlijke wandeltemperatuur. Erg mooi is een beeld van een pelgrim. Daar passen we wel in. Voelen we ons pelgrim? Alles wat je nodig hebt, hebben we bij ons. We stellen vast dat we heel weinig nodig hebben. En….”wat je thuis laat is meegenomen”. En ook het ritme van de dag, eten, drinken, lopen, slapen. Dat is het. Tevredenheid, vertrouwen. We komen dat tegen en denken erover na.

Voor Porrino kom je voor de keuze. Dat is na Portico de Gloria, voor Orbenlle. Langs een industrie gebied en snel de stad in of door de bossen, boerenweggetjes en later ook industrie gebied. We kiezen de laatste. Iets verder. Inmiddels is het warm geworden. Door het tijdsverschil met Portugal en het rondkijken in Tui, zijn we vandaag wat later op de plaats van onze bestemming.

In Hostal Louro is ook een café voor ons etappe drankje. Marjo was al vroeg in Porrino en heeft de Camino weg goed kunnen vinden. We waren heel benieuwd hoe zij de dag had ervaren. Gezellig om samen te zijn voor het etappe drankje.

17 augustus, 18 km, Rubiaes Valenca,zonnig 24 graden

Een volgende hoogte. Na Rubiaes is de volgende heuvel de Alto Sao Bento.

In de heerlijke koelte van de ochtend gaan we  op pad. De natuur helemaal opgefrist en afgestoft van de vele regen van gisteren. We hebben geprobeerd de schoenen droog te föhnen en de kachel was aan met vele schoenen ervoor. Het hielp allemaal een klein beetje. Daarom hadden de meesten een extra paar sokken meegenomen. De heuvel naar Sao Bente ging heel geleidelijk. Van 120 meter naar 270 in, ik schat 5 km.We vinden het goed te doen, overwegend vals plat.

De afdaling naar Fontoura is erg mooi. In de verte zie je ook Valenca liggen. We doen erg ons best om ook naar beneden met kleine stapjes te gaan om zo onze knieën niet teveel te belasten.

Valenca is een echte vestingstad. Het oude kleine centrum is helemaal ommuurd. De uitzicht torens waren hier om Spaanse invallers te weren. Gelukkig kunnen we nu ongemerkt van het ene land naar het andere land. Morgen gaan we dat ervaren.

In Valenca is het erg druk. Bomvol toeristen. Gek is dat, te ervaren dat die drukte ons overvalt. We mengen ons op het terras tussen hen en genieten van ons etappe drankje.

We verblijven in hostal Bulwark, ze zeggen van zichzelf: “de beste op de Camino”. We vinden het er erg mooi, zowel aan de buitenkant als binnen. De beste weten we niet. Goed zo wie zo!

Aan het einde van de middag gaan we Valenca verkennen met, over Rio Minho uitzicht op Spanje. Spanje we komen er aan ……

16 augustus, 15 km naar Rubiaes, regen 19 graden

Het avontuur van het slapen in een tent in de regen bij herberg Pescaria Oasis do Camino zit erop. We hadden een zeer uitgebreid ontbijt, met eieren, yoghurt. Voldoende energie voor de nieuwe wandeldag.

De route naar Rubiaes is de echte bergetappe van de Camino Portugues. We stijgen naar 405 meter, de Alto de Portela Grande. Zouden we dat wel kunnen? Ben ik voldoende voorbereid?En weet je wat ik hoor als we boven zijn? Nooit gedacht dat ik dat zou kunnen. Ik ben niet sportief en zie mij daar nu gaan. Wat ben ik trots op mezelf. Dat vind ik ook! Een pluim voor de krachtige dappere dames en dan vandaag ook nog in de regen

Vrijwel direct na de start gaan we onder de snelweg door, de A3. Enorme palen voor de de stevigheid van de weg. We voelen ons er klein bij. Het eerste uur hadden we nog een beetje zon, de omgeving is erg mooi

Bij Revolta, naast het kerkje, hebben we pauze. Een winkeltje erbij, waar we kaarsen kunnen kopen. We kopen er allemaal een, voor onze dierbaren. Annemiek en ik zingen in dat kerkje, een hele mooie akoestiek.

Daarna gaat de stijging verder. Over grote rotsblokken zoeken de voeten als vanzelf de weg. Rechts of links van een rotsblok, goed uitkijken dat je niet uitglijdt. Intussen is het gaan regenen en dan kunnen de rotsblokken glad zijn. We passeren Cruz dos Franceses en staan stil bij de vele steentjes die er zijn achtergelaten.

We hebben de top bereikt. Helaas is het uitzicht door de regen beperkt. Het regent minder hard, dus kunnen we boven wel even pauzeren.

We dalen af en vinden na enkele km een bar. Een deel is overdekt. Dat komt goed uit, want de regen valt ineens met bakken naar beneden.

We overnachten in Rubiaes in albergue El Ninho. We worden ontvangen met een kopje thee, er is een warme douche. We zijn er heel tevreden mee. Nog een dagje in Portugal, overmorgen komen we in Spanje aan.

15 augustus, Casa Fernanda Ponte de Lima en verder,  22 km, zonnig later bewolkt

Wat een ervaring om bij Casa Fernanda te overnachten. Hapjes bij aankomst, een heerlijke maaltijd. Na het eten, muziek, dansen en een portje. Allemaal met veel liefde voor de pelgrims en bij alle pelgrims de “Camino smile”. We hebben er enorm van genoten.

Na ons ontbijt gaan we op pad. Samen met 3 jonge mensen uit Duitsland, een Portugese en Ierse. Een verblijf om nooit te vergeten.

De route naar Ponte de Lima is nog 16 km, deze keer gaan we 6 km verder naar “Pescaria”. Op onderstaand overzicht zie je waar Casa Fernanda ligt. Net voorbij de helft van Barcelos naar Ponte de Lima. Lees verder over onze ervaring bij aankomst…….

De zon komt voorzichtig te voorschijn. We lopen door een heel mooi dal met na elke bocht een ander landschap. Licht heuvelachtig, het loopt gemakkelijk. Het voelt als ruimte en we voelen ons blij door het fijne verblijf. Na 9 km hebben we pauze bij bar Viana. We zijn er aan toe.

Op naar Ponte de Lima. Het laatste deel langs Rio Lima. De bruggen zien we al van verre. Daar werden we gastvrij onthaald door 2 Portugese dames die ons uit nodigden voor hapjes. Wat een verwennerij, zomaar van wildvreemden. Alweer een Camino kadootje.

Ponte de Lima is bekend om de lange romaanse brug en de witte kerk aan die brug. Ook het monument van de soldaten. We blijven er even. Het is enorm druk, vanwege een feestdag voor de emigranten.

Na Ponte de Lima is het rustig. Op weg naar ons verblijf. De bergen komen wat dichterbij. De berg van de Camino Portugues krijgen we morgen.

De locatie van ons verblijf was niet duidelijk. Op maps.me staat die bij de kerk van Arcozelo. Dat is niet goed. Het is nog 3 km verder. Dan komen we eraan. Het zal toch niet dat we in die tenten slapen?…..Ja toch wel. Ik had bevestigd gekregen 7 losse bedden. En dan blijken het luchtbedden te zijn in een tent. Er is 1 “douche”, wat ik eigenlijk geen douche wil noemen. Pfff, dat valt even tegen…..We besluiten er toch te blijven. Deze nacht komt er mogelijk regen, de tentjes worden extra afgedekt met een zeil. Enkelen worden onder een afdak geplaatst.

We zien uit naar onze herberg in Rubiaes. Die ken ik…….