26 maart, 26 km, harde wind en veel buien, 12 graden

We zijn er!!! 350 km verder in 16 wandeldagen op de weg van Vezelay naar La Souterraine. Van harte gefeliciteerd Ellen, Dike en Ada.

Ook Carla is in onze gedachten meegereisd naar La Souterraine. Helaas kon zij door een blessure de wandeling niet afronden en is eerder naar huis gegaan. We hebben haar gemist, vooral haar zorgzaamheid en betrokkenheid.

Hoe gingen we starten aan deze dag? Het verblijf in Crozant bij Chambre d’hote Le Relais de la Sedelle is er een om niet te vergeten. Hartverwarmende gastvrijheid in de gite van Bruno en Lydia. Op deze zondag met lunchpakketje…… (Heel belangrijk, onderweg is er niets open)

Crozant is gelegen tussen 2 rivieren, hoog op de rotsen. Het zijn de riviertjes, La Creuse en La Sedelle. Op onderstaande kaart, zie je een beetje hoe het ligt. Gisteren vanuit het noorden over La Sedelle naar Crozant, vandaag vanaf het hooggelegen Crozant naar beneden afdalen, verder naar het zuiden.

Een hele mooie afdaling over smalle paadjes. We moesten goed uitkijken om niet uit te glijden. We volgen daarna het kolkende water langs de Sedelle, aan de andere kant met idyllische huizen.

Wederom een pittige dag. We hadden te maken met sterke tegenwind en enorme plensbuien. En dat bij 26 km over voortdurend stijgend en dalend wegen. Vanaf het begin tm de eerste 10 km bijna voortdurend vals plat.

De eerste keer met een enorme plensbui, kwamen we langs een boerderij. De schuur gaat open en we worden uitgenodigd om zomaar te komen schuilen. Dat doen we tot de ergste regen weer voorbij is. Daarna vervolgen we onze weg via La Chapelle Baloue, Saint Germain Beaupre. Vaak prachtige onverharde paden langs percelen van boeren. Of door holle wegen. Als het dan even droog is, tovert het zonlicht glans of alle kleuren groen die we tegenkomen.

Heel moe komen we in La Souterraine aan. Bij de kerk vinden we een welkom bord voor alle pelgrims. Dat doet goed. We ervaren dat we zijn aangekomen. In de kerk vinden we ook een stempel en een glas in lood raam van Heilige Santiago (Jacobus)

Natuurlijk gaan we onze aankomst vieren met het etappe drankje. Even zoeken en dan vinden we toch 1 bar die open is voor ons. Een goed moment om alvast onze herinneringen op te halen. Hoe waren de dagen, de overnachtingen en hoe heb je deze camino ervaren? Een ervaring rijker…..ja, ik kan het nog, ja, ondanks een blessure lukt het en ja, “het mag zoals het kan”. Hoe het ook is, ik ben trots op jullie.

Het was spannend, zou de trein wel gaan? Gezien de stakingen in Frankrijk is dat niet zeker. Eigenlijk zouden we 28 maart met de trein naar Parijs en van Parijs naar Nederland. We kregen gisteren een mail dat de trein uit La Souterrain is vervallen. Direct bellen en ja hoor we kunnen nu (=27 maart) naar Parijs. Daarna hebben we een (nacht) Flixbus kunnen boeken. Hopelijk komen we morgen 28 maart om 6 uur in Rotterdam aan.

Zo hebben we vandaag tijd nog even in La Souterraine rond te kijken. Met zonnig weer ziet het er beter uit en op deze maandag is er iets meer geopend.

En nu verder naar Saint Jean Pied de Port? Wie weet wat 2024 ons gaat brengen…….

25 maart, 22 km, beetje regen, 13 graden

De meest intensieve dag tot nu toe! De hele dag omhoog en weer omlaag en ook bijzonder mooi.

We sliepen in een Chalet op een camping Chaumerette. Helemaal prima, met voor ieder een 1 persoonskamer. In de avond gingen we samen koken. Tja….dat dachten we. Om het gas aan te steken heb je toch lucifers nodig. Even kijken of er op de camping iemand was en ja hoor….een paar lucifers en wij waren gered. We hadden net nog eieren en een pak rijst kunnen scoren. Met de restanten van de dag ervoor hadden we een heerlijke maaltijd. Met net voldoende voor het ontbijt gaan we op pad naar Cuzion. Vanaf de rivier La Creuse is het meteen flink stijgen. In Cuzion zou een winkel/bar zijn. Die gaan we opzoeken.

Steeds stevig stijgen en dalen, dat wel. Als we in Cuzion zijn hebben we 6 km gelopen. Een beetje vroeg voor een eerste pauze, wat zullen we doen? We weten hier, er is niet veel, dus als het zich voordoet…..dan nemen we vast koffie. En hier was er ook nog wat lekkers bij. Een goed plan, bleek later toen we naar de rivier af moesten zakken over wel een heel klein paadje. Inmiddels regent het een beetje. Het was erg moeilijk en dan speelt mijn hoogtevrees ook een rol. Hier en daar was het pad ook versperd door de omgewaaide boomstammen en we moesten een watervalletje passeren.

We gaan over de brug, de Pont des Piles. Alles wat we gedaald zijn gaan we ook weer omhoog. Bij het pleintje van de kerk nemen we pauze. We zitten dan op 12 km.

Op de weg naar Crozant zien we ineens 2 richting wijzers. Rechtsaf met een zonnetje, rechtdoor met regen. We denken nog, het is nu droog, we kiezen die met het zonnetje. Dat was een vergissing. Het was zeer nat. Na enkele tientallen meters gaan we toch maar terug naar de verharde weg.

Crozant ligt aan de andere kant van la Creuse. We dalen vlak voor Crozant naar de brug, om daarna het laatste stuk weer te stijgen.

Samen lopen we Crozant binnen. In een plaatselijk bar hebben we ons etappe drankje en(wat hadden we daar zin in) patatjes…. Dat smaakt.

Nog 1613 km naar Santiago te gaan.

24 maart, 26 km, zwaar bewolkt, bijna droog, 15 graden

Een zware dag vandaag door de vele hoogtemeters, veel km’s en een lastig traject over stenen.

In de algemene herbergen is geen ontbijt inbegrepen. Gisteren hadden we alle inkopen gedaan voor het ontbijt. Om 8.15 uur gingen we de deur uit, op weg naar Cluis. In de nacht had het flink geregend en het zag er ook behoorlijk donker uit. Tot nu toe treffen we het met het weer. Overdag steeds droog.

We hadden een ontmoeting met de witte koeien. Die zijn zeer nieuwsgierig en kwamen zelfs allemaal met ons meelopen.

Na 8 km kwamen we in Cluis aan. Vooral bekend door de grote ruïne van het fort. Het Château de Cluis-Dessous was een statig huis bestaande uit een rechthoekige woning en een traptorentje. Vanaf de grote toren beginnen de vliesgevels, geflankeerd door drie torens met kleinere schietgaten.

Het werd gebouwd op een rotspunt begrensd door de Bouzanne.

Ook de kerk van Cluis is bekend. Er staat een zeer bijzondere Maria, met kindje, een bijbel en een duif. “De Notre Dame de la Trinite”. Zo had de pastoor het ons enkele dagen daarvoor ook uitgelegd.

Na Cluis gaan we over een hooggelegen spoorbrug. Op dat moment komt de zon even door en hebben we goed uitzicht over de heuvels. Tot we via een heel stijl paadje naar beneden gaan. Gelukkig is er aan de kant een touw om je vast te houden.

Als je terugkijkt zie je hoe groot dat viaduct is. Later komen we op een pad met grote kiezelstenen, zeker 1 km. Dat loopt lastig, steeds ben je aan het voelen of je wel of niet omzwikt. Heel even lijkt het of het gaat regenen. Toch maar even de regenkleding aan. Als de zon op de bomenrij schijnt zien we diverse kleuren groen. Mooi om te zien.

Waar blijft Gargilesse nu? Wat km’s betreft zouden we er toch moeten zijn. Plotseling is Gargilesse er, het dorp ligt in het dal. We gaan stijl naar beneden en dan zijn we er. Petra wacht op ons. We gaan samen naar de gite op de camping.

Dat is nog bijna 2 km verder. Die vallen wel tegen. Ook die laatste loodjes kunnen we.

Alle cafeetjes, restaurants en winkels zijn dicht. Gelukkig hebben we nog net op tijd wat kunnen halen bij de winkel. Zodat we kunnen koken en nog net iets voor ons ontbijt hebben. Ook voor het etappe drankje was gezorgd.

Nog 2 dagen te gaan. Morgen naar Crozant

23 maart, 18,4 km droog, bewolkt 18 graden

Het begint inmiddels goed op te schieten. Na vandaag nog ongeveer 70 km te doen. Van Neuvy Saint Seculpre via Gargilesse, Crozant naar La Souterraine. Dan kunnen de schoenen weer even uitrusten 🤔

Maar eerst de route van vandaag. Wel met meer hoogteverschillen van La Chatre naar Neuve Saint Seculpre

Verrassing: we lopen La Chatre uit en wie komen we tegen Petra. Ze was tegelijkertijd met ons in Vezelay. Altijd leuk om een andere pelgrim opnieuw te ontmoeten.

Volgens de weersverwachting zou het in de ochtend wat kunnen regenen….we krijgen 2 druppels, ik kan het nog geen regen noemen. Zo gaan we stijgend en dalend naar Sarzay, waar het mooie kasteel staat.

Het kasteel van Sarzay, beschreven door George Sand in haar roman “Le Meunier d’Angibault”, is een middeleeuwse burcht uit de 14e eeuw die destijds achtendertig torens en drie ophaalbruggen telde en geflankeerd door vijf ronde torens, watergrachten en ook een versterkte kapel.

Een van de volgende hoogtepunten is de Abbaye de Verrennes. De gebouwen van de voormalige koninklijke abdij van Notre-Dame de Varennes zijn sinds 1790 opgesplitst in twee afzonderlijke privé-eigendommen. Op dit moment kunnen we de abdij niet bezoeken.

De hoge temperaturen zorgen ervoor dat we steeds meer bloemen zien. Vrijwel dagelijks zien we de kleuren van de bomen veranderen in lichtgroen. Dan komen we Neuvy Saint Sepulcre binnen. Gezellig gaan we voor ons etappe drankje. Er is 1 bar open, alle restaurants zijn vanavond dicht.

In Neuvy Saint Seculpre is een prachtige ronde kerk. Dichtbij onze herberg in kleur geschilderd. Het is een monument.

We slapen in “gite d’etappe la vielle route” . Daar gaan we een maaltijd maken. We kopen wat en maken er een soort buffet van. Voor mij soep, witte bonen in tomatensaus en salade.

Morgen naar Gargilesse…..We hebben er zin.

22 maart, 19 km eerst zonnig, later bewolkt

Een mooie etappe vandaag! Licht glooiend van Chateaumeillant, via Neret en Lacs naar La Chatre.

Na het ontbijt bij Madame Chabbert gaan we rond 9 uur op pad. Het eerste deel naar Neret is het meest glooiend van de dag. De zon schijnt en maakt de omgeving prachtig.

In Neret in het kerkje open. Een sfeervol moment.

Na Neret krijgen we een welkome verrassing. Een nieuwe gite 5 km. ” Notre Village” van 2 enthousiaste Nederlanders en wat denk je ervan? Er staat zomaar: welkom voor koffie. We gaan het hek door, lopen over hun land. Het voelt echt als een welkom kadootje in dit doorgaans verlaten deel van Frankrijk. Pelgrims zijn er ook van harte welkom voor een overnachting. Op ongeveer 20 km van Le Chatelet. Zeker aan te bevelen!

We blijven er een tijdje en gaan vol goede moed op stap. Het weer verandert en we zien prachtige wolkenpartijen.

Eindeloze velden, we kunnen 360 graden om ons heen kijken. We zien op de horizon wat bomen. De gewassen zijn geplant en hier en daar zien we de velden groen worden. Het is vals plat, langzaam maar zeker klimmen we omhoog.

De eindbestemming is La Chatre, deze keer slapen we in de mooie parochie herberg Presbyterre. Ontbijt en lunch regelen we zelf. Het etappe drankje is op de markt. Fijn om elkaar daar weer te treffen. We kunnen nog heerlijk buiten zitten.

21 maart, 14 km, bewolkt 13 graden

Een vakantie dag? 14 km is voor ons inmiddels een korte afstand. In deze tijd van het jaar en in deze omgeving is niet veel accommodatie beschikbaar. De goede ervaring van 7 jaar geleden bij het verblijf in Chateau Meillant, gaven voor mij de doorslag deze afstand en verblijf bij Madame Chabbert te kiezen. Het verblijf in Le Chatelet bij Guy Thevenin was ons in ieder geval goed bevallen. Met veel plaats voor ons, een prima maaltijd en ontbijt kijken we er met een heel goed gevoel op terug.

Op pad voor een glooiende etappe door het landelijke Frankrijk.

Al gauw komen we in het pottenbakkers dorp, Le Chatelet en Berry. We nemen ons voor er op ons gemak rond te kijken. Zo treffen we een “pelgrim” kijkend uit een raam, een zeer kleurig huis en ook een pottenbakker met winkeltje. Ellen en ik kopen er nog wat.

Er volgt een sterk glooiend landschap. Kronkelende rustige wegen, met naar de horizon toe, weer een stijgende weg, zo gaat dat vandaag. Het is hier het gebied van de veeteelt, we zien enorme stieren…..

Niet ver daarna komen we in Saint Jeanvrin met een mooie kerk. In elk dorpje vinden we er wel een, vaak ook open en altijd leuk om er even te kijken. Ervoor is een picknick plaats waar we gebruik van maken. In de kerk vinden we een tekst, waarvan ik een deel graag met jullie deel.

Herinneren

Dat je één bent met dit universum; je bent een kind van de sterren, je bent verbonden met de planten, met de bossen, met het water, met de lucht.

Op datzelfde pleintje is een museum met oude werktuigen. Ook hier lopen we even binnen en krijgen er ook een stempel in ons paspoort. De “Mairie”is hier gevestigd.

Op naar Chateau Meillant. Zo is de naam van het dorpje, het is niet de naam van een bekend kasteel🤔. Voor de VVV vond je een grote muurschildering. Zomaar om een idee te krijgen op pad te gaan.

Bij het adres van Mdm Chabbert hebben we een 3 persoons en 2 persoonskamer. Deze laatste met een “grand-lit”. Er zou niets anders beschikbaar zijn. Dit grand-lit is,denk ik, 140-190….te klein voor mij en Ada. Gelukkig krijg ik nog een matras op de grond. Het voelt niet als een welkom. Tja, het loopt soms anders, dan ik verwacht.

Dichtbij is er een wijnproeverij, dat gaan we wel even doen. De eigenaren hebben vele prijzen gewonnen voor de uitstekende wijnen. We krijgen er is ook uitleg van het proces van druif naar wijn (Wijnen, wijnen wijnen….😉) Verder hier in Chateau Meillant is niets. Veel is gesloten, de bars en restaurants zijn dicht.

20 maart, 23,5 km, zonnig 15 graden

Het is altijd weer…..maar als de zon schijnt en je bent in het Franse glooiende landschap is het een feestje om te wandelen. Vandaag gaan we van Bouzais via Loye sur Anon naar Le Chatelet.

Als we klaar zijn met het inpakken van de rugzakken staat het ontbijt klaar. Ook deze mevrouw van de herberg van Bouzais heeft erg haar best gedaan om het voor ieder naar de zin te maken. De zon schijnt, vannacht heeft het iets gevroren, de velden zijn wit en over het water is een randje nevel te zien. Kom maar op met die wandeldag……

De weg naar Loye sur Anon is glooiend, eerst over een rustige boerenweg, later een onverhard pad door de modder. We genieten van elke stap. In het dorp is deze maandag alles dicht. We vinden een fijne picknick plaats bij de kerk.

Om daarna de weg te vinden moeten we goed kijken, het is een piepklein paadje aan de andere kant van de weg en we gaan direct de natuur in.

We zijn blij dat we niet meer langs het kanaal lopen. Voortdurende afwisseling over graslanden, heuvels en in de verte de dorpjes. Holle wegen met aan de kanten vele gele bloemetjes, het speenkruid.

We denken dat we al in Le Chatelet zijn, dat is nog niet zo. We komen eerst bij het prachtige kerkje in Puyfferand uit. Het ligt er prachtig.

Dan is het nog 2 km voor we bij onze gite zijn. We overnachten in de gite d’etappe Thevenin. Hier hebben we een heel huis ter beschikking. Voor de deur is het heerlijk in de zon. Het etappe drankje halen we even in de supermarkt, die aan het eind van het dorp ligt. Deze heerlijke wandeldag zit erop.

19 maart 25 km, buien 12 graden

Het was een speciaal moment om te logeren in een van de 4 herbergen van “Amis et Pelerins de Saint -Jacques. Amele en François zorgen prima voor ons en…..voor de eerste keer slapen we deze camino met zijn allen in een ruimte op stapelbedden…… Vanmorgen werden we uitgezwaaid en gingen op pad.

We vertrokken van Ainay le Chateau en namen eerst de tijd er even rond te kijken. Verrassend mooie huizen en ook in de kerk werd in gegrepen door de sfeer.

SAINT-ETIENNE KERK

De parochiekerk gewijd aan Saint Etienne is een complex gebouw dat is begonnen in de romaanse periode en tot de 19e en 20e eeuw sterk is aangepast. Het westelijke deel was inderdaad ooit het transept van een oudere romaanse kerk waarvan het schip waarschijnlijk in de 16e eeuw verdween. Zo dateert het huidige schip uit de renaissance, net als het prachtige westelijke portaal dat een van de belangrijkste werken van deze periode is voor de Bourbonnais: geordend als een antieke boog, is het bewaard gebleven in zijn nissen (waarvan er één in het midden is versierd met een voor die tijd kenmerkende schelp) sculpturen zoals de Maagd met het Kind. Binnen getuigen ook andere werken uit deze periode, zoals een andere Maagd met Kind (kapel aan de oostzijde) of de Maagd van Loreto, van de vitaliteit van de beeldhouwkunst tijdens de Renaissance in deze regio.

Sinds 1969 wordt kapel voor kapel een minutieuze restauratie uitgevoerd.

Daar na gaan we dan echt op pad. Eerst prachtig glooiend naar Charenton du Cher. We genieten er zo van die kleine heuvels met daardoor de mooiere uitzichten.

We ontkomen er niet aan. Opnieuw km’s lang langs het Canal de Berry.

Het Berry-kanaal, open voor de scheepvaart tussen 1829 en 1841, strekt zich uit over 320 kilometer. Het is het smalste kanaal en een van de langste van Frankrijk. Het beleefde zijn hoogtijdagen helemaal aan het einde van de 19e eeuw, een periode waarin het verkeer meer dan 1.600.000 ton goederen per jaar bereikte. In 1955 wordt het kanaal ontmanteld. 

Het bestaat uit drie takken die samenkomen in Bannegon in de Cher, waarvan de uiteinden de steden Montluçon (Allier), Marseille-les-Aubigny (Cher) en Noyers-sur-Cher (Loir-et-Cher) bedienen. Dit laatste stuk gaat verder tot aan Saint-Avertin (Indre-et-Loire) via de gekanaliseerde Cher, vervolgens tot aan Tours via een kanaal dat de Cher met de Loire verbindt.

In Armand Montrand komen we weer bij elkaar. We drinken wat in het cafe op de markt en gaan dan voor de laatste km’s naar Bouzais. De laatste loodjes vallen niet mee. Dat heb ik meestal, en het maakt niet uit of we 20 of 25 km per dag lopen.

De gite van Bouzais is al open, het kopje thee staat klaar, de verwarming is aan. We voelen ons welkom.

De buurman Gerard komt iedere dag kijken of er pelgrims zijn. Zo ja dan opent hij voor de pelgrims het kerkje en vertelt vol enthousiasme over de heilige San Roque. Ook laat hij zijn treinen verzameling zien. Een moment voor de herinneringen……..Het maakte onze dag compleet, een pareltje.

18 maart, 20 km half bewolkt 17 graden

Het verblijf bij Rene Heinrichs in Nos Repos in Augy sur Aubois is er eentje om niet te vergeten. Zelf de Refuge verbouwd tot pelgrimsherberg en het hele jaar door geholpen door een groep vrijwilligers. Nos Repos was speciaal voor ons 1 dag eerder geopend.

Na het goede ontbijt gaan we vol goede moed op pad.

Ook deze etappe is vrij vlak en opnieuw vele km’s langs een kanaal, deze keer Canal de Berry.

Vlak bij Nos Repos gaan we een graspad in, de zon schijnt, het ziet hier heel vriendelijk uit. We zien ook een echte gele pijl om de weg te wijzen. Als we goed kijken zien we ook de richting door de wolken in de lucht.

Ondanks dat we weer vele km’s langs een kanaal lopen, vinden we het meer open dan gisteren. Het kanaal kronkelt een beetje er staan leuke huizen bij. Het lijken de vroegere huizen van sluiswachters. De sluisjes lijken te smal voor boten. Intussen zien we speenkruid bloeien en ook ereprijs, iedere dag ook meer vlinders.

Het laatste deel van de route gaat over de D78 en de D28, drukke wegen om in Ainay le Chateau te komen. Vanaf morgen komen we weer terug op de oorspronkelijke route. We zijn heel benieuwd. Net voor Ainay le Chateau zagen we dat we in het gebied Auvergne zijn gekomen.

Zowel Dike als Carla hebben vandaag hun eigen weg gezocht. Altijd goed om zo te ontdekken wat je tempo is, je behoefte aan pauze en de duur van de pauze.
We zien hen in het stadje en gaan daarna gezellig samen een etappe drankje drinken in het plaatselijke cafe.

17 maart, bewolkt 18 graden, 26 km

Gisteren was ons hotel La Grenouille in Cuffy voor ons speciaal open om te slapen, het restaurant was gesloten. We gingen dan ook op pad naar het pizza restaurant. Dat was ook gesloten en tot onze grote verrassing was het restaurant Auberge du Pont Canal geopend en we hadden een heerlijk 3-gangenmenu. We voelden ons verwend.

De route van vandaag gaat eerst door het bos, dan langs het kanaal. We ervaren het als vrij vlak, met in het begin en einde wat hoogte verschillen.

Vandaag gaat Dike alleen op pad. Ervaren hoe het gaat, je eigen plan trekken, in stilte op pad gaan, pauzeren wanneer je wilt en ook de route zoeken. Dat gaat haar lukken!

Eerst hadden we een km’s lange weg. Verhard, alleen maar rechtdoor. We horen de vogels, een specht, koolmeesjes, staartmeesjes . De hoge temperaturen en de regen (in de nacht) zorgen er ook voor dat er bloemen in bloei komen en dat we hier en daar een zweempje groen aan de bomen zien komen. We voelen verbinden met de natuur.

Daarna volgt een lang stuk langs het kanaal. Daar zien we de knoppen van enkele bomen open komen. Een boom met witte bloemen, zou het sleedoorn zijn?

Al vroeg op de route zien we ook de aankondiging van onze herberg Nos Repos. Ook zien we onderweg een plek waar pelgrims mogen kamperen. Wij zien alleen een schelpje met een pelgrim erin en enkele stoeltjes, waar we even kunnen gaan zitten.

Na 26 km zijn we blij dat we er zijn. De gastvrijheid van Rene doet ons heel goed. Een biertje staat voor ons klaar.

Aan het einde van de dag worden we ook verrast door “Jacobsladders”. Ladders naar de zon noem ik het altijd. Ga je mee?