27 & 28 september 2018: Milladoiro – Santiago de Compostella (8 km)
Iedereen uit de groep kiest er bewust voor om ook de laatste kilometers naar Santiago met elkaar te willen lopen. We hebben deze camino met elkaar gelopen en ervaren en we willen ook de aankomst met elkaar beleven.
Vanuit het donker van de ochtend lopen we vanaf Milladoiro letterlijk naar het licht van de kathedraal. Lees verder Thuiskomen betekent verder gaan
Update: wij zijn binnen. Na 14 dagen en 260 kilometer lopen, zijn wij vanmorgen bij de kathedraal van Santiago aangekomen. Trots, dankbaar, blij, ontroerd en gelukkig, we zijn het vandaag allemaal!
Zie je de verschillen met ons vertrek, vandaag precies twee weken geleden?
Vandaag vieren wij onze aankomst, morgen lees en hoor je meer over onze laatste ervaringen.
Pelgrims groeten vanuit Santiago,
Nico, Barbara, Martha, Marion, José en Irene
Dag 14: 26 september 2018, Padron – Milladoiro (19 km (+11 km voor Nico)
Vanwege de warmte vertrekken we ook vandaag weer vroeg. We verlaten, uitgezwaaid door de buurman van onze albergue, Pepe, het onvergetelijke Padron.
We zijn er ons bewust van dat dit onze laatste volle loopdag is. We hebben afgesproken om ons zeker vandaag niet te haasten.
Dag 13: 25 september 2018, Caldas de Rei – Padron (19 km)
Deel 2
We zijn in Padron. De spullen staan in de albergue, tijd voor een nadere kennismaking met deze plek. Pepe hebben we al ontmoet, tijd voor een bezoek aan de historische plekken en voor het eten van de lokale specialiteit.
Dag 13: 25 september 2018, Caldas de Rei – Padron (19 km)
Deel 1
Vandaag is het wat mij betreft een bijzondere dag: we gaan naar Padron. Tijdens het eten heb ik gisteravond aan de groep verteld waarom ik dit zo’n bijzondere plek vindt. Lees verder Knuffel van Pepe
Dag 12: 24 september 2018, Pontevedra – Caldas de Reis (22 km)
Na een zweterige nacht, het is ook ’s nachts hier erg warm, gaan de eerste pelgrims al om 5.20 uur op stap. Wij vertrekken iets later dan normaal. We hebben geen haast en we hebben de wekker vanmorgen iets later gezet. Rond 8.00 uur verlaten we de albergue, buiten schemert het nog.
Dag11: 23 september 2018, Redondela – Pontevedra (21 km)
De dag begint onrustig. Bijna iedereen heeft in de zeer warme en wat minder lekker ruikende slaapzaal slecht geslapen. En in de keuken blijkt dat het eten van een Zuid-Afrikaanse groep en van mijzelf uit de koelkast is verdwenen.
Ondanks de onrust, die vooral in de Zuid-Afrikaanse groep groot is, nemen wij de tijd voor een met elkaar gedeeld ontbijt. De oploskoffie, het brood van gisteren en de kaas helpen ons om langzaam wakker te worden.
Marion heeft besloten vandaag alleen te gaan lopen. Ze wil graag eens ervaren wat het met haar doet om zelf haar weg in de stilte te vinden. Ze vertrekt als eerste, een half uur voordat wij gaan lopen. Ik zwaai haar bij de deur van de albergue uit, ik ben met haar benieuwd hoe zij deze dag gaat ervaren.
De rest van ons vertrekt als het bijna licht is. Het is nog mistig, fijn om te gaan lopen als het nog niet zo warm is.
Bij de brug van het dorpje Arcade drinken we op een terras een kop koffie. Met een mooi uitzicht en met lekkere churros.
Het is vandaag bijzonder druk, vele pelgrims zijn onderweg. Leuk om naar al die verschillende mensen te kijken en bijzonder om met diverse van hen al lopend kennis te maken.
Direct na onze pauze stijgen wij het dorpje verder in. De graanschuurtjes (horreos) en de was zijn foto-geniek.
Het is erg warm (30 graden) en in combinatie met het klimmen betekent dat dat je veel water nodig hebt. Veel pelgrims hebben hervulbare flessen of waterzakken. Maar er zijn ook pelgrims die flesjes meedragen die ze onderweg bij de afvalbak achter laten.
Even later passeren wij een lang draadstalen hek. Een mooie plek om een kruis te plaatsen.
De juiste richting wordt ons op allerlei manieren steeds goed aangegeven. Ook oude schoenen hebben zo een doel.
Nico en Barbara lopen voorop. Zij zijn het die onze lunchplek vinden. Gelukkig is er voor ons nog een tafel vrij.
De laatste 7 km lopen wij rustig verder. Er is veel contact met andere pelgrims, met name José maakt graag en makkelijk contact.
Halverwege kunnen we kiezen: lopen wij langs de weg of nemen wij de alternatieve route langs de rivier? Beide routes blijken tot mijn aangename verrassing sinds kort heel goed aangegeven te staan. Dat was toen ik hier in meimaand was, zeker nog niet het geval.
De route die we kiezen is mooi, ook Martha kan deze groene keuze die veel schaduw biedt, wel waarderen.
Ons eindpunt van vandaag is de enige pelgrimskapel waarbij een vrouwelijke pelgrim het middelpunt vormt.
Het verhaal wil dat als je in deze kapel bij het Jacoba-beeld bent geweest, het vervolg van je camino voorspoedig zal verlopen.
En indien nodig of gewenst: er is een speciale pelgrims-biechtstoel beschikbaar.
We treffen Marion weer bij deze kapel. Zij heeft een mooie dag gehad waarbij zij toevallig (?) precies op het moment dat een zondagsmis in de kapel van start ging, daar aanwezig was.
In de slaapzaal van de albergue praat ik met Marion na deze wat onrustig gestarte dag over verlangzamen.
Verlangzamen is een werkwoord dat de woorden verlangen en langzaam in zich heeft. Een woord waarmee wij ons in deze fase van de camino steeds meer verbonden voelen. En een ervaring die we onszelf en anderen in het gewone leven zo gunnen.
Een woord dat nu, terwijl ik dit verslag schrijf, door vier van de vijf pelgrims uit de groep in praktijk wordt gebracht. Ondanks het door hen geplande stadsbezoek, liggen ze nu lekker te slapen.
Vandaag, een dag waarin we met en zonder elkaar, zoals zo mooi wordt beschreven in dit gedicht, iets hebben geproefd van de waarde van verlangzamen.
Vertraag
Vertraag
Vertraag je stap
Stap trager dan je hartslag vraagt
Verlangzaam
Verlangzaam
Verlangzaam je verlangen
Neem je tijd
En laat de tijd je nemen
Laat
-Leonard Nolens-
Dag 10: 22 september 2018, Vigo – Redondela (20km)
In de albergue waar wij slapen is het mogelijk om voor €5,00 gebruik te maken van het ontbijtbuffet. Uit gemak kiezen wij daarvoor, dan kunnen we met een goede bodem op stap.
Als we na betaling van het bedrag tot de ontbijtruimte worden toegelaten, moeten we wel even lachen. Het buffet bestaat uit heel veel rollen Maria-koekjes, voorverpakte cakejes en croissants, brood dat kan worden geroosterd en heel veel pakken corn-flakes. We laten het ons smaken, ook een sober wat onverzorgd ontbijt helpt ons op weg.
Na het ontbijt vertrekken wij. Omdat ik heb gehoord dat iedere pelgrim in de grote stad Vigo tijdens het volgen van de pijlen verdwaalt, kiezen we ervoor een eigen route te gaan lopen. Zo lang je je eigen weg loopt, kun je immers niet verdwalen?
We starten met een kleine klim naar een Middeleeuws kasteel dat op een heuvel vlakbij het hostel ligt. Door de oude poort kunnen wij naar binnen. Vanaf het hoogste punt hebben we een mooi uitzicht over de stad, de zee en de riviermonding.
Vanaf het kasteel dalen wij af naar het centrum van de stad. Op de weg naar beneden passeren we drie ankers, een veelbelovend teken voor ons vervolg van de camino?.
In het oude centrum bezoek wij de kathedraal. De deur is nog gesloten, door een voor de kerk zittende bedelaarster worden we door een zijdeur naar de pastoor gebracht.
De pastoor zet met aandacht een stempel in het pelgrimspaspoort.
En vervolgens nemen we onze tijd om de stilte in de kathedraal te kunnen ervaren.
Na een echt en lekker kopje koffie verlaten we Vigo. Via een parkje en langs de havens vinden we onze weg naar het punt waar weer gele pijlen staan. En via een pittig klimmetje komen we, zonder te verdwalen (!!!) weer op de camino.
Even later signaleert Nico ons 100 kilometer-punt, het punt vanaf waar we, om in Santiago in aanmerking te kunnen komen voor een Compostella, elke meter zelf moeten lopen en we, als bewijs, elke dag twee stempels moeten laten zetten.
De route richting Redondela biedt mooie uitzichten.
En onderweg zien we een bijzondere brug.
De zon is vandaag fel en de temperatuur is erg hoog, zo rond de dertig graden. Een pauze in de schaduw wordt door elk van ons gewaardeerd.
.
Na deze lunch lopen wij langs een vis op het droge,
Het stadje waar wij vandaag naar toe lopen, is een echt pelgrimsplaatsje. Hier komen de Camino Portugues por la Costa, de route die wij lopen, en de camino Portugues Central bij elkaar. Er zijn hier meerdere albergues om deze pelgrims een slaapplek te bieden.
Wij slapen bij een albergue privado in het centrum van het stadje. Een albergue waarbij de slaapzaal met panelen is verdeeld in kleine kamertjes.
En een albergue waar alle stinkende wandelschoenen op een rek in de schuur staan uit te dampen.
Het stadje nodigt uit om even lekker rond te dwalen. Na het doen van de was en na een verfrissende douche gaat iedereen zijn of haar eigen weg. Even een paar uur doen waar je zin in hebt, winkelen, op een terrasje zitten of een verslagje maken voor deze site.
Het leven op de camino bevalt ons goed.
Dag 9: 21 september 2018, A Ramalossa – Freixa – Vigo (25 km en onnoembaar veel hoogtemeters)
Na 8 dagen in restaurants te hebben gegeten, hebben we wel eens zin in wat anders. Door Barbara, Nico, Marion en José wordt uitgaande van de zeer beperkte voorzieningen die er in het klooster zijn, inkopen gedaan. Het resultaat is een kleurrijke en gezonde avondmaaltijd gewoon bij ons eigen thuis voor vandaag.
En tijdens het eten brengen we een toast uit op iedereen die via deze blog, whatsapp, mail en alle andere manieren met ons meeleeft en meereist. Leuk om jullie enthousiaste reacties te lezen en horen!
De daaropvolgende nacht geniet elk van ons van een rustige privé-kamer.
Na deze nacht kunnen wij dus uitgerust op stap. In de schemer van de ochtend vertrekken we rond 8 uur voor de volgende etappe.
Door de bewoners van een van de huizen waar wij langskomen wordt ons een goede weg toegewenst.
Het lopen gaat bij ieder vrij soepel. Op een enkele blaar en wat pijnlijke knieën na, gaat het lopen en het klimmen een ieder heel goed af. Ik geniet ervan dat iedereen zijn of haar eigen tempo heeft gevonden.
De route staat ook hier goed aangegeven, we krijgen steeds de bevestiging dat we op de goede weg zijn.
In een van de tuinen zijn de kiwi’s bijna rijp.
Sommige huizen zijn mooi juist doordat ze zo vervallen zijn.
En deze jonge kat had ik graag als nieuwe huisgenoot verwelkomt.
Na ongeveer 11 km lopen staan we voor een keuze. We kunnen de normale weg nemen, de voor de hand liggende optie die ons in 10 km naar onze albergue zal leiden. Op de foto is dat de oranje route. Ook is er de mogelijkheid voor de langere, moeilijker weg te kiezen. Een route door het groen, zeker drie kilometer langer en met iets meer klimmetjes. Op de foto is dat de groene route.
Na enige aarzeling en na een korte pauze beslist iedereen voor de lange variant te gaan.
Al direct lopen we op deze route over een mooi licht stijgend bospad. We lijken de goede keuze gemaakt te hebben.
We passeren een kleine waterval.
En moeten via de stapstenen een beekje oversteken.
De route gaat over veel onverharde paden door het bos. Steeds hoger, hoger en hoger. Bij elke bocht verwachten we dat we mogen gaan dalen, bij heel veel bochten blijken we weer verder te mogen stijgen. De luchtvochtigheid in het bos is ongeveer 80%, de temperatuur is 25 graden. Het zweet druipt op een gegeven moment van elk van onze gezichten.
Na een zeer steile weg met een hellingsgraad van ruim 45 graden, komen we aan in een dorpje. Hoogste tijd om even uit te blazen en hoogste tijd voor nieuwe energie.
Door de overbuurman worden we verrast met vers geplukt vingen. Een, in Mieke’s woorden echt camino-kadootje.
Met nieuwe energie gaan we weer verder omhoog, het hoogste punt, het punt waarvan we eerder zeiden: ‘Daar zullen we toch niet helemaal naar toe gaan?’ komt nabij.
Uren later lopen we eindelijk Vigo tegemoet.
En tegen vijf uur naderen we, op karakter, het eindpunt, een albergue in deze grote stad.
De bedden zijn gauw verdeeld.
En tijdens het etapoedrankje komt de energie al snel weer terug. We hebben het gedaan, we voelen ons vermoeid en hebben ondanks en dankzij deze mooie, zeer pittige etappe een mooie dag beleefd.
Want waarom zouden we de makkelijke weg kiezen als er genoeg energie is om van de mooiere, moeilijke weg te genieten?
Dag 8: 20 september 2018, Mougas – A Ramallosa (17 km)
Het is nog donker als wij allemaal klaar zijn met ons ontbijt (bestaande uit oploskoffie en een voorverpakt cakeje). Met twee zaklampen en met behulp van enige straatverlichting beslissen we om de duisternis te trotseren
We lopen in het donker vrij dicht bij elkaar, zo voelen wij ons veiliger en zien we met elkaar datgene wat gezien moet worden: de gele pijlen, hondenpoep en oneffenheden op de grond.
Langzamerhand wordt het licht en wordt de wereld groter. En wat volgt is een pad over een in de mist hangende berg waarbij de natuur door de geur, de uitzichten en de vogelgeluiden ons doet verstillen.
Barbara, Martha en Nico lopen voorop.
Rond half elf komt de zon boven de berg uit. De mist lost dan snel op. We genieten, zoals je aan José en Marion kunt zien, van het lopen door de ontwakende natuur.
De afdaling eindigt in het stadje met de naam Baiona. Daar worden we welkom geheten door een bijzondere kapel. Een kapel zoals ik die nog niet eerder heb gezien.
We passeren ook een prachtige villa. Martha voelt zich er direct thuis.
Het centrum van bet stadje ligt aan een monding van een rivier. Op het grote plein bezoeken we twee Romaanse kerken. Kerken die zich van binnen zowel sober als rijk tonen.
Tijdens het wandelen hebben wij steeds meer contact met andere pelgrims. José loopt zoals je op deze foto ziet een stukje samen met vier mensen uit Colorado. Deze vier mensen zijn speciaal vanuit de VS naar Europa gevlogen om een week samen de camino te gaan lopen.
Eerder dan verwacht zijn wij bij de brug die vlakbij het klooster ligt waar wij vannacht hopen te kunnen slapen.
Rustig lopen we vervolgens de laatste 500 meter naar deze albergue. Ik vind het toch wel een beetje spannend, zal er plek voor ons zijn? In mijn hoofd is plan B en plan C al voorbereid. De rest van de groep heeft daar gelukkig geen last van.
Vlak voordat we de poort naar het klooster naderen, horen we snelle voetstappen dichterbij komen. Drie pelgrima’s hebben de race ingezet, zij willen voor ons in de rij voor de bedden gaan staan.
En bij het klooster aangekomen gunnen wij het hen van harte dat zij hun rugzakken vooraan in de rij zetten. En tot mijn vreugde constateer ik dat plan B en plan C niet ten uitvoer hoeven te worden gebracht: wij zijn nummer 4 tot en met 10 in de rij voor de hier beschikbare 40 slaapplekken.
Na 1,5 uur wachten in de kloostertuin, mogen we twee aan twee inchecken. Na registratie van ons paspoort en na ondertekening van een formulier krijgt elk van ons een bed toegewezen. Best een formeel moment.
Elk van ons heeft vandaag, voor zover gewenst, een eigen kamer. Een kamer met een opgemaakt bed, handdoek, wastafel en bureautje. Wat een luxe valt ons toch ten deel!
En na zo’n dag, die in het donker begon, hebben wij voldoende redenen om op een terras aan de riviermonding met elkaar een toast uit te brengen op ons tot nog toe erg voorspoedige pelgrimsleven.
