800 km lang, 40 wandeldagen. Wat heb ik er zin in. Ook voor mij weer een uitdaging om opnieuw te starten. Het is de Camino Français van Saint Jean Pied de Port naar Santiago. Dat is van Zuid Frankrijk naar noord west Spanje.
We reizen met de trein van Amsterdam naar Parijs (Paris Nord), overstappen naar Paris Montparnasse en in een directe trein naar Biarritz. Daar wacht een taxi op ons, die ons naar Saint Jean Pied de Port brengt.
We vinden elkaar op het station in Amsterdam. Hinke die nog nooit met de trein in Amsterdam is geweest, treft een mede reiziger. Zij brengt haar naar het centraal station. Precies voor haar neus sta ik. Er valt meteen een last van haar af. De dagen voor vertrek waren spannend. Alsof je in een wachtkamer zit. Wat gaat er gebeuren, zal ik het wel kunnen, hoe gaat het dragen van je rugzak. Alle beren komen langs. We gaan de beren trotseren……
We zijn vlnr Ineke, Jeanne, Sienie, Mieke, Michiel, Anky, Ansje, Hinke en Ad.
Om 21.15 waren we in Saint Jean Pied de Port waar we werden verwelkomd met een heerlijke maaltijd. In verbondenheid met vrede van Joseph gaan we morgen op pad.
Bij Beilari was het een soort thuiskomen Joseph zorgt goed voor de pelgrims, hij geeft je een heel warm welkom gevoel. Die spirit is zo speciaal dat ik dat graag aan de mede wandelaars laat voelen. “De Camino smile is er al”
De eerste dag en dan meteen al 600 hoogte meters is best veel. Zeker als je net als wij in een vlak land wonen. Daarom kies ik ervoor de eerste dag in Orrison te stoppen. “Heftig dagje” hoor ik zeggen, als we er zijn.
Het winkeltje met Camino spullen was al open. Ik had me voorgenomen een nieuwe regenjas te kopen. Met mij gingen anderen ook een aanvullende jas kopen. De mevrouw van de winkel was erg blij met dit weer. Wij wat minder, een hele dag regen valt niet mee. Die gele, die binnen staat ben ik….bijna onherkenbaar 😉
We starten de dag met een korte wandeling naar de Citadel. Voor een mooi uitzicht. Dat is zeker waar, we kunnen nog in het dal kijken. Na nog een kopje koffie gaan we toch op pad. We hebben geen haast, en we verzamelen moed om in de regen te starten.
We lopen Saint Jean Pied de Port uit en zien tot onze verrassing dat de Napoleon route is gesloten. We kunnen nog in Orrison komen. Ik ben heel benieuwd of we morgen over de Napoleon route naar Ronchesvalles kunnen gaan. We wachten het af.
We hadden gedacht bij Hunto te pauzeren. Helaas was die gesloten. We konden er wel even droog onze sandwich opeten. De anderen waren vast doorgelopen. De route is goed gemarkeerd en inderdaad we moeten op een gegeven moment van de weg af en een modderpad in. Dat is het meest zware stuk van vandaag. Je zou zo denken dat er na die bocht wel een einde komt aan de stijging….De mist wordt dichter en we zien alleen nog schimmen in de mist. Zitten we nog goed vraag ik me af?
Met een heel tevreden gevoel, “Yes we can do it”, zitten we even later aan de koffie in de bar. Morgen zien we wel weer.
21 april, mist, regen en kou 2-4 graden van Orrison naar Rochesvalles
Buffelen, beproeving of uitdaging?
Voor mij wel alle drie…. We hebben de Napoleon route af kunnen ronden. Dat is echt buffelen met zoveel hoogtemeters die maar niet ophouden, in de regen, kou en mist een beproeving. Hoe gaan we om met mist en regen en kou? Kunnen we accepteren dat het zo is? Maar ook de grote uitdaging! Afdalen door het bos met sneeuw en gladde stukken. En toch… genieten dat het is gelukt en dat we allemaal heelhuids zijn aangekomen in Ronchesvalles
Bij vertrek uit Orrison was het nog 2 minuten droog. We zagen al gauw dat we toch echt de regenkleding aan moesten trekken. Daarna volgt een stijging van een paar uur. Dat betekent met rustige passen blijven doorgaan.
Wat verder zagen we echt geen hand voor ogen. De wind stak op, meestal hadden we de wind in de rug. Dan gaat het nog. Ook hier leggen pelgrims steentjes neer. We voelen ons verbonden met al die andere pelgrims die ook op weg zijn. In gedachten gaan degenen mee, die voor altijd in ons hart zijn.
Jean Jacques van de refuge in Orrison was zeer gastvrij en behulpzaam. Hij had ons verzekerd vooral niet door het bos af te dalen, omdat het te glad en echt heel steil is. We zouden rood-wit moeten volgen en van de Camino afwijken. Er staat in ons boekje een uitroepteken, dat betekent pas goed op. De meesten van ons waren toch via het bos afgedaald. Trots ben ik dat ze het gedaan hebben. Gelukkig waren ze samen gebleven. Michiel en Ineke waren bij mij en wij hadden de weg gekozen. Die was zonder meer goed te doen.
In het bos was het prachtig. Hyacinten uit de Pyreneeën. Hele velden vol met paarse bloemen.
In de herberg van Rochesvalles zijn Nederlandse vrijwilligers aan het werk. Een van de vrijwilligers kent me. Jaren geleden heb ik hem geholpen aan een kamer in Santiago. We hoeven niet in de hele lange rij en we krijgen zo ons bed toegewezen. Het is hier helemaal vol. Zoveel mensen. We worden blij van die fijne extra aandacht. In de avond gaan we eten bij Hotel Posada. Een pelgrimsmenu en daarna naar de kerk voor de pelgrims zegen. Het was een heel bewogen dag….
22 april, 22 km zonnig in de ochtend 14 graden van Rochesvalles naar Zubiri
We waren verrast dat de zon deze ochtend scheen. De hospitaleros hadden gezegd dat het de eerste 14 dagen zo slecht zou blijven. We genieten er maar van, wat we aan zon hebben gezien hebben we maar mooi gehad.
Ook vandaag was het een stevige etappe. Door de hoogteverschillen en de zware afdaling naar Zubiri. In het boekje staat niet voor niets een uitroepteken…..Hieronder staat 17 km, de afstand naar Burguete niet meegeteld.
Nog even een nagekomen foto en mooie tekst van Joseph van Beilari: We waren er allemaal van onder de indruk. Graag deel ik het met jullie lezers.
Hello dear pilgrims,
I hope the Spirit of the Camino takes care of your body and nourishes and heals our souls. Go on, step by step, step on mother earth trusting that She supports us unconditionally. Continue walking trusting in the great family that we make up humanityand lift your heart to Heaven full of gratitude. May the Path fulfill your deepest desires and lead you to your highest destiny.
Terug naar vandaag. Natuurlijk komt de foto van het vertrek van onze route erbij. 790 km te doen. Nadat we de Pyreneeën zijn overgestoken is het vertrouwen toegenomen dat we het kunnen. En ja vermoeidheid van dag 3/4 hoort erbij. Laat ik zo zeggen, deze kanjers hebben al laten zien dat ze kunnen doorzetten, ook bij mindere omstandigheden.
Deze startfoto is vlak na het klooster waar we hadden overnacht. De meesten hadden een goede nachtrust gehad. Verrassend als je met zo een grote groep mensen slaapt.
De route kent naast de hoogte verschillen vele bospaden. Met de warmte van de zon zien we vele bloemen, de blaadjes schieten aan de bomen. De vogels fluiten hun voorjaarslied. Ook zij hebben zin in de dag.
Het blijft maar stijgen en dalen. Ook op weg naar Alto de Erro. Er lijkt bijna geen eind aan te komen. De daling naar Zubiri is bijna 4 km. Echt niet makkelijk. Een steenslag pad met gladde stenen, die gelukkig al wat zijn opgedroogd. We denken dat het met natte paden veel moeilijker zal zijn
Intussen is er prachtige natuur te zien vandaag. Nog besneeuwde bergtoppen, daar waar we gisteren waren op 1400 meter.
Het loopt een beetje anders met het etappe drankje. Eerst een paar douchen, anderen wat drinken en andersom. We hebben er niet minder plezier van…
24 april, veel regen, 12 graden van Zubiri naar Pamplona
Wat een mooi pad, links en rechts van de grote weg! Een smal pad met heel veel modder en ook gladde stenen. Begrijpelijk dat we voorzichtig aan deden.
Het lijken geen grote hoogteverschillen. Het pad voert vlak langs de bergruggen en beweegt met de bergen mee. Dus steeds korte stijgingen en dalingen.
Het verblijf in onze herberg El Palo Avellano was voortreffelijk. We hadden een kamer voor ons zelf, met eigen sanitair. Een heerlijk menu in de herberg en ook konden we er ontbijten. Na het ontbijt gaan we om 8.15 op pad. Een nieuwe dag. Wat zal ons deze dag brengen?
.
We komen langs een groot terrein waar Magna wordt gewonnen. We gaan er met een grote trap naar beneden.
Op weg naar Zuirain gaat het steeds harder regenen. We worden getrakteerd op een regenboog. Op dat moment ben ik even met Paula uit Brazilië. Zij wil zeker met mij naar de regenboog om goud te zoeken. Het was zo een stralende vrouw, die heeft het niet meer nodig. Haar “camino-smile” was er al.
Omdat bij Zuirain het eerste restaurant is na 10 km, treffen we daar weer elkaar en ook de andere pelgrims. Vanaf Rochesvalles hoorden we dat er meer dan 300 op pad zijn. Die zijn zich nu een beetje aan het verdelen. Ook zijn er in het weekend veel Spanjaarden onderweg. Het is dan ook druk op de Camino Français. Ik ervaar het niet zo. Het is meer gezellig om de pelgrims die je hebt ontmoet weer te zien. De stempel van het restaurant is van het ijzeren beeld bij de ingang. Een “uitgemergelde” pelgrim gaat toch weer op pad.
Naar Pamplona toe gaan we onder de weg door en verder aan de rechterkant van de weg. Met een hoge trap komen we op hoogte en hebben uitzicht over Arte en Villaval.
Het is ook af en toe droog en worden gelijk getrakteerd op de uitzichten over Pamplona.
De laatste km naar Pamplona lijken ver. Het is nog bijna 5 km door de stad. De grote stadsmuren zijn de eerste tekenen dat we in het historisch centrum komen.
We hebben deze keer een zeer goed pension met 1 en 2 persoonskamers. We ervaren het als heel luxe met zelfs een eigen handdoek….In de avond gaan we bij Cerveceria restaurant ” Viva san Fermin” eten. Niet ver van ons pension, dichtbij het gemeentehuis.
24 april, 22 km droog, zwaar bewolkt 12 graden van Pamplona naar Muruzabal
Een van de hoogtepunten van de Camino Français is het bereiken van de top: Alto del Perdon. Een pelgrimsmonument van koperen pelgrims. Het voelt ook echt als:” yes we can do it”
De eerste 6 km door de stad, staan niet bij het hoogte profiel. Die km waren helemaal vlak.
Op zondag lijkt het lastig om ergens te ontbijten. Niets is minder waar. De bakker bij het gemeentehuis is vanaf 8 uur open en ook diverse bakkers met een zitje voor een kopje koffie onderweg. Ik zou zeggen vertrekken vanaf de herberg en zien waar je wat kunt ontbijten. Er is altijd wat.
Al snel worden we door parken geleid. Op deze zondag ochtend is het erg rustig. De meeste pelgrims zijn zeker 1 uur eerder weg. We hebben de tijd, we gaan niet helemaal naar Puenta la Reine. Muruzabal ligt 5 km ervoor
Een lust voor het oog. De vele glooiende velden met het gele koolzaad, de zon die zich af en toe laat zien. We hebben geluk met het weer vandaag. De voorspelling was een grote kans op buien, deze keer was het meer daar dan hier bij ons.
Al van verre zie je hoe de weg loopt. De pelgrims zie je als kleine mieren tegen de heuvel opklimmen.
Bij Zariquiequi hebben we even pauze. Bij de kerk is een winkeltje en je kunt een kopje koffie kopen. Bij de kerk kunnen we op muurtjes zitten of gewoon even blijven staan.
Daarna begint de echte klim pas echt. 150 meter stijgen in 3 km. Dat is veel. We doen het rustig aan en nemen tijd om van de omgeving te genieten. De Alto del Perdon, we komen eraan. Vandaag nemen we afscheid van Ad en Jane. Zij gaan na 4 dagen zelfstandig verder. Wat gaan we hen missen…. We zullen ze nog regelmatig tegenkomen, vandaag zo wie zo.
Dan, toch nog plotseling komen we boven. Altijd een foto moment. Vooral als er niet veel mensen zijn en er het moment is dat precies de zon erop schijnt.
Aan de andere kant van de berg is het zeker zo mooi. Vanaf Alto de Perdon kun je Uterga en Muruzabal al zien liggen. Deze afdaling staat met een uitroepteken in het boekje. Inmiddels is het iets makkelijker geworden, door de aanleg van enorme traptreden.
We gaan nog even wat drinken in Uterga voor we de laatste km van vandaag afleggen. Ook deze dag was weer een om niet te vergeten.
25 april, 24 km zonnig 20 graden van Muruzabal naar Villatuerta
Opnieuw een dag met veel hoogte verschillen. Weliswaar niet heel ver omhoog en omlaag, maar zeker met stevige kuitenbijters, vooral naar Cirauqui en naar Lorca.
Wat is het fijn de dag te starten met een al warm wordende zon en een strak blauwe lucht. Het geeft net dat beetje extra aan onze Camino. We voelen ons echt bevoorrecht dat we hier kunnen lopen.
Eerst passeren we Obanos met een opvallende kerk en pelgrimssymbolen.
We hadden gehoopt dat de sportzaak in Puenta la Reine open zou zijn. Ansje had ervaren dat met een wandelstok lopen net wat gemakkelijker gaat. We wachten daar nog wat, maar helaas. ..de beloofde 10 uur open is vandaag niet van toepassing. We kopen wat brood bij de warme bakker en gaan op pad. In Puenta la Reine zijn op de kerktoren al ooievaars te zien. Hier komt er net een aanvliegen. Over de oude Romaanse brug gaan we de stad uit.
Daarna begint de eerste klim naar Maneru. Een stijging van 350 naar 470 meter. We weten al bijna hoe langzaam we kunnen gaan om in een keer door te kunnen gaan. Op de top wachten we even op elkaar. Zouden er al klaprozen bloeien vragen we ons af? We worden op onze wenken bediend. Wat ontzettend mooi!
Daarna gaan we op pad naar Cirauqui. Een dorpje dat je al van verre ziet liggen. De druivenstruiken beginnen uit te schieten. De velden staan vol met bloemen. De vogels zingen hun hoogste voorjaarslied. En wij….wij zijn erbij.
Bij het kerkje dat je bovenop ziet mag je zelf een stempel zetten. Hinke wil daar wel een stempel. We lopen onder de toren door, daarvandaan dalen we aan de andere kant weer naar beneden.
Ook naar Lorca toe krijgen we een stevige klim door prachtige natuur. We nemen daar nog even pauze voor we naar onze eindbestemming gaan. Villatuerta bij albergue Etxuerdina. Een zeer gastvrij adres, waar we allerhartelijks worden ontvangen.
Ook deze dag zit er weer op. 6 dagen, zeker 100 km, vele hoogtemeters. De ontspanning na de inspanning….yes we kunnen het!
26 april, 27 km zonnig 21 graden van Villatuerta naar Los Arcos
De groene route vanaf Villatuerta. Dat is wat Jordi van albergue Extuerdina voor ons heeft uitgedacht. Meteen de natuur in en niet via Estella. Dat kan want…..de wandelstok die Ansje nodig had, hebben we van hem gekregen. De Camino geeft dat wat we nodig hebben….
Vandaag ben ik er zelf niet bij. Ik ging met de taxi. Met dank aan Sienie, zij heeft de prachtige foto’s aangeleverd. Na het heerlijke ontbijt, met een eitje en yoghurt gaan we in 7.30 uur de deur uit. De zon is net over de horizon, de kerk van Villatuerta staat in het volle zonlicht.
Op weg naar Luquin, de eerste plaats waar een bar zou zijn. Helaas op dinsdag gesloten. We ontmoeten een Nederlandse vrouw die er in een Commune leeft. (Van God los…) Daar krijgen we koffie. Toch even een moment om te rusten. En dat bij mensen thuis. Het voelt als verwend worden.
Wat is het mooi om te ervaren, dat als je zoekende bent, er zomaar hulp is. De weg naar Monasterio Irache is van Villatuerta niet goed gemarkeerd. We zoeken en we zien en horen allemaal Spanjaarden die ons weer op weg helpen.
Nadat we uit het bos waren gekomen lopen we over de velden naar Los Arcos. Glooiend en steeds opnieuw andere vergezichten.
27 april, eerst regen, 20 graden van Los Arcos naar Viana
Het regent pijpenstelen als we de deur uitgaan. Casa Abuela in Los Arcos heeft voor de deur een overkapping. Even droog staan voor vertrek.
Als je de dag ervoor hebt overwogen om een dagje uit te rusten en dan toch vertrekt in de stromende regen, ben je voor mij een kanjer. Zou dat zo de hele dag zijn? We hopen van niet en later blijkt het na een paar uur droog te zijn. Dat is fijn, want ook vandaag is het een prachtig natuurgebied bij Alto del Poyo op 570 meter.
Bij Sansol is de eerste pauze. Het regent nog en we kunnen overdekt zitten. Het is niet koud en als je dan uit de wind kunt zitten is het prima.
Na Sansol ga je terug naar de rivier. Met een dalingspercentage van 10 %. Ook nog gladde stenen, dat valt niet mee
Intussen ben ik met de bus naar Viana gegaan, hebben we ingecheckt in ons appartement en ga ik terug om de anderen tegemoet te lopen. Dat is leuk…buen Camino zeg ik tegen iedereen en ik krijg verbaasde blikken. Een enkeling vraagt waar ik naartoe ga. Ik zing onderweg en anderen zingen met me mee. “One Day over the rainbow” had ik uitgekozen. Make your dream come true.. dat doen we allemaal. We gaan ervoor.
Daar zijn ze. We treffen elkaar op 4 km voor Viana. Leuk! Ook Ad en Jane zijn er en we delen de ervaringen.
Samen klimmen we uit het dal omhoog en dalen daarna af naar Viana. Dat zie je al van verre liggen. De kerk toren op de top.
Hier in Viana was het lastig om accommodatie te vinden. Uiteindelijk vond ik de appartementen (Vianatxiki) net buiten het centrum van de stad. Met een flinke trap komen we in het centrum. Daar hebben we vanavond een pelgrimsmenu in een hotel. Ook kunnen we daar morgenochtend ontbijten. We hebben gezien dat een kopje koffie daar nog € 1,30 is en tostadas voor € 1,80….😉
28 april, 24 km, regen later droog 14 graden van Viana naar Navarette
Opnieuw een dag met regen. In heel Spanje is er op dit moment regen, hier in het noorden van Spanje doen we volop mee met de lagedrukgebieden. En toch ….na een goed ontbijt in cafetaria El portilla gaan we opgewekt op weg voor een nieuwe dag via Logrono naar Navarette met toch meer dan 700 hoogtemeters.
De Camino van Viana naar Logrono gaat door parken met rustige wandelpaden. Niet ver van de snelweg de N 111. Mooi aangelegd en goed verzorgd, de regen had het hier en daar toch in modderpaden veranderd. We houden onze broeken niet schoon…
Het is denk ik toch wel een km of 8 door de stad. Intussen is het steeds vaker wat droog en we lopen via tunnels met graffiti de stad in en weer uit.
Natuurlijk gaan we even langs de kathedraal. Let op: de Camino komt niet langs de kathedraal. Hiervoor moet je even een straatje naar links. Terug op de route passeren we de Santiago kerk. In Logrono zijn de markeringen te vinden in de stoepen. De schelp ziet er hier uit als een soort rokje.
Kathedraal van LogronoInterieur van Santiago kerk
Na Logrono gaan we stijgen naar de Alto Grajera. We zijn in de Rioja streek. De blaadjes beginnen net aan de druivenstruiken te komen. Hier en daar zijn goudsbloemen (Afrikaantjes) geplant. Een mooie kleurencombinatie.
Pantano de La Grajera
Nog even een laatste klim naar Navarette. Maar eerst langs het reclamebord…nog 576 km te gaan.
29 april, 19 graden, 18 km zonnig van Navarette naar Najera
Het was volop genieten vandaag. Een relaxte etappe, die even een soort adempauze lijkt en ook de keuze die werd gemaakt om precies op je tempo te lopen, dat goed voor jou is. Zonder te hoeven inhouden aan de ene kant en zonder te hoeven haasten aan de andere kant. Heel mooi om te voelen dat we allen stralend aankomen op de bestemming.
We gingen bij een bar naast de kerk ontbijten. Speciaal voor de pelgrims om 7 uur open. De meesten vinden dat een heel relaxte start van de dag. We hebben tijd genoeg, dat doen we dan.
Daar gaat Hinke. Vandaag om te ervaren, hoe het is om alleen de weg te vinden, je eigen tijd in te delen en te vertrouwen dat het gaat lukken. Elke stap brengt je dichter bij je doel.
De route is niet ver van de A12 af. Wel kent de Camino de mooiste paden in de buurt van de A12. Licht glooiend, in de Rioja streek, in de verte zien we sneeuw op de toppen. We zien wel pelgrims, die lopen met ons mee in ongeveer hetzelfde tempo. Je haalt ze in bij een pauze en even verder is het net andersom. Met die mensen raak je vertrouwd en het begint als “Camino familie” te voelen.
De Camino brengt ons naar Ventosa. Een kleine omweg, maar met foto kunst langs de weg en als beloning een terrasje in de zon.
Na Ventosa lopen we door de velden naar Alto San Anton en daarna een slingerend pad naar de hoogte met de “naald”.
Na deze top komen we ook op een bekende plaats, de Bijenkorf, een plek waar pelgrims kunnen rusten in de regen of in de hitte. Ook vandaag wordt ik geraakt door de tekst die op de zijkant van de ingang staat. We hebben het erover wat je kan raken, zoals deze tekst.
Wat is na zo een dag heerlijker dan de dag afsluiten met een etappe drankje. Proost, op deze bijzondere dag ……
30 april, 21 km, zonnig 20 graden van Najera naar Santo Domingo
Nog even terugkomen op een foto van gisteren, met dank aan Ad die de betekenis heeft achterhaald. Een uitleg die ik graag met de lezers deel, ook voor jou weg…..
De tekst luid als volgt; Als je kind bent denk je aan hoe het zal zijn als je groot bent. Je droomt van iets groots. Je beseft niet dat je het beste al in je hebt. Op die plek. Op dat moment. Op de middagen bij je oma. In de armen van je moeder. In de blik van je vader. Het is daar. In de kleine dingen. We leven ons leven op zoek naar wat we al hebben. Het is alleen maar een kwestie van de weg terug naar huis vinden. Daar waar onze herinneringen zich bevinden………
De etappe van vandaag is er een van glooiende velden met zover je kunt kijken koolzaadvelden. Heuvels met pelgrims die door dalen gaan en weer te voorschijn komen.
In de albergue Puerta de Najera is geen ontbijt, net als bij de meeste herbergen. Meestal is er een café open. Vandaag niet…..Misschien komt het omdat we zeer ontevreden waren over de maaltijd en zo waren vertrokken. We gingen terug naar de herberg, gelukkig waren er nog andere pelgrims weg, zodat we terug naar binnen konden. Daar gaan we eerst ontbijten.
Direct na Najera komen we in een natuurgebied met rode aarde. De zon is net over de heuvelrug, de rode aarde kleurt warm. Alle pelgrims gaan opgewekt op weg. Het is extra genieten als de zon schijnt.
Zo gaan we naar Azofra, 6 km na Najera. De eerste bar in het dorp doet goede zaken. Met 3 staan ze te helpen en we zijn zo aan de beurt. De meeste pelgrims stoppen daar ook. We gaan er steeds meer herkennen. Het is al warm genoeg om buiten te zitten.
Het landschap na Azofra ziet er anders uit. Druivenranken, waar de groene blaadjes aankomen afgewisseld met groene graanvelden en het koolzaad. Het is 10 km vals plat. We stijgen intussen van 500 naar 745 meter. We vinden het erg mooi.
Precies boven aan de top staat een man die tegen “donativo” fruit en wat te drinken verkoopt. Een prima plek voor een volgende pauze.
Na Ciruena blijft het glooien. Je ziet dat de weg naar een dal gaat, er weer uitkomt en dat je aan de horizon niet weet hoe het verder gaat.
Dan is daar, toch plotseling, zicht op Santa Domingo. De kerk torent erboven uit. Boven aan de heuvel staat een monument van de heilige Santa Domingo, als bruggenbouwer.
Stapje voor stapje gaan we naar Santiago. Intussen hebben we meer dan 200 km gelopen. We hebben dit etappe drankje weer verdiend.
De kathedraal van Santa Domingo is zeker de moeite waard om te gaan kijken. De levende kippen in een hok in de kerk, maar vooral ook de mozaïeken in de cripte.
We logeren in de zeer mooie herberg Confradia del Santo, vlak voor de kathedraal. Ertegenover op het plein hebben we een heerlijk menu. We zitten voor de eerste keer buiten en dat op 30 april.
1 mei, 24 km, zonnig en warm 24 graden van Santa Domingo naar Belorado
Op deze zondag ochtend hadden we het plan om weer bij een bar te gaan ontbijten. Naast onze herberg zou een bar open zijn om 7 uur. Dat was niet het geval. Ik weet dat Spaanse tijd 7 uur, geen 7 uur hoeft te zijn. We gingen naar de hoofdstraat en daar vonden we een bar om te ontbijten. Onze dag begon weer goed.
Een dag met steeds klimmen en dalen door de glooiende velden. Met deze strak blauwe lucht zijn de lijnen van de gewassen goed te zien.
Santa Domingo verlaten we over Rio Oja. Het lijkt wel een sprookje met dat lage strijklicht.
Voor Granon komen we langs Cruz de los Valientes. Die zie je hoog boven de stijgende weg uit torenen. We zien ook dat onze schaduwen in het natte gras wel heel speciaal zijn😉
Een van de eerste stopplaatsen voor alle pelgrims is Granon na bijna 7 km. De bar is het eerste wat je ziet als je na een klim in Granon aankomt. De muren zijn versierd met een schilderij met pelgrim.
Na Granon heb je uitzicht over de Camino. Eerst sterk dalende, daarna glooiend. We verlaten de Rioja streek en komen in Castilla y Leon. Kan niet missen…. Op een groot bord zie je dat we daar aangekomen zijn.
De Camino naar Belorado loopt naast of dicht in de buurt van de N120. Waar mogelijk is de wat verder landinwaarts. De omgeving blijft bijzonder. Een lange rechte weg met veel te zien.
In Viloria hebben we even pauze. Bij herberg Viloria waar we een eitje, wat koffie etc kunnen kopen. We worden zeer gastvrij verwelkomd. Wel even fijn om in de schaduw te zitten.
De laatste km gaan langs de weg en zo komen we Belorado binnen. Samen even een etappe drankje op Plaza Major voor we naar de herberg Cuatro Cantones gaan. Daar hebben we een eigen kamer en een badkamer voor onszelf. Dat zijn van die speciale kleine dingen waar we als pelgrims heel blij van worden. Een heerlijke plek…..
2 mei, 12 km, regen 10 graden van Belorado naar Villafranca
Het is even schakelen van zeer mooi weer naar een regendag. Dan komt het best goed uit dat we een korte afstand hebben om morgen de Montes de Oca te passeren. Ook vandaag was het al stijgen naar 950 meter.
Vanaf onze albergue Cuatro Cantones gingen we op pad. Toen was het nog droog en optimistisch als we zijn, hoopten we op een droge dag. In Belorado vind je muurschilderingen. Dat lijkt me een mooie activiteit om een stad op te fleuren.
Op weg naar Villambista was het toch al nodig dat we onze regenkleding aantrokken. Bij de eerste bar in het dorp was het lekker druk, de pelgrims die we steeds zien, waren daar ook.
Na Villambista gaan we op pad naar Villafranca. De heuvels zijn hier wat hoger en voor ons zien we de bergen liggen. Ook al is het donker weer, de omgeving is mooi en nog bijzonder groen. De vorige keer was ik er in oktober, dan is de hoofdkleur bruin van de aarde in plaats van gewassen.
We logeren in hotel San Anton Abad. Hoog gelegen en een beginpunt van de stevige etappe door de heuvels. Een fijne plek waar de eigenaar van het hotel een speciale herberg voor de pelgrims heeft gemaakt. Vanavond mogen we in het restaurant van het hotel een pelgrimsmenu gaan eten.
Deze tekst zagen we bij de receptie: ….Don’t come to the Camino for answers….
3 mei, 25 km mistig en koud 8 graden van Villafranca naar Cardunuela
Vandaag was het een dag van “loslaten”. En: ” ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan”. Heel mooi om te zien dat ieder het vertrouwen heeft gekregen om alleen op pad te gaan. Kan ik de weg wel vinden, durf ik het alleen? Hinke had het voorbeeld al gegeven…die durft alleen en gaat op haar eigen tempo op pad. Als ik dan zie hoe ze geniet als we elkaar weer zien in de nieuwe herberg, dan is het voor mij goed. Heel belangrijk dat ieder zijn/haar tempo loopt. Het is jou Camino, en zo ontdek je waar je grenzen liggen, wat jou tempo is en of je het fijn vindt. Ik ben reuze trots op alle wandelaars, die zomaar alleen op pad durven gaan. En ik? Ik vind het best lastig om het los te laten….
Het was ook de dag van Montes de Oca op 1100 meter hoogte. Vooral de eerste 5 km kende de hoogste stijgingen. Later over de hoogte na Atapuerca.
Het was zeer mistig en koud in de vroege ochtend. We hadden de regenkleding aan, vanwege de mist, maar zeker ook tegen de kou. Omdat je weinig ziet, geeft mist je de gelegenheid meer naar binnen te gaan
Er is niet veel te zien zo. Wel zien we een soort heide struiken in prachtig paars. Ook kijken we even bij het monument ter gedachtenis aan fussilades ten tijde van de Spaanse burgeroorlog in 1939.
De wandeling door het bos naar San Juan de Ortega is meer dan 12 km. De rode klei is door de regen veranderd in glibberige klei die met kilo’s aan je schoenen blijft plakken. Ook de fijne pleisterplaats “Oase” is deze ochtend verlaten. De pelgrims vinden er even geen pauze plek. Veel te koud! We denken dat die er zelfs niet meer door kan met zoveel water en diepe sleuven.
Net als je denkt waar blijft toch San Juan de Ortega, zie je tussen de bomen plotseling de kerk en wat gebouwen. We hebben er even pauze en we treffen andere wandelaars van onze groep.
De Camino naar Ages gaat over een bergrug met mooie uitzichten rechts en links. Bij het dalen zie je het dorpje liggen.
We vervolgen ons pad naar Atapuerca en daarna naar de top op 1100 meter met het grote kruis ” Cruz de Matagrande”. Ook vinden we daarboven een labyrint van stenen. Daar realiseer je je hoeveel pelgrims hier dagelijks lopen en een spoor achterlaten in de vorm van een steen. Heel indrukwekkend.
De afdaling is een pittige met overal grote stenen. Goed zoeken waar je je voeten neerzet. In het boekje van John Brierley staat er een uitroepteken. Dat betekent lastig……We hebben een klein beetje meer uitzicht over het dal en zien ook weer gele velden met koolzaad. Dat zijn de laatste km van vandaag naar Cardunuela.
In albergue Santa Fe worden we gastvrij ontvangen. Ik kom er graag….een van de pareltjes op de Camino. Met een pelgrimsmenu sluiten we de dag af.
De eigenaresse van albergue Santa Fe in Cardunuela was heel blij dat ik voor een 2e keer bij haar herberg terugkeerde. Ze had een foto van vorig jaar gebruikt voor een beetje publiciteit. Gisteren werden we speciaal verwend met champagne na het pelgrimsmenu ter gelegenheid van moederdag. Een herberg die ik zeker aanbeveel, 14 km voor Burgos.
Zo gingen we na het ontbijt op pad. Op weg naar onze eerste mijlpaal Burgos.
Hoe voelt het om op pad te zijn? Als een zware last, waarbij je denkt: “was ik maar thuis gebleven”? Of lichtvoetig, zonder zorgen. Je bagage zo licht als een veertje? 😉 Wat je meeneemt in je rugzak is al draaglijk of kan er nog wat uit?
Ik herinner me mijn 1e Camino en mag met een gerust hart vaststellen dat er al heel wat uit mijn rugzak lichter is geworden…..de vele beren op mijn weg zijn meestal verdwenen en vertrouwen is er voor in de plaats gekomen. Dat gun ik elke pelgrim.
Deze keer wilden we de groene route naar Burgos nemen, langs de rivier. Dat is echt goed opletten. Voor je het weet loop je gewoon de pijlen achterna en kom je niet bij de rivier uit. Nadat je de AP1 bent overgestoken is het linksaf en niet de grijze route rechtdoor. Je loopt langs het vliegveld en als je bij de weg bent rechtdoor. De route die je kunt downloaden van het Genootschap, geeft de mogelijkheden ook goed weer.
We kwamen dan ook langs de rivier de stad in. Vele mensen maken een wandeling langs de rivier. We worden steevast begroet met buenas dias en Buen Camino. Het valt ook op dat hier velen met mondkapje lopen. Het is niet verplicht.
Burgos bereikt!!!
We logeren bijna direct nadat de groene route de stad binnenkomt. Bij Hotel Monjes Magnos. Proficiat voor alle medewandelaars, de eerste mijlpaal is binnen. Dat vieren we met wat tapas en nog even thee en frisdrank. Ik heb er helemaal vertrouwen in dat het ons gaat lukken.
Natuurlijk ga ik daarna naar de kathedraal. Die is zo mooi van binnen met de beelden en de gouden trap. Altijd even doen….
5 mei, 22 km, zonnig, 16 graden van Burgos naar Hornillos del Camino
Intens, dat is het eerste woord wat me te binnen schiet als ik aan deze dag denk. We zijn op de Meseta aangekomen. Vrijwel vlak met een hoogtepunt: Alto Meseta
We begonnen de dag met een lesje….Ik had een bakker gevonden waar we konden ontbijten en die was om 7.45 uur open . We waren heel snel klaar met inpakken en dachten dat we verder in Burgos wel een plekje zouden vinden voor ons ontbijt. Niet dus… Zo lopen we meer dan 10 km door tot Tardajos waar we pas wat vinden. Dat gaan we niet meer doen. Eerst ergens ontbijten voor we op pad gaan. We lopen langdurig door de stad om Burgos uit te komen. Daarna een vlakke landweg door parken.
We vervolgen onze camino naar Rabe de las Calzadas. De deur van een klein kerkje staat open. Er klinkt muziek, het Ave Maria. We zijn al ontroerd. Een nonnetje begroet ons, zet een stempel in ons paspoort en zegt ons: jij bent die pelgrim en de Camino wijst je de weg. Beschermt je, en brengt je alles wat je nodig hebt. Ze raakt ons met een diepe verbondenheid. Je voelt dat ze voor ieder speciaal aandacht heeft. Een intens moment…..
Ook de muurschilderingen raken ons. Op deze 5 mei, bevrijdingsdag, staan we ook even stil dat het helemaal niet zo vanzelfsprekend is dat je vrijheid kunt ervaren. Twee handen in elkaar of naar elkaar reiken, sprekende ogen, een beeld van pelgrims onderweg.
De Meseta is begonnen. Bekend om grote vlakten, bijna geen bomen te zien. Tijd van verdieping? We gaan het ervaren. Ik geniet enorm van de Meseta. Ruimte, vrijheid, oneindigheid.
Op deze speciale dag legt Ineke haar steentje neer. Ertussen, zodat het een geheel wordt met de rest. Bescheiden, vooral niet overheersend. Een mooi moment.
Dan, toch plotseling, zien we Hornillos del Camino liggen. In een putje, zo voelt het. De weg slingert zich naar het dorp. De pelgrims zien we als kleine miertjes weer verderop het dorp uitklimmen. Voor ons is het de eindbestemming.
Na zo een enerverende dag logeren we in albergue El Alfar in Hornillos del Camino. In deze plaats is een pelgrimsmis in de kerk. Een mooie ervaring. Samen zingen en dat in de talen van de pelgrims die er zijn Met de andere pelgrims genieten we van het pelgrimsmenu.
“Take your time, clear your mind, reflect, think, solve”
Dag 17, 21 km, zonnig 18 graden
Vandaag past vertraging bij mijn gevoel. In de vroege ochtend vertrokken we uit Hornillas, op weg naar Hontenas. Het is goed zoals het is, ieder van de groep kiest zijn eigen weg en dan past het voor mij om in de vertraging te kunnen gaan.
Naar San Bol is het licht heuvelachtig. Het vroege ochtend licht geeft een glans over het landschap. We staan af en toe stil om de omgeving in ons op te nemen.
Hontenas is ook zo een dorp die je pas op het laatst ziet liggen. De kerktoren torent erboven uit. De kerk waar we ook even binnen gaan. De muziek is aan, we steken een kaars aan voor onze dierbaren. Er staat een mandje met briefjes. We kiezen er allemaal een. Een mooi moment.
Ik had het onderstaande briefje: dat past wel bij mij. Het leuke is dat de tekst die ieder vond van toepassing was.
Als we ons hoofd vullen met goede dingen, is er geen ruimte voor slechte dingen om binnen te komen.
Na Hontenas hebben we een pad door het dal. De velden zijn groen, de gewassen groeien weelderig. Voorzichtig komen de bloemen in bloei. Er is al een enkele klaproos te zien. Ik denk een km of 4.
Het laatste stuk naar Castrojeriz gaat over een verharde weg. Het is vlak. In de verte zien we Castrojeriz liggen. We komen ook langs San Anton, de ruïne die vanaf half mei ook een pelgrimsherberg is.
We blijven de Camino volgen en komen bovenlangs het dorp binnen op zoek naar onze herberg Rosalia. Een voor mij bekende herberg met voor ons een 6 persoons kamer met allemaal 1 persoons bedden. Dat voelt heel luxe….Meteen daarbij is een bar voor ons etappe drankje. Nog enkele dagen en dan zijn we op de helft.
“Maar klim zo hoog als je kan en overzie het dan, er valt zoveel te kijken” (uit een lied van Blof)
Zou het een magisch moment zijn om met zonsopkomst boven op de heuvel, de Alto de Mostelares te zijn? Je weet het nooit…we gaan om 6 uur ontbijten en zijn om 6.30 uur op weg.
Wat een mooi moment! We hebben geluk. We zien de zon over de heuvel komen. We zijn trots dat we 1 km stijgen met 12% allemaal aankunnen. Rustig aan, zonder te stoppen. Allemaal kanjers, die deze klim hebben afgerond.
Ook de daling na deze top is best zwaar. Vooral voor de knieën. Voor ons ligt een grote vlakte. Ook hier komt de zon na een poosje onze ruggen verwarmen, zodra die over de heuvel piept. Daarna is het zo goed als vlak met uitzicht over de groene velden.
Bij het kerkje San Nicolas is het leuk even binnen te kijken. Ook hier kunnen pelgrims slapen. Zeer eenvoudig, geen elektriciteit. De pelgrims mogen het ritueel ervaren van voeten wassen. Een venster is met tegenlicht net een pelgrim….
Naar Boadilla del Camino en Fromista wordt het steeds vlakker. Af en toe een klein bultje geven iets meer uitzicht over de vele tinten groene velden.
Het zit meer in de details vandaag. De vogels fluiten naar hartelust, we horen veldleeuwerik, koekoek, karekiet en soms kan ik er net een fotograferen. Of een veldje met klaprozen, daar kan ik zo blij van worden.
Het laatste deel naar Fromista loopt langs een kanaal met sluizen. We voelen ons even in Nederland. Een kanaal met pad ernaast voor de wandelaars. Tot mijn verrassing is er een pelgrims boot. Je kunt er voor een paar euro opstappen…😉 We overwegen het, maar besluiten toch dat we alle km willen lopen.
We komen toch bijtijds aan in Fromista. Fijn om vroeg te vertrekken met een grote afstand. We slapen in Albergue Luz de Fromista, een mooie herberg gerund door een Nederlandse en Spanjaard die een tijd als docent in Nederland heeft gewerkt.
Direct bij onze herberg, Luz de Fromista, vinden we op deze zondag ochtend een bakker die al voor 7 uur ontbijt serveert. Top! Zo begonnen we onze dag goed en gingen we op pad op deze zonnige dag.
Het is een echte Meseta dag. Overal vlak, rechte wegen.
We besluiten unaniem de groene route te kiezen. Op dit punt met 2 wegwijzers kies je dan rechtsaf. Het is heel verleidelijk om de pelgrims die voor je lopen te achtervolgen. Vandaag ging iedereen over de groene route, kan niet missen.
We hadden er niet op gerekend maar vinden toch een bar open bij Villovieco. We zijn dan 7,5 km op pad en dan is het een goed moment voor een pauze. Net na de brug aan je linkerhand. Ook al hebben we ons eigen tempo, vaak treffen we elkaar bij de eerste pauze. Fijn! Dan ervaar ik dat het goed gaat en kan met een gerust hart loslaten. Ze komen er wel.
We vervolgen het pad langs het riviertje, nu aan de schaduw zijde. Een mooi pad met roze bloeiende struiken. Lijkt een beetje op heide. (Misschien kent een lezer het?) Zo gaan we verder tot het kerkje Ermita de la Virgen del Rio.
Langs de weg gaan we naar Villalcazar de Sirga. Bekend om de oude Romaanse kerk en het pelgrimsmonument. Zeer geduldig wacht die al jaren op de pelgrims die graag met hem pauzeren.
Daarna volgt een 6 km lang pad naast de grote weg. Deze km vallen niet mee. Muziek en een goed gesprek helpen om de afstand makkelijker te overbruggen. De bermen beginnen rood te kleuren van de klaprozen. De laatste km naar Carrion de los Condes.
We zoeken na aankomst een terrasje, waar we onze verhalen van die dag delen. Ook vandaag kijken we terug op een mooie dag.
Een speciale belevenis is de mis met de zingende zusters. Dat dacht ik…..de kerk is veranderd in een museum. Bij navraag bij de algemene herberg blijkt dat de zusters niet meer zingen bij de pelgrimsmis, vanwege Corona regels. Ik hoop van harte dat het terugkomt, deze speciale ervaring gun ik alle pelgrims.
