Wij wilden dat wel eens meemaken. Op het dak van de kathedraal lopen, de toren beklimmen en dan uitzicht hebben over de stad. We hadden er niet bij stil gestaan dat het dak schuine stenen heeft en ook niet dat er over de nok zouden moeten klimmen. We vonden het fantastisch om mee te maken. Hieronder wat foto’s van de excursie.
Informatie:
De kathedraal is 97 m lang en 22 m hoog. De toren is 76 meter hoog. Het zuidportaal is in romaanse stijl, het westportaal is barok en de noordkant neoclassicistisch en het heeft een gotische kloostergang. De kathedraal is gebouwd tussen 997 en het jaar 1211. Sinds 1985 is het op de wereld erfgoederen lijst te vinden.
Natuurlijk sluiten we ook deze dag af met het etappe drankje. Net uit de wind op het pleintje bij de kathedraal.
We kijken terug op een enerverende camino, een lach, een traan, er zijn voor elkaar. Het saamhorigheidsgevoel wat elke camino zo mooi maakt. Een camino voor altijd in ons hart
11 juni, 17 km, bewolkt 20 graden van Areal naar Santiago
Yeah, we zijn er! 280 km verder, ons einddoel bereikt. Van harte gefeliciteerd met jullie prestatie. Ik ben reuze trots op Henny, Ellen, Ria, Marijke, Monica en mezelf…
Iedere keer opnieuw een uitdaging, zal het ons lukken, kloppen de afstanden, zijn de overnachtingen ok en is het vervoer van onze rugzakken goed geregeld..? Het blijft naast de uitdaging ook altijd spannend. Ieder kan geblesseerd raken of en keer vallen en ook weer opstaan en door…..Wij hebben het opnieuw samen gedaan. Al die stappen gezet, jezelf overwonnen, fysiek en/of mentaal.
Als je zo een prettig onderkomen hebt in een Hostal, helpt dat om goed uitgerust op pad te gaan. We waren zeer blij met pension rural Areal. Gisteren een menu in de tuin, vanmorgen werd voor ons ontbijt gezorgd. Met de vriendelijke gastvrouw en heer gaf dat ons het goede gevoel van gastvrijheid.
De route van vandaag was 17 km. Ongeveer 10 km na Padron gestart, zie onderstaand kaartje, vanaf Areal.
Het was een geleidelijke stijging. Over een grote afstand vals plat omhoog. Uiteindelijk ga je dat toch voelen. We lopen door een bos. Het is vrij rustig, alle pelgrims zijn vast voor ons vertrokken. Het pad is niet altijd makkelijk. Ongelijke stenen, boomwortels….net als in het echte leven is het niet altijd makkelijk.
Bij Milladoiro hebben we de laatste pauze. Veel pelgrims doen dat, voor ze doorlopen naar Santiago. Speciaal voor deze finale dag hebben we allemaal ons roze t shirt aangedaan. We krijgen vele enthousiaste reacties.
5 km voor Santiago zien we voor het eerst de torens van de kathedraal. We zijn er bijna, dat gevoel komt ook, ja, het gaat ons lukken.
Onderweg komen we ook een pelgrim tegen, die echt nog even de voeten moet laten rusten 😉
We dalen af naar de stad, dat hoort er ook bij. In de drukte komen we aanen we gaan naar het plein. Niet over de korste weg, want we willen samen door de poort aankomen. We gaan hand in hand zingend het plein op en vieren dat we er zijn.
We gaan de Compostela halen en aan mij de eer om de Compostela’s uit te reiken. Even aandacht voor ieder die op zijn manier al die km’s heeft afgelegd. Of het nu de eerste keer is dat je in Santiago aankomt of voor misschien de 5e keer, het blijft altijd bijzonder. We realiseren ons dat we het kunnen, dat onze voeten ons hebben gebracht naar onze bestemming. Stap voor stap en er gewoon aan beginnen. Dat vraagt soms moed om steeds weer op te staan en opnieuw te beginnen. Het mooiste van alles vind ik het samen volbrengen, voor elkaar zorgen, steunen en delen.
In het buro van de Compostela’s vind je ook “de Huiskamer” waar we heel hartelijk worden ontvangen door de vrijwilligers.
We besluiten in de avond om 19.30 uur naar de pelgrims mis te gaan. Fijn als afsluiting van deze enerverende dag. Een rustpunt. De kerk was helemaal vol. We zaten aan de zijkant. Volgens een bericht op Facebook zou de Botafumeiro niet voor 10 juli gaan. Wat teleurgesteld gaan we er zitten. Plotseling zien we mannen in rode pakken naar voren komen. Er komt geroezemoes in de kerk. Zou het dan toch?….. Yes! We zitten precies op de goede plek. De Botafumeiro komt precies over onze hoofden. We zijn er ontroerd van.
Onze dag is al zo vol met mooie ervaringen. We gaan ook nog naar de gezellige muziek, die om 22 uur begint. Op het plein voor de kathedraal. En na zonsondergang naar een heel bijzondere schaduw
Dank je wel Santiago voor al het moois dat je voor ons brengt!
10 juni, 17 km, 23 graden van Vilanova de Arousa met de boot naar Pontesecures en daarna via Padron naar Esclavitude en Areal
De dag begon heel vroeg vandaag…we moesten om 7 uur bij de boot zijn. Ik had een foldertje gevonden met een telefoon nummer van een boot. Die bel ik en we krijgen de boot van 7 uur toegewezen.
Dat vinden we niet erg. We zijn gewend om vroeg op te staan.
Dan komt de boottocht van ruim 2 uur over de Rio Ulla.
Een speciale vaartocht die ook als camino geldt omdat het herinnert aan de legende dat Jacobus met een bootje naar Padron is gebracht. Onderweg zien we ook speciale kruizen. We waren erg blij dat we binnen mochten zitten. Op het dek was het echt erg koud. Op het moment dat we er langs gingen, ben ik heel even naar buiten gegaan. Op de boot kunnen naar onze schatting meer dan 100 mensen. Zeker de helft waren Portugezen en die begonnen in de kajuit o.a het Portugese volkslied te zingen. Het was een erg leuke sfeer.
De boot meert aan in Pontesecures en in 3 km zijn we in Padron. De meesten van deze vroege boot gaan vandaag naar Santiago. We nemen uitgebreid de tijd om Padron te bezoeken. Bij Padron hoort de legende dat het bootje van Jakobus er is aangekomen. Op diverse afbeeldingen is te zien dat te zien. Ook vind je in de kerk de Meerpaal waar het bootje aan vastgemaakt zou zijn
We klimmen ook de berg naar Santiguano del monte, een kleine kapel die met vele trappen te bereiken is.
Deze ervaringen en kennis van de legende van Padron zijn voldoende om de Pedronia te krijgen. Die gaan we bij de tourist office ophalen. Ieder neemt het trots in ontvangst. De mevrouw neemt alle tijd op onze namen goed te verwerken.
Daarna gaan we op pad naar A Esclavitude. Eerst een stuk langs de drukke weg, later over veldwegen. Vlak voor Esclavitude komen we weer bij de drukke N550 uit.
Dan is het nog maar 4 km naar onze bestemming. Deze keer een prachtig pension dat ik via Booking heb gevonden.Pension Rural Areal. Wat een heerlijke plek. Een tuin met waslijnen, schaduw onder de druivenbladeren, een etappe drankje en….er wordt voor ons gekookt. We hoeven niet meer de deur uit. Hoe fijn is dat?
9 juni, 22 graden, half bewolkt 25 km van Armenteira naar Vilanova de Arousa
Na de stevige klim van gisteren is het nu een stevige daling.
Vooral het eerste deel is de daling zeer zwaar. Het is een van de allermooiste delen van een camino. De afdaling vanaf Armenteira. Op onderstaand overzicht het groene gedeelte.
Sprookjesachtig,met watervallen, onwerkelijk, intens genieten en ervaren “dat ik hier nu kan lopen” Het is bijna onbeschrijfelijk. De nederzettingen die we hier zien, de molens…..
Na Barrantes volgt een vrij vlak stuk langs de rivier. Nog steeds erg mooi met opnieuw watervallen.
In een klein kerkje in Pontearnelas ontmoeten we vrijwilligers die voor ons een stempel zetten. We steken er een kaarsje aan voor onze dierbaren en er krijgen een tekst mee over de symbolen van de camino. Een voorbeeld is natuurlijk de pijl. Als we geen pijl zien weten we de richting niet. Hoe voelen we ons als we niet weten waar naar toe? Ons leven is net een Camino. Soms voelen we ons verloren en kunnen we de weg niet vinden. Welke pijlen volg jij? Mooi om tijdens het wandelen bij stil te staan.
Het pad naar de zee, is vooral landelijk. We zien vele wijngaarden. De groene ranken groeien weelderig. Erg mooi om te zien.
Eindelijk zien we de zee. Met deze lange afstand denken we steeds bij een bocht,nu komt die, de zee…..Het geeft een beetje motivatie om door te gaan. Na de bocht zien we ook Vilanova de Arousa liggen. Het bewolkte weer maakt plaats voor de zon. Wat is het er mooi!
De brug over en dan zijn er er echt. Deze kanjers hebben de monster etappe volbracht. Ik ben reuze trots op ieder. Hoe je het ook doet, het is altijd goed.
Het was opnieuw een hele mooie Camino dag met allemaal hoogtepunten…..
8 juni, 22 km, bijna droog 23 graden van Pontevedra naar Armenteira
We zijn op de spirituele route. Vandaag met de grote klim naar het klooster van Armenteira, morgen de afdaling naar Vilanova de Arousa en maandag met de boot naar Padron.
Gisteren in Pontevedra zijn we alvast begonnen met ons spirituele deel. We gingen naar de pelgrims mis en tot mijn verrassing werd ik gevraagd om de 2e lezing in het Engels voor te lezen. Daarna mochten alle pelgrims naar voren komen voor een foto. Dat was heel speciaal.
In onze herberg Nacama hebben we geen ontbijt en dat betekent dat we gewoon op pad gaan en kijken wat open is. Niet veel! We hadden geluk en iemand wees ons het enige cafe dat open was. Daarna gaan we de stad uit over de gerenoveerde brug. Het oude deel is behouden, de nieuwe weg ligt er bovenop. Aan de zijkant zie je de Santiago schelpen.
Na 3 km gaan we over op de spirituele route. Ik heb maar even het hoogteprofiel uit het boekje van John Brierley gekopieerd. Je ziet een flinke berg, van wel 460 meter.
We klimmen en dalen gestaag naar Campano. Kleine paadjes tussen de varens, een heerlijk geurend eucalyptus bos, kleine dorpjes tegen de heuvel geplakt.
Combarro is overspoeld met toeristen. Het is dan ook een plaats, die bekend staat om de vele horreo’s op het strand. Het is op dat moment zwaar bewolkt en er vallen wat druppels.
Ja…….en dan is het zover we gaan beginnen aan de grote klim naar Armenteira met onderweg een “Mirador” een uitzichtpunt. Miradoro Loreiro. Na de steilste klim hebben we een pauze bij een bushokje.
We krijgen ook nog grote moeilijke stenen op ons pad. Hier kunnen we alvast een beetje oefenen voor morgen. Voor ieder is het te doen, of we krijgen hulp van onze beste klimmer Ria.
Dan, toch nog plotseling, zien we de parasols van een bar. We komen vanaf een hoog pad en worden vol enthousiasme ontvangen. We hebben deze etappe met succes afgerond.
Een bijzondere ervaring is de pelgrimszegen in het klooster. We worden toegezongen door ongeveer 10 nonnen, de jongste is misschien 30. Een intense sfeer. We kregen de zegen in het Engels. Dat begrijpen we, en het grijpt ons aan.
KLOOSTER VAN ARMENTEIRA
Zegen voor de pelgrim
*Moge het licht en de liefde van God uw stappen zegenen en leiden.
Mogen de wegen zich verheffen om je te ontmoeten.
*Moge je je hart openen voor stilte. En bewaar met dankbaarheid de vreugdevolle herinnering aan de goede dingen die je bent tegengekomen.
*Moge God je in zijn handen dragen naar de armen van St. James in Santiago.
*En dat je vol licht en vreugde terug mag gaan naar je huis.
7 juni, 22 km van Redondela naar Pontevedra, zonnig 34 (!!!) graden.
Gisteren konden we het bijna niet geloven dat het zo warm zou kunnen worden. Heel Spanje lijdt onder een hittegolf, de wind draait naar het oosten en….ook in Galicië is het zo warm. Dat betekent voor ons vroeger dan we gewend zijn en om 7 uur lopen.
Zo je op dit hoogteprofiel kunt zien, met 2 serieuze heuvels. De Alto de Lomba voor Arcade en de Alto de Canicouva na Arcade. Totaal 444 meter stijgen en ongeveer evenveel dalen.
Voor ons is het echt wennen. Bij de kustroute zijn er wel klimmetjes, maar die zijn veel korter. Dapper klimmen we omhoog.
Leuk hier onderweg zijn de kraampjes. Voor een stempel of een klein souveniertje
De route voor Arcade is helemaal veranderd. Kwam je eerst ruim voor Arcade bij een hele drukke weg uit, nu was de route over de heuvel gelegd en komen we via een oude weg Arcade binnen. Het uitzicht is prachtig en de paden lopen door de bossen.
We merken wel dat er nu veel meer pelgrims onderweg zijn. Na Redondela loopt de kustroute gelijk met de Camino Portugues door het binnenland. We zien vele jongeren onderweg. Wat een ervaring ook voor hen om zo jong al een camino mee te maken. We ontbijten in Arcade en gaan dan over de Ponte San Poio. Een heel herkenbaar punt en bij vele die de Camino Portugues hebben gelopen een foto momentje.
Dan begint de klim naar de volgende hoogte. Eerst langs de horreo’s. Daar zien we ook oude markeringen van steen.
Het klimmen gaat over een sterk stijgende pad met grote stapstenen. Nu het droog is, geven deze stenen mooie trapjes. We kunnen ons echt voorstellen hoeveel pelgrims er lopen.
Vlak voor Pontevedra volgen we de alternatieve route langs de rivier onder de bomen, in de schaduw. Inmiddels is het al heel warm en we komen zo ongemerkt in Pontevedra.
Het allerlaatste deel is onder een viaduct door met graffiti. We vinden die erg Santiago……we komen er aan!
6 juni, 18 km, droog 25 graden, van Ramalossa naar Vigo en Redondela.
Omdat Vigo een hele grote stad is, ga ik gewoonlijk bovenlangs Vigo. Nu was de voorkeur langs de kust en dat lijkt me ook wel de moeite waard om te proberen. We hebben nu de oranje lijn gevolgd. Dus vanaf het klooster niet meteen de heuvels in, maar terug naar de kust.
Na de nacht in het klooster, Paso Pias, durven we toch weer naar buiten te komen.😉Ze hebben daar prima basic kamers, we hebben 1 a 2 persoonskamers, met een tafel, stoel, bed. En een ruimte om te zitten,” sala de estar”. Meer hebben we als pelgrims niet nodig.
De eerste blik op Rio Vigo is verrassende. De vroege ochtend geeft zacht licht over het rimpelloze water. Er is bijna geen wind. Nigran spiegelt in het water.
Het Camino pad loopt echt niet alleen langs de zee, zie de kaart, we snijden de hoekjes af en stijgen dan over de hoger gelegen delen. Iedere keer opnieuw komen we weer bij het strand uit. Meestal goed begaanbaar. Soms ook een lastige afstap naar het strand. We helpen elkaar als het nodig is. Voor mij was de stap te diep en en ik maar gaan zitten.
Sommige strandjes zijn verrassend mooi. We staan er dan graag even stil.
Dichter bij Vigo wordt het anders. De huizen met tuinen zijn tot aan het strand gebouwd ende pelgrims lopen aan de andere zijde. Vaak over verharde oude wegen. Voor een eilandje voor de kust van Vigo is zelfs een speciale brug gemaakt
In Vigo gaan we met 2 bussen naar Redondela. Handig is dan het gebruik van de app Rome2rio. Waar je ook bent, je vindt de oplossing om van a naar b te komen. Het scheelt ons misschien wel 3 uur door de stad lopen.
We gaan eten in mijn favoriete restaurant Casa Consejo. Net na de algemene herberg. In de middag kun je er terecht voor een pelgrims menu. Vanavond is het a la carte….Ook prima.
In Redondela logeren we in Casa de Herba, vlak bij de bushalte. Onze bagage is er ook. Topsantiago regelt het uitstekend. We zetten de bagage voor 8 uur klaar, en die is op de plaats van bestemming voor 15 uur. De weersvoorspelling morgen is meer dan 30 graden. We gaan dan ook morgen om 7 uur vertrekken. Ontbijten doen we na 2 uur.
5 juni, 19 km, 20 graden bewolkt van Mougas naar Ramalossa
Ook de herberg van Mougas ligt aan zee. Zou er een zonsondergang komen? De zon gaat hier om 22.00 uur onder, we wachten af. Intussen zijn we aan het kaarten tot Ellen zei….de zon is nu een prachtige rode bol. We gaan dus naar buiten en ja….de gratis voorstelling is van start.
Via een klein pad kun je naar de rotsen aan zee. Wel goede schoenen aantrekken. Dat is een speciale ervaring om van de ene naar de andere rots te gaan.
Deze morgen was het bewolkt. Ongemerkt gaan de kleuren van de zee over in de kleuren van de lucht.
Vandaag gaan we klimmen! Waar de route de punt bij de zee overslaat, gaan we over de heuvel, camino Portela op 130 meter. Ook daarna stijgen we flink als we over de heuvels Baiona passeren.
In Mougas is geen ontbijt te krijgen. We gingen eerst 15 minuten lopen om bij een restaurant van een camping, O Muino (molen) te ontbijten.
Daarna zien we de vuurtoren, faro Silleiro steeds dichterbij komen. Eerst een klein stipje aan de horizon, later steeds wat groter. De Camino gaat steeds van en naar zee. Dat betekent daar ook al, klimmen en dalen. We vinden het veel mooier dan langs de weg en kiezen dan voor 1 of 2 km meer. De afstand is niet groot vandaag. Volgens het boekje 16, wij komen op 19 uit.
Vlakbij de vuurtoren gaan we klimmen.
Tot onze grote verrassing zien we na deze heuvel een plekje voor koffie. Dat gaan we zeker doen, het komt zomaar voorbij en we hebben ook wel behoefte aan een pauze.
Baiona is een grote stad. De route wordt over een oude, hooggelegen weg geleid. Baiona ligt zowat aan Nigran. Vanuit de hoogte kijken we op de steden en op de oceaan.
We komen bij de oude romaanse brug van de 13e eeuw aan. Bijna bij ons eindpunt van vandaag .
We hebben plek in het klooster Paso Pias. Wij gaan opnieuw voor 1 dag intreden……Voor wie wil een 1 persoonskamer of een 2 persoonskamer. Voor dezelfde prijs, en wat kiezen wij?
Morgen gaan we naar Vigo. We kiezen voor de kust. Het is tenslotte de “kustroute”.
4 juni, 20 km van A Guarda naar Mougas, 28 graden, zonnig en drukkend warm
Vandaag de eerste dag echt in Spanje. Bom Camino wordt buen camino. Obrigada wordt gracias. Voor ons ook een verschil, was het in Portugal vooral vlak over vlonders, hier in Spanje zijn er vlak langs de kust rotsen en is glooiend. Niet veel, zoals je kunt zien aan de route met daaronder het hoogte profiel.
Gisteren zijn we bij een fantastisch restaurant gaan eten. Porto Guardes genaamd. Toen we van het bootje afstapten wist de Spanjaard het ons aan te bevelen. Kennelijk wisten alle pelgrims dat, en ook de Spanjaarden zelf stonden in de rij te wachten op hun beurt. Wij kozen voor diverse tapas, als inktvis, salade en “Piemientos de Padron”. Heerlijk! Daar hadden we wel 10 minuten lopen van ons hotel (Vila de Guarda) voor over. Een zeer goed hotel, waar we 2 4 persoonskamer hadden met ook nog een zeer uitgebreid ontbijtbuffet.
Vanaf het hoger gelegen A Guarda dalen we af naar de zee. Het blijft maar doorgaan met de prachtige vergezichten en stralend zonnig weer. Wij krijgen er geen genoeg van.
Nog 161 km te gaan staat er op deze km paal. Die zien we hier in Galicië ook. Op deze plek denken we, dit is toch niet de goede richting? Ja toch wel! We gaan met haarspeldbochten naar beneden.
De route lijkt helemaal langs een drukke weg te lopen. Dat is alleen af en toe. Steeds dalen we af naar zee om een wandelpad langs de kust te hebben.
De heuvels zijn net of ze uit de zee verrijzen. Vandaag hoeven we de heuvels nog niet op. Dat komt morgen, als we naar Ramalosso gaan.
Na 13 km komen we in Oia aan. Een dorp met een grote kerk en terrassen aan het water. Het is inmiddels al 12 uur en we konden er ook iets eten. Waarom niet? Het doet zich voor, we hebben trek en enkelen hadden geen brood voor de lunch bij zich. Hoe willen we het hebben? We voelen ons verwend en nemen het ervan.😉.
Na de lunch is het nog 7 km. We blijven vooral dicht bij zee. Het stijgt en daalt steeds een klein beetje.
We zien zelfs hagedissen. Het lukt Henny deze foto te maken. Dat valt niet mee, die zijn zo weg.
Rond 15.15 zijn bij albergue Aguncheiro. We hebben er een apartement en een 2 persoonskamer. Natuurlijk hebben we eerst ons etappe drankje.
3 juni, 20 km, 26 graden zonnig van Vila Praia de Ancora naar A Guarda
We zijn in Spanje!
Met opnieuw een zonnige dag voor de boeg gaan we om 7.30 uur de deur uit voor het ontbijt. De bakker op de hoek verkoopt ook koffie/thee, we kunnen er zitten en dan zomaar een vers broodje met kaas.
We hebben kaartjes gekocht voor de taxi boot. Zo gaan we zo dicht mogelijk langs de kust naar de landtong ten westen van Caminha. De Ferry vaart niet en de mevrouw van ons hostel heeft deze water taxi aanbevolen. Het is een mooi stuk, ook weer over vlonders.
Vlak voor het water gaan we door een klein bosgebied. De Camino pijlen wijzen rechtsaf. We gaan er rechtdoor, direct naar het strand.
Wat een ervaring! In enkele minuten ben je in Spanje en we landen op het strand. Even wat extra gas, zodat we met droge voeten kunnen uitstappen.
We krijgen hulp met uitstappen. De mannen zijn zo galant😉😉.
Het voelt als echte mijlpaal. Spanje bereikt. We hebben er veel lol om, zeker omdat een Spanjaard ons kwam helpen met uitstappen. Die wilde ook wel DE foto maken.
Vanaf het strand volgen we de westkust om zo A Guarda binnen te komen. Het is nog vroeg, te vroeg voor een biertje. Wel kiezen we een terrasje
Ja…..en dan gaan we in de middag de Monte Tegra beklimmen. Het is toch echt 310 meter stijgen in 2 km. Wie durft? We gaan ervoor en klimmen gestaag omhoog. Ook dit ervaren we als hoogtepunt van de dag.
Ook de opgravingen zijn interessant om te zien. Uit de 4e voor Christus leefden daar 3000-5000 mensen. Dit kun je je toch niet voorstellen?
Intussen klimmen we nog hoger. Zo hoog dat we de Rio Minho nog zien, de oceaan, Portugal en Spanje.
Deze klim voelt ook voor mij als een mijlpaal. Vorig jaar september niet verwacht dat ik dat opnieuw zou kunnen. Ben er best trots op.
Morgen gaan we verder langs de Spaanse kust naar het noorden, Mougas is onze bestemming.
2 juni, 21 km, heel zonnig 28 graden van Viana do Castelo naar Vila Praia de Ancora
Het zou alweer een hete dag worden en daarom gaan we vroeg de deur uit. Op deze zondagmorgen om 7.30 uur, niet weten of en waar we zouden kunnen ontbijten. Dat was wel het geval, een hotel met een bakkerij en terras… We boffen. Het is al erg lekker weer en dan gaat een ontbijtje buiten er wel in. Daarna gaan we op pad.
Dat was gezien de temperatuur voor ons duidelijk. Direct langs de kust, dat is de oranje lijn.
Op weg naar de kust zien we een mooie kerk, een vuurtoren en bovenop de berg een kasteel, daar komt de naam Viana do Castelo vandaan.
De kust hier is met rotsen. De stranden komen pas later. We zien de golven tegen de rotsen kletteren. De zee verveeld nooit, uren kunnen we er naar kijken en luisteren.
Bij Fort R de Fontes gaan we natuurlijk even kijken. Die staat wat hoger en we lezen dat dit fort was om Portugal te beschermen tegen aanvallen van zee. Wij klimmen naar boven. Deze 6 dappere dames durven dat wel.
Na een km of 9 zijn we toe aan koffie. De eerste de beste bar kozen we uit, bij Carreco. Dat gold voor alle pelgrims. Ieder die op weg was, stopte daar. Leuk! We komen steeds dezelfde pelgrims tegen. Het wordt ak een beetje Camino familie.
Vlak na Carreco kwamen we een man tegen die ons op het hart drukte om over een smal paadje langs de kust te gaan. Dat zou na een rood vierkant zijn..
Dat gaan we doen. Op onderstaande kaart zie je kleine stippellijnen. Dat zouden we niet zo gauw doen, omdat je niet weet waar zo een pad uitkomt. En het is niet de route.
We vinden het prachtig. We moesten alleen die rechte toren in de gaten houden.
Alweer zo een mooi moment wanneer je bij een volgend strandje terecht komt.
Zo was het ook, toen we een plekje zochten voor de lunch. We komen precies bij een kiezelstrand uit. Een beter lunch plekje kunnen we ons niet voorstellen.
Dan is het nog 3 km en zien we Vila Praia de Ancora dichterbij komen. Nog een klein ommetje, de Camino pijlen wijzen rechtdoor, volgens de GPX track zouden we over het strand gaan. Later zagen we dat er toch een brug ligt over Rio Ancora, waarschijnlijk had dat wel gelukt.
We vinden ons hostel aan het einde van de boulevard. Hostel D’Avenida met een terrasje ernaast. Ook deze fantastische wandeldag zit er weer op.
1 juni, 22 km, zonnig 30 (!!!) graden van Marinhas naar Viana do Castelo
Vandaag was het de dag van de keuze. Gaan we direct naar de kust of van Marinhas het binnenland in? We kiezen voor het binnenland. Op onderstaand overzicht de rode lijn. We waren van plan daarna de oranje lijn te nemen. We waren bij het punt waar de camino’s samenkomen, en wat denk je….niet gemarkeerd. Daardoor blijven we vooral in het hete binnenland.
Dat betekent ook…..de eerste heuvels. Iets in het binnenland merk je dat direct. Niet heel hoog, maar toch voortdurend klimmen en dalen.
We zien dat de camino hier ook leeft. In elk dorp zien we beelden van Jacobus, van de route en van Portugal. De meesten pas recentelijk geplaatst.
Deze onderstaande is van 2010. Toen is deze camino verder ontwikkeld. Inmiddels is dit een monumentje waar pelgrims een steentje of iets anders achterlaten. Een soort eerbetoon voor alle pelgrims die er eerder waren.
Er zitten ook lastige stukken tussen. Ongelijke stenen, boomwortels, gladde stenen, diepe stappen. We krijgen vandaag echt meer te doen dan de dagen over de vlonders langs de kust. En extra voorzichtig zijn voor vermoeide knieën.
Het mooiste deel vandaag is als je plotseling bij de waterval komt. Zelfs fietsers komen hier overheen. Die we zien gaan ook maar lopen. Ik snap dat heel goed, ik wil er ook niet stil staan.
Daarna blijft het maar stijgen. We gaan naar een monument. Bij die kerk is ook nog een trap van 180 treden. Henny, Ria, Marijke gaan daar echt boven. Pff ik ben blij dat ik er even rust. Bij die foto van Ria en Marijke, zie je wel goed hoe mooi het hier is. We vinden deze binnenland route erg mooi!
Het duurt nog flink wat km’s voor we de grote brug van Viana do Castelo zien. Die brug is de Eifelbrug. Met de inmiddels hoge temperaturen zijn we blij dat we er zijn. Stiekem stijgt de temperatuur verder naar 26-30 graden.
Vandaag mogen we “intreden”. We zijn te gast in het klooster van de Karmelieten Albergue Sao Joao da Cruz. We boffen enorm. We krijgen een kamer met 6 persoonsbedden voor ons zelf. Dat was even spannend, want je kunt er niet reserveren. Onze bagage was er al gebracht, toen ik belde, hebben ze die kamer voor ons bewaard.
Natuurlijk gaan we voor het etappe drankje. Niet ver! De buren van het klooster zijn een cafe, daar hebben we onszelf verwend met een koud biertje, water of tonic.
Om 18 uur gaan we naar de mis in het klooster. Er wordt op deze zaterdagavond gezongen en er is gitaarspel. Na de mis krijgen we de zegen en speciaal voor ons zingen ze nog een lied. Het was weer een mooie dag.
31 mei, 25 graden, 20 km van Agucadoura naar Marinhas
Aan de vele lijnen naar Esposende en daarna naar Marinhas, zie je dat er keuze mogelijkheden zijn. Na Orbitur kun je langs de kust blijven, over de oranje lijn of het binnenland. Wij kiezen vandaag de kust.
Nog een klein toetje van gisteren avond. Ons hostel, albergue de Agucadoura ligt aan zee en precies toen we terugkwamen van het restaurant ging de zon onder met een prachtige oranje rode gloed. Ook andere pelgrims zaten er op een muurtje naar te kijken. In stilte……het is altijd een magisch moment, het afscheid van de dag.
Vanmorgen is het opnieuw zonnig. Het nog zachte ochtend strijk licht straalt over het strand. We hadden een cafe gevonden voor ons ontbijt, en een supermarkt die open was. De eerste km’s gaan we weer langs het strand, de vlonders glijden onder onze voeten.
We zijn verrast, ligt daar een dolfijn (?) op het droge? Monica en Ria gaan kijken. Ze nemen voor de zekerheid een stok mee. Helaas blijkt die dood te zijn, zijn lijf was al aangevreten en helemaal opgeblazen.
Er lijken gloednieuwe vlonders aangelegd. Die vlonders lopen langs landbouw gebieden. De Camino heeft nu een iets andere route dan de GPX track. We komen langs die gebouw en Ellen ziet “open” we lopen even terug en ja hoor. Die meneer uit Peru ging net open voor een kopje koffie. Dat doen we toch? We voelen ons erg welkom. Steeds zijn we verbaasd dat dat maar €1,50 of nog minder kost.
We lopen door de toeristische stad Apulia. Kennelijk moet je hier zijn voor de visrestaurantjes. De mensen stonden er in de rij te wachten. Wij nemen even een extra pauze met nog een kopje koffie. Aan de overkant zien we “Santiago” aangegeven. De Camino leeft hier langs de Portugese kust. Er zijn vele accommodaties bijgekomen en ook overal heb je speciale stempels voor in ons paspoort met de schelp erbij
Voor Esposende gaan we een brug over. Dit is over Rio Cavado. Hier zien we grote door gevallen stukken land. Het is net eb als we er langs gaan.
En wat denk je van deze grote pijl op de weg? Jazeker dat is echt de goede richting naar Santiago……
Weldra komen we door de stad Esposende. De vele winkeltjes zijn aantrekkelijk om heel even wat te kopen. Daar hebben we ook de laatste stop voor we aan de laatste 4 km beginnen.
Marinhas ligt net meer landinwaarts. We voelen gelijk meer warmte. Alleen precies aan zee is de verkoelende zeewind. Bij de kerk vinden we een cafe voor ons etappe drankje. We slapen in het prachtige nieuwe hostel Costa Selvagem.
30 mei, 20 km 26 graden, veel zon met noorden wind. Heerlijk wandelweer
De kustroute vanaf Porto is echt een pareltje met voortdurend aan je linkerhand de zee. We lopen van Zuid naar Noord, vandaag van Vila Cha naar Agucadoura
Na het ontbijt van pension Sandra gaan we rond 9 uur op pad. De koude wind van gisteren is gaan liggen, de zon schijnt al volop.
Hier en daar worden de vlonderpaden gerepareerd. Ik denk dat het in Nederland al zou zijn afgekeurd. Er zitten gaten in, planken zijn los of steken gevaarlijk uit. Voor Vila de Conde zijn de vlonderpaden ook aan de andere kant van de duinen gelegd.
Een heel mooi punt is wanneer je weer aan de andere kant gaat lopen en in de verte de stad Vila de Conde en Povoa de Varzim ziet liggen.
In Vila de Conde vind je ook de splitsing naar de centrale route. Wij houden de kustlijn aan, waarbij we eerst de pijlen volgen door de stad Vila de Condo. We vinden de kust toch mooier en kiezen algauw de doorsteek naar de zee. Door het prachtige weer zijn er echt veel badgasten. Het is de feestdag van San Juan. Misschien zijn daardoor veel mensen vrij. Het duurt heel lang voor we de stad weer uit zijn.
Dan is het nog een km of 4 naar Agucadoura. Deels over verharde voetpaden of ook weer de vlonderpaden.
Kun je je voorstellen daar te lopen, zon in de rug, wind tegen, de zee steeds in zicht. Ik vind het heerlijk. We zijn in de vrij nieuwe herberg, sinds 2022 open. Albergue Agucadoura direct aan de zee. We hebben er een kamer met 3 stapelbedden. Ellen past er net in 😉😉 We hebben er veel lol om.
Het cafe voor het etappe drankje is iets verder. Meteen aan zee. Je ziet het…..we hebben een zwaar leven…….
Een hoogtepunt van vandaag was een processie, ter gelegenheid van communie kanten uit diverse parochies in de omgeving. De straten helemaal versierd met verse bloemen. De pastoor loopt mee, we worden gezegend, vaandels, alle leeftijden, een koor dat onderweg zingt. Het maakt indruk op ons. Dat we dit ook mogen meemaken!
29 mei, eerst veel zon, later mist van zee en veel wind. In het centrum van Porto 5 km, van metro Mercado naar Vila Cha 14 km.
Zo een eerste camino dag is spannend. Hoe zal het gaan in de groep, ben ik goed voorbereid. Kunnen we het allemaal aan? Vind ik de weg? En hoe zal het allemaal gaan? Voor Monica startte de Camino wel heel mooi. Voor de kathedraal van Porto was ze aan het wachten en ze trof een pelgrim uit Rusland, die niet goed wist wat ze met de rugzak aan moest. Monica ziet het aan en vraagt of ze kan helpen. Dankbaar neemt ze de hulp aan. Voor vandaag was Monica haar Camino engel…..Zo gaat dat ook op de Camino. Elkaar helpen waar nodig. Openstaan om hulp te aanvaarden. Ongeacht waar je vandaan komt. Pelgrims zijn allemaal gelijk……
We logeerden in het best Guest Hostel en dat ligt vlakbij het mooie station. Daar gaan we als eerste even kijken. Een hele hal vol met blauwe tegeltjes, die hele verhalen vertellen.
Daarna gaan we naar de kathedraal. Heel even wachten, die gaat om 9 uur open. We gaan er ook naar binnen. Voor € 2, en dan kun je ook in de torens klimmen. Hiervandaan heb je een prachtig uitzicht over de stad.
De kathedraal was gebouwd in de 12e eeuw in Romaanse stijl. In de 18e eeuwis het verbeterd in de Gothic periode.
Precies bij de kathedraal vind je de eerste pijl. Trots als we zijn dat we deze mooie Camino gaan lopen, willen we er wel op de foto.
Daarna dalen we door de kleine straatjes af naar de haven en de grote brug San Luis. Ontworpen door architect van de Eiffeltoren, goed te zien aan de constructie.
Alles wat we gedaald hebben gaan we via heel veel trappen weer naar boven, ter hoogte van de metro. Daar heb je dan weer prachtig uitzicht over de Douro.
Daar dichtbij is het metro station van Sao Bente. Dat doen we deze keer. Een kaartje kopen bij de automaat is best ingewikkeld. Een heel geduldige vriendelijke mevrouw heeft dat voor ons gedaan. Ook een les van de Camino…..gewoon hulp vragen. Portugezen vinden we heel vriendelijk, dus dat komt goed. 😉Overstappen op Trindade naar de blauwe lijn en uitstappen bij Mercado. Goed opletten waar we eruit moeten.
Het vlonderpad naar Vila Cha is bijzonder mooi. Eerst nog met een strak blauwe lucht. We passeren de vuurtoren Farol en later in de mist de Obelisk. Wat een verschil!
T.i. De Obelisk van Praia da Memória , ook wel Obelisk of Memory , Commemorative Standard of Memory of Mindelo Monument genoemd , is een obelisk gelegen in de huidige parochie van Perafita, Lavra en Santa Cruz do Bispo , in de gemeente Matosinhos , in Portugal . [ 1 ] Het werd gebouwd ter nagedachtenis aan de landing van 7500 op 8 juli 1832 , die plaatsvond op het strand naast Arnosa do Pampelido.
We genieten enorm van de wandeling over de vlonders, de uitzichten over de rots stranden en het kerkje aan de zee.
Vlak voor Vila Cha wordt het vlonderpad volledig vernieuwd. Hard nodig want het is erg ongelijk. Als je niet oplet lig je zo onderuit…… Daar is voor mij het mooiste stuk. We klimmen wat omhoog en als je dan terugkijkt zie je de strandjes in de baai.
We logeren bij pension Sandra in Vila Cha. Vila Cha is een zeer kleurrijk vissersdorp. Ze repareren er visnetten en het leven is hier langzaam en gemoedelijk.
Pension Sandra is een fijne plek met 2 persoonskamers.  Ze hebben heerlijke vis met salade en patatjes voor ons gemaakt. We worden er verwend. Morgen gaan we via Vila de Conde naar Agucadoura, 20 km voor de boeg en de weersverwachting is opnieuw zonnig. We boffen!
28 mei op weg naar Porto. Op 11 juni hopen we na 14 etappes in Santiago aan te komen. Vol verwachting kijken we er naar uit.
We kiezen de kustroute met de spirituele variant.
Vanaf Porto naar het noorden naar Caminha. Met de boot over naar Spanje, vanaf A Guarda naar Redondela, Pontevedra. Vlak daarna buigen we af naar de kust terug en passeren het klooster in Armentaira. In Vilanova de Arousa nemen we de boot naar Padron voor de laatste 30 km over de Camino Portugues naar Santiago.
De vlucht was een uur vertraagd. Een prachtige zonsondergang over de Douro. Ik zat bij het raampje en kon daardoor deze foto maken.
We kwamen om 21.15 Portugese tijd aan. (Nederlandse tijd 22.15) Je snapt het al…..bedtijd voor Mieke. Natuurlijk gaan we nog even wat drinken. Onze eerste etappe drankje is vrijwel naast ons hostel. Het Best Guest Hostel.
We gaan met 6 op pad: vlnr Monica, Ria, Ellen Mieke, Marijke en Henny.
“Zelfs een 280 km pad, begint bij de eerste stap” …….die doen we morgen.
19 en 20 juni, dagje Santiago. Wat regen, rond 20 graden
Een dagje in Santiago blijven na de aankomst hoort er ook bij. Landen. Landen na een Camino met al de ervaringen. De ontmoetingen, de mooie natuur, de fijne groep, de innerlijke reis, het gevoel van intense rust, alles moet nog een plekje krijgen.
Gisteren gingen we als eerste onze Compostela ophalen en naar de Huiskamer voor de ontvangst van Nederlanders en Belgen. Deze keer werden we ontvangen door Tiny en Elly, Camino vriendinnen van 2016. Trots met onze Compostela’s.
Van Ricky Rieter een tekst die precies past bij mijn Camino gevoel:
“Vanaf hier zal ik terugkeren naar het gewone leven van alledag, niet gewoon meer na al wat ik ervaren heb en als rijkdom opgeslagen in de weg die ik zelf ben”
Daarna gingen we naar de pelgrimsmis van 12 uur. De kerk was helemaal vol. Met toeristen en pelgrims die vanuit alle kanten in Santiago zijn aangekomen. Het moment meemaken dat misschien de Botafumeiro door de kerk zou kunnen zwaaien. Na de mis komt er een geroezemoes in de kerk. Zijn de mannen in rode jassen er? En ja, we maken het mee……de Botafumeiro wordt door de kerk gezwaaid. Voor allemaal een emotioneel moment. Het voelt als soort beloning voor alle inspanning van deze Camino Portugues.
Bij restaurant Meraki, ook in de straat van het pelgrimskantoor gaan we vroeg in de avond eten. Hier kun je de hele dag terecht tussen 12 en 22 uur. Dus ook om 16 of 17 uur, als je aankomt na een wandeldag.
Ook in Santiago vind je een 0,0 km paal. Tegenover het kantoor waar je Compostela kunt halen. De kathedraal is bijzonder mooi met avondlicht. Onder de poort staat een opera zanger. We krijgen er kippenvel van. Wat een ervaringen allemaal. En wat denk je van zingen en dansen op het plein van de kathedraal onder de Arcaden.
Net voor het slapen gaan, zoeken we de geheimzinnige schaduw van Jacobus op. Voor mensen die Santiago kennen…..in de hoek naast de souvenir winkel van de kathedraal. Je ziet het alleen als het donker is.
Vandaag was het de dag van een beetje shoppen en rond de middag gingen we voor de excursie op het dak van de kathedraal. We waren buiten op het dak en plotseling ging het regenen. Hier hadden we niet meer op gerekend. Toch maar snel naar binnen.
Met weemoed keren we terug naar ons leven van alledag. Ervaringen rijker, rugzak lichter. Vol vertrouwen en dankbaarheid dat we het samen hebben kunnen volbrengen. Dank je wel voor alle vriendschap, het vertrouwen in en voor elkaar. Een Camino om met warme gevoelens op terug te kijken.
18 juni, 25 km, veel regen 23 graden. Van Padron naar Santiago
Yeah, we zijn er! Van harte gefeliciteerd Maria, Ingrid, Anja, Nance en Marlies. Kanjers, allemaal. Ik ben reuze trots op jullie.
Deze zeer regenachtige dag begonnen we met een ontbijt bij bar Pepe. De enige die op deze zondag open was. Er was net een plekje voor ons vrij. Buiten zitten was geen optie, het regende toen al.
De route van vandaag kent vele landwegen en bospaden. Het was erg druk. Groepen met jonge mensen vanuit Porto, die voor een dag pelgrim zijn en ik denk ook veel Spanjaarden die in het weekend op pad gaan.
Het was ook een zware dag, met de piek net na Milladoiro op 260 meter. Zwaar door de regen en de voortdurende stijging. We hebben de oude route gekozen, die 2 km korter is. 25 km vonden we genoeg. Gisteren hebben we nog overwogen om de route van vandaag in 2-en te splitsen. Unaniem zeiden we, we durven het aan in 1 dag, zeker omdat het iets minder warm zou zijn.
We waren een paar km onderweg en de lichte regen ging over in een enorme bui van wel 10 minuten. Precies als die begint vinden we een afdak om te schuilen. Na 10 minuten gaan we toch weer verder. Vandaag in een lang lint van kleurige poncho’s. Ieder is goed gehumeurd en weet ook deze laatste km gaan we halen. 265 km, misschien wel 375.000 stappen.
We passeren de kerk van Esclavitude en klimmen over een stenen pad naar Faramello. De stenen zijn wat glad, we zoeken voorzichtig onze weg. Hier en daar is het bospad een gekronkeld van boomwortels. Ook die kunnen we aan.
Enthousiast zijn we als het even droog is en we de 10 km grens hebben gehaald. Ingrid legt er nog een steentje neer voor haar dierbaren.
Nog enthousiaster zijn er als we in de verte de kathedraal zien. Nog wel een heel klein stipje. Nancy en Maria wijzen het aan.
Na nog eens 5 km lopen we samen het plein op. Dan komt de ontlading. Blijheid dat we het hebben kunnen doen, een traantje, die mag er ook zijn. We gaan op het plein zitten en verwerken het moment en al een beetje de hele Camino. Dat komt later thuis wel. Wat heb je achter gelaten, wat neem je mee naar huis?
En dan is het tijd voor ons etappe drankje. De Compostela gaan we morgen ophalen. Ook zullen we dan de Huiskamer voor de ontvangst van Nederlanders en Belgen gaan bezoeken.
17 juni, 19, 5 km, 24 graden, half bewolkt van Caldas de Reis naar Padron
Aankomen in Caldas de Reis betekent ook bronnen van de koning gaan bezoeken. Vlak voor het eten in de avond gingen we erheen. Voor wie wilde, even met de voeten in het 40 graden warme water. Wat een genot! Voor vermoeide voeten is het verkwikkend. Nog beter voor vermoeide voeten is een bak met ijskoud water, wat azijn en zout….
Vandaag gaan we verder naar Padron. Niet ver van de N550, dan weer rechts, dan weer links van de grote weg. We horen het wel, de natuur en de mooie paden zorgen ervoor dat je geen erg in de weg hebt.
De heuvel is heel geleidelijk. Langzaam maar zeker stijgen we van 50 naar 165 meter in 7 km. Goed te doen.
Een pad onder de snelweg door, door de bossen, langs druivenranken en langs de kerk Santa Marina van Esperon. De vergezichten rijgen zich aan een. Terwijl wij de ene voet voor de andere voet zetten, komt Santiago steeds dichterbij.
We passeren de 33 km paal. Na 8 km gaan we pauzeren bij Fogar de Peregrino. Een leuke plek waar we ook alle medewandelaars van de etappes weer zien. Als je de etappe plaatsen aanhoudt, zien we steeds dezelfde mensen. Gezellig! We groeten elkaar hartelijk met Buen Camino. Wij worden “the Dutch lady’s” genoemd.
.
We vervolgen onze weg over glooiende bospaden. We zijn vandaag in de vertraging gekomen. We nemen de tijd, lopen niet zo snel als gisteren en we zijn om 7 uur gaan ontbijten in plaats van 6.30 uur vertrekken. Zo is er na 5 km weer een vrij nieuw cafe, genaamd Buen Camino, met heel veel zelf gemaakte producten, zoals koude tomatensoep. Het duurt niet lang, voor we kiezen dat we ook deze kans niet voorbij laten gaan.
Dan is het nog 7 km langs Pontesecures. Niet het mooiste deel van de Camino. Ook dat hoort erbij. Net als in het gewone leven is niet alles even mooi. We realiseren ons dat het er bijna op zit. Zolang naar uitgekeken, zolang voorbereid, en nu, bijna 2 weken onderweg en we zijn er bijna. Nog 1 dagje…. Maar extra vertragen om alle stappen goed tot ons door te laten dringen.
De laatste km’s gaan toch snel. Al pratend zijn we zo in Padron…..tijd voor het etappe drankje.
Natuurlijk gaan we de kerk binnen, naar het klooster en de “Padronia” ophalen. De Padronia is een document dat je krijgt als je langs de algemene herberg gaat. Officieel als je kennis hebt van de legende van Padron. Jacobus is met een bootje in Padron aangekomen. In Padron vind je de Meerpaal, waar het bootje met het lichaam van Jacobus is aangemeerd.
Wie kent hem niet? De knuffel barman Pedro…..er was geen ontkomen aan…..
16 juni, 25 km 28 graden eerst bewolkt later zonnig. Van Pontevedra naar Caldas de Reis
In Pontevedra had ik gekozen voor albergue Nacama, gelegen op de route, ongeveer 1 km van het centrum. De algemene indruk is een prima herberg, verrassend rustig, een grote keuken, om te ontbijten of te koken. Ook vandaag gaan we om 6.30 uur op pad. Het wordt al een klein beetje licht als we door de straten van Pontevedra lopen.
De route van vandaag is licht heuvelachtig, door bossen en later door wijngaarden. Een piekje net voor Barro van 135 meter. Wij maken een kleine toeristische uitstap naar de watervallen van Barosa.
Het duurt wel even voor we de stad uit zijn. Kennelijk zijn we bij de eersten die op pad gaan. We ervaren het als rustig. Zo gaan we via de grote brug Pontevedra uit.
Na de brug is het eigenlijk voortdurend stijgen over kleine wegen of bospaden. Je hebt nauwelijks in de gaten dat je stiekem toch stijgt. Alleen lijkt het of je steeds met een touw naar achter wordt getrokken. Met de hele hoge luchtvochtigheid viel het mij zwaar en waren we blij dat we pauze hadden bij Pousada de Perigrino.
7 km verder maken we een uitstapje van de route af. Zodra de Camino bij de weg, de N550, aankomt, steek je over en ga je 10 minuten rechtdoor. Dan kom je zomaar in een prachtig park met reuze watervallen. We treffen het. Het restaurant was deze keer ook open. Altijd even doen zou ik zeggen.
Net na de middag gaan we op pad voor de laatste 7 km. De zon is er inmiddels doorgekomen en we ervaren het als heet. We lopen hier en daar onder de bladeren van de druivenranken en vinden dan wat schaduw. De bloemen in de weiden kleuren de velden. Zomaar een enorm veldboeket, daar word je toch blij van?
We komen net voor 14.30 uur aan in Caldas de Reis. Net over de brug is een cafe in de schaduw aan het water. Met Piemientos de Padron en kroketjes vieren we onze aankomst.
Straks nog even naar de warmwater bronnen. Caldas de Reis betekent bronnen van de koning………
