Dag 5: Palas de Rei – Melide

Camino Français

Donderdag 26 augustus: Palas de Rei – Melide 15 km. “Afscheid nemen doet pijn, maar de mooie herinnering blijft”

We waren een beetje voorbereid maar hadden het toch niet verwacht. Een beetje beduusd waren we toen Denise en Bert vanochtend om 7 uur meldden dat ze naar huis gingen vanwege familie-omstandigheden. Heel jammer want we hebben het heel leuk samen gehad, maar ook heel begrijpelijk.

Het lukt om nog dezelfde dag een vlucht voor hen naar Brussel te boeken waar ze door familie opgehaald worden. Eerst gaan ze met de bus naar Santiago om daar een kort kijkje te nemen.

Veel sterkte Denise en Bert!! We hebben met jullie genoten en een kaarsje voor jullie opgestoken.

Een kort verslag over gisteren in Palas de Rei. Na de rust van Morgade belandden we weer in de drukte van een pelgrimsplaats met veel herbergen en in augustus veel pelgrims: Palas de Rei. Dat was weer wennen. Na de ruime slaapzaal met lage bedden hadden we nu een krappere  slaapzaal met stapelbedden. Drie van ons moesten boven slapen.

Voor sommigen is het een avontuur van een bovenbed af te komen!!

Grotere caminoplaatsen hebben ook voordelen. We konden naar de pelgrimsmis om 19.00. Een goed gevulde kerk met veel jongeren die ook nog in de rij stonden om te biechten. En gitaarspel tijdens de mis. Waar zie je dat nog tegenwoordig!! Op de Camino dus, op de laatste 100 kilometer van de Camino Frances in de maand augustus.

 

Omdat we  bijtijds aankwamen in Palas de Rei besloten we ’s middags te gaan eten in plaats van s avonds en het etappedrankje s avonds te doen. We gaan namelijk al voor 10 uur slapen. Met een volle maag naar bed is niet prettig. De pelgrimsmenu’s zijn goedkoop, circa 10 tot 12 euro voor 3 gangen inclusief drankje.

Tarta de Santiago: tussendoortje en nagerecht in het pelgrimsmenu

Vandaag starten we later dan gewoonlijk met wandelen door het weggaan van Denise en Bert. In de ochtend lopen we door een aangenaam landschap van bossen en weides met koeien en mooie dorpjes met oude kerkjes en kruisen en de middeleeuwse brug van Furelos.

Een duiventil
Een horreo (graanschuur)

De middeleeuwse brug van Furelos

We komen de gele pijl op verschillende manieren tegen, zoals bij deze Spaanse pelgrim onderop zijn linkerbeen (en de schelp op zijn rechterbeen).

En afbeeldingen van Jacobus.

Het laatste stuk van de route is niet mooi en we lopen in de hitte. We beginnen te zingen tot we in Melide aankomen. Zo was het einde van de wandeling toch nog leuk en merken we minder van de pijntjes.

 

 

 

De vijfde dag….

Dagwandeling

 

Woensdag 25 augustus 2021, Camino Portugues kustroute, Antas – Viana de Castelo (19 km)

Het is vandaag de vijfde dag dat wij met elkaar op reis zijn. De nieuwigheid is eraf, de eerste vermoeidheid ervaren we aan den lijve. Dit is het moment in de reis dat irritaties voelbaar kunnen worden. Soms merk ik op groepsreizen in deze fase dat mensen wat kortere lontjes kunnen hebben.

Met elkaar zijn wij benieuwd of dat ook bij ons het geval is. Voor de zekerheid, en omdat we pas om 9 uur kunnen ontbijten,  starten we  vandaag wat later op.

De temperatuur vandaag zit mee. Een stuk koeler dan gisteren, het max. Is 24 graden. Dat is fijn. Vandaag lopen we niet meer direct langs de kust. We lopen over de rotsige heuvels die achter de kust liggen. De foto’s laten de schoonheid van de omgeving zien.

De route is geweldig bepijld. In hoofdzaak met gele pijlen van alle soorten en maten.

Zelf vond ik deze vandaag het meest sprekend. Een pijl naar…

Elk van de pelgrims in onze groep loopt goed. Elk in haar eigen tempo, de een met en de ander zonder volle bepakking, het is allemaal okay.

In een van de dorpjes lopen wij op aanraden van Italiaanse pelgrims naar binnen. We worden ontvangen met mooie muziek. Het glas in lood is prachtig, passend bij de Camino.

Maar ook de rest van de kerk, de dakbeschildering, het koor, is prachtig. Ik val ervoor als een blok. Of misschien heb ik een trapje over het hoofd gezien…

Ons einddoel vandaag is een herberg aan de RIO de Lima. Het inchecken is hier een serieuze aangelegenheid. Onze paspoorten worden overgeschreven, de temperatuur van elk van ons wordt gemeten, de Corona-vaccinaties worden nauwkeurig gecontroleerd. Het is best spannend zo’n proces. Zeker voir Gabriella. Haar temperatuur wordt wel 5x gecheckt voordat we naar binnen mogen. Allemaal zijn wij goed-gekeurd en genieten nu van onze kamers met balkom met een uitzicht op de rivier.

En die vijfde dag en de irritaties en kort lontjes? Tot nog toe is daar niets van te merken. Integendeel zelfs. Er is een mooie balans ontstaan van vrije ruimte en verbinding. Er is een balans waarin stilte, humor en zich verdiepende gesprekken elkaar versterken. Het gaat ons goed, we hebben het fijn met elkaar.

Dag 4: Ventas de Naron – Palas de Rei

Camino Français

Woensdag 25 augustus: Ventas de Naron – Palas de Rei 12 km. Dag van boerendorpjes, oude kerkjes en het prachtige Lameiros kruis

Nadat we in het drukke Portomarin waren geweest, voelde het gisteren heel fijn om weer in een mooie herberg in een klein dorpje te verblijven. Die ruimte, allemaal lage bedden, een groot terras en tuin. Een fijne plek om uit te rusten.

Vandaag gaat de route door veel boerendorpjes en langs kerkjes en kruisen. Je voelt je bijna in de middeleeuwen lopen; dorpjes die al in de Codex Calixtinus worden genoemd, de eerste 12de eeuwse reisgids van de pelgrim. De Codex Calixtinus beschrijft de pelgrimstocht van de monnik Aymeric Picaud van het Franse Picardië naar Santiago. De Camino Frances volgt zijn route voor een groot deel. Er is een Nederlandse vertaling van Van Herwaarden.

Voor het eerst starten we vandaag in de mystieke ochtendnevel die zo bij Galicië hoort.

Vlak voor het dorpje Ligonde staat een bijzonder kruis uit de 17de eeuw met aan de ene kant een primitieve afbeelding van Maria met kind en aan de andere kant een niet lijdende Jesus aan het kruis en onderaan een doodshoofd.

In de loop van de ochtend lost de mist op. We zien onderweg een aantal opmerkelijke objecten.

En we lopen ontspannen. Het is een relatief makkelijke route vandaag.

Tot we aan het begin van de middag in Palas de Rei aankomen, een van de grotere plaatsen op de Camino Frances.

Camino Portugues Kustroute, het paradijs gevonden…

Camino Portugues

Dinsdag 24 augustus 2021, Estela – Antas (19 km)

’kan ik deze dag overslaan?’. Dat zijn de eerste woorden die mijn slaapmaatje van vannacht vanmorgen uitspreekt. En ik deel haar gevoel. De muggen hielden ons flink uit de slaap. Zwetend lagen wij woelend onder de lakens, het is ook in de nacht erg warm.

Een kop koffie (of twee) helpt. Natuurlijk gaan we gewoon weer op stap. De gele pijlen roepen. We vertrekken ‘lekker’ vroeg, we willen de warmte voor zijn.

De eerste kilometer lopen wij deels door het bos en deels door een landbouwgebied. Mooie uitzichten geven goede perspectieven.

Daar waar we de afgelopen dagen vooral een ‘badgasten-gevoel’ kregen, ervaren we nu meer de Portugese dorpjes.

Gier zien wij voir het eerst ook een aantal andere pelgrims. Het doet ons goed, de ontmoeting met gelijkgestemden.

Om bij Esposende te komen moeten wij het water oversteken. Het is windstil, de boortjes liggen stil op het water.

En ook in Esposende voelen wij ons in alle talen welkom.

De temperatuur loopt tegen het middaguur op. Twee-en-dertig graden in de schaduw, is op verharde  zonnige wegen in een bebouwd gebied een hele ervaring. Een ervaring die maakt dat een plek in de schaduw in de buurt van een kraan een groot genoegen is. Mijn voeten waarderen de frisse lucht. Of dat andersom ook het geval is laat ik maar in het midden.



Met opgefriste moed lopen wij verder. We gaan in de goede richting.

Rond twee uur bereiken wij onze overnachtingsplek, guesthouse Antas. We hebben zin in schaduw, een koude douche en een bed.

Wat we vinden is veel meer dan dat. We vinden een paradijsje, een heerlijke plek om met elkaar de middag door toebrengen. The Camino provides, we zijn blij dat we deze dag niet hebben overgeslagen en ons  ondanks de aanvankelijke aarzelingen bij deze dag mee hebben laten voeren door de gele pijlen.

Dag 3: Portomarin – Ventas de Naron

Camino Français

Dinsdag 24 augustus: Portomarin – Ventas de Naron 13 km. Fijn wandelweer maar de zon kwam snel en het was de derde dag!!!

Gistermiddag was het heet en druk in Portomarin. We konden moeilijk een terras vinden voor een drankje en toen moesten we ook nog eens teveel betalen. Dat moeten we voor het avondeten anders aanpakken dachten we. We gingen al vroeg op het beste terras bij het plein zitten voor een drankje zodat we zeker een plek hadden voor het avondeten. En dat lukte. Het werd een hele leuke avond met live rockband op het plein en aan het eind dansen tot na pelgrimsbedtijd.

Ons vaste etappedrankje en bij pelgrimsmenu is ’tinto con gasera (of gaseosa): rode wijn met een soort spa rood met zoet smaakje
Caminodrankje: una cana con gaseosa (sneeuwwitje)

Camino drankjes: Tinto con gasera of gaseosa (rode wijn met spa rood met zoet smaakje); una Clara con gaseosa (sneeuwwitje); un café con leche en vaso (koffie met melk in een glas)

Vandaag proberen we iets anders met het wandelen. Het verschil in tempo onderling is namelijk  erg groot.  We besluiten dat ieder in zijn eigen tempo mag lopen en dat we bij de laatste plaats/bar anderhalve kilometer voor de herberg op elkaar wachten om samen naar de herberg te gaan.  ‘Ieder zijn eigen camino’.  We houden contact via de whatsappgroep. Het is wel de derde dag. Dat betekent meestal de zwaarste dag. Bovendien krijgen we eerst een klim van ruim 8 km.

Eerst dalen we in een file Portomarin uit. Daarna start de 8 kilometer klim naar Gonzar.

We worden ingehaald door Spaanse pelgrims te paard uit Andalusië/Huelva. Ze geven ons een foto van de maagd van El Rocio.

Even verderop wordt het wat minder steil.

Nelly wordt door Spaanse middelbare scholieren geïnterviewd voor een project.

Gezellig. Ondanks het eigen tempo wachten we toch al op elkaar in de eerste bar die we tegenkomen.

Het was zwaar die klim en dat op de derde dag. Attie neem een taxi naar de bar anderhalve kilometer van het eindpunt. Ze mist de opgravingen van Castromaior maar is vastbesloten terug te komen.

Het was een korte omweg naar Castromaior maar we vinden een afkortpaadje terug naar de route. Met een steil stukje omlaag….

Sommigen zijn nog niet moe naar al die kilometers. En Bert draagt de laatste kilometers de rugzak van Mia.!!! Wat een teamspirit!!!. Samen halen we het zeker.

 

 

 

 

Oogst-tijd

Camino Portugues

Dag 3, 23 augustus 2021: Camino Portugues Kustroute, La Bruge – Estela (27 km)

Vandaag staat er een lange route gepland. De weersvoorspellingen beloven een temperatuur van 29 graden of meer.  Met elkaar hebben wij besloten om vroeg te vertrekken.

De zon is net op als wij richting het ontbijt lopen. De bakker doet precies op het moment dat wij voor de deur staan zijn deuren open.  De geur van goede koffie komt ons tegemoet.

De broodjes smaken heerlijk, we bestellen er een paar extra, met ham en kaas belegd, en daarbij nog een pastel de nata. Altijd fijn om de lunch in de rugzak bij je te hebben.

Via de plankier vervolgen wij de Camino. Het is nog erg stil, de golven zijn goed te horen.

In Vila Cha lijkt de tijd te hebben stil gestaan. We passeren een vis-afslag ter grootte van een huiskamer. De vissershuisjes staan er naast. De hoogte van de deuren verbaast ons, daar passen wij alleen als we door onze knieën gaan doorheen.

De eerste pauze nemen wij nadat wij ruim 10 kilometer gelopen hebben. In de schaduw van een kerk in Villoconde eten wij het eerste broodje. In de kerk zelf worden wij hartelijk ontvangen en licht de stempel klaar.


Het volgende deel van de wandeling leidt ons door een grote stad. De meeste Portugezen hebben hier in de winkelstraten en aan de boulevard ook buiten een mondkapje op. Dat is hier verplicht als je geen 2 meter afstand van elkaar kunt houden. Wij volgen hun voorbeeld, hier voelt dat als heel gewoon.

Het strandbeeld hier is heel anders dan ik hier tijdens mijn eerdere Camino’s  hier heb gezien. Het strand staat vol met eindeloze rijen tenten. Deze zijn per uur, dag, week of maand te huur. Wellicht zijn deze neergezet  om de afstand tussen de mensen ook op het strand te kunnen waarborgen? 
Buiten de drukke stad is er nog ruimte genoeg, ook op het strand.

Op het strand ligt zeewier te drogen. Boeren halen vandaag de eerste oogst binnen, een mooi gezicht.

Opvallend is ook vandaag het geringe aantal pelgrims dat hier onderweg is. Of beter gezegd: we zien ook vandaag geen enkele pelgrim buiten onszelf. Het voelt een beetje verweesd, een Camino zonder pelgrims. Blij ben ik dat wij het met elkaar goed hebben en steeds mooiere gesprekken en humor met elkaar delen.

Historie is hier wel te zien. Als ik mij niet vergis is dit het restant van een oude molen.

De laatste kilometer van vandaag zijn zwaar. De oververhitte zon, het gebrek aan schaduw, de eindeloze weg met Portugese kinderkopjes….

Maar ook zijn hier de boeren. Tijdens deze pittige kilometers leiden zij ons af van onze eigen weg. Met de hand oogsten zij peen en uien. In de bloedhitte staan vrouwen en kinderen gebukt in de velden. Aan de kant van de weg wordt de oogst door de mannen aan de liefhebbers verkocht.

Rond half vier bereiken wij ons hostel van vandaag. De koude wijn en frisdranken zijn welverdiend. We hebben het vandaag. gewoon allemaal helemaal en in positieve stemming gelopen. Wat een kanjers, de mensen in deze groep!

Pelgrimshoeve Kafarnaum dag 4

Meerdaagse wandeling,

23 augustus, 24 km, droog, bewolkt 20 graden

Het klavertje 4 is afgerond. Vandaag gingen we naar het westen, de Neterselsche heide. De route heet “De Verstillingsroute”

Verstillingsroute van Vessem, Casteren, dal van de Grote Beerze Netersel, Neterselsche heide, Westelbeers

Waarom heet het de Verstillingsroute, vragen we ons af. Eigenlijk weten we het wel. De mooie natuur, de rust, de bloeiende heide, we worden er stil van. Wat maakt jou stil staat in het boekje? Een kaarsje opsteken in het kapelletje voor jezelf of je dierbaren, een mail ontvangen waar ik verlegen van word, samen in stilte in de kapel doorbrengen. Het zijn de kleine dingen die het doen, waar we vandaag even bij stil staan. Opgewekt gingen we vandaag de deur uit. Uitgezwaaid door Jan en Anneke de vrijwilligers van de Pelgrimsherberg.

Ook vandaag hebben we geluk wat het weer betreft. In de nacht heeft het veel geregend, we gingen de deur uit en het was droog. Net ten zuidwesten van Vessem op weg naar Casteren treffen we een “verstild ven”. Het natuurschoon ligt voor onze voeten.

Het gaat maar door met “genieten momenten”. De paden langs de Grote Beerze, het natuurgebied Dal van de Grote Beerze met bossen en heideveldjes.

Daarna komen we bij de Neterselsche heide. De heide staat volop in bloei. Ook vandaag zien we geen wandelaars. Het is natuurlijk maandag, maar toch…zijn er dan zo weinig wandelaars die dit prachtige gebied kennen? Wij vinden het prachtig.

In de Mariakapel in Westelbeers vinden we ons verstillings moment. De kapel is van 1637, waarschijnlijk ontstaan na een pestepidemie.

Vandaag is vooral ook een wandeling met vergezichten. Langs de riviertjes, de boerenerven en ook op de terugweg naar Vessem langs heide gebieden. De geuren van de heide en de paarse kleur maken het nog net iets mooier.

Natuurlijk sluiten we onze dag af met een etappe drankje.

Dank je wel Gerard, Hilde, Lida en Anneke voor de fijne tijd. De warme vriendschap en het samen onderweg zijn. Tot een volgende keer.

Tot slot een mooie tekst uit het boekje: “Omdat ik geweest ben, waar ik geweest ben. En jij nu bent waar jij nu bent, zal ik nooit helemaal kunnen zijn, waar jij nu bent en jij nooit helemaal kunnen zijn waar ik geweest ben. Maar we kunnen elkaar het verhaal vertellen. En dat zal voldoende zijn. (Van Awraham Soetendorp)

Dag 2: Morgade – Portomarin

Camino Français

Maandag 23 augustus: Morgade – Portomarin 10,5 km. s Ochtends heerlijk wandelweer, s middags heet, boven 30 graden. Dag van  mooie uitzichten.

Wat een fijn verblijf hadden we in de mooie herberg van Morgade. We hebben er uitgerust en lekker gegeten en gedronken

Vandaag gaan we weer bijtijds op. Het is mooi om ‘ s ochtends te lopen en we willen graag voor de hitte ’s middags aankomen. We zien de zon opkomen.

Het is een dag van mooie uitzichten. En we passeren het 100 kilometerpaaltje (zie boven). Van ver zien we Porto Marin steeds dichterbij komen.

We wandelen weer over mooie paadjes beschut door oude bomen.

Door boerendorpjes met mensen die op het land aan het werk zijn.

Er zijn voldoende bars onderweg voor de inwendige mens.

En nog veel meer…tot we in Portomarin aankomen.

Portomarin ligt aan een groot stuwmeer. Om dit stuwmeer mogelijk te maken is de stad in 1962 onder water gezet. Het water staat nu laag. We zien resten van de oude stad in het water.

Alleen de bijzondere romaanse kerk San Xian is destijds verplaatst naar het dorp dat  boven het stuwmeer is opgebouwd. Het is de grootste Romaanse kerk van Galicie en heeft de vorm van een fort.

Het was weer een wandeldag die veel indrukken achterlaat. Pas de tweede dag, maar het lijkt alsof we al veel langer onderweg zijn.

 

Pelgrimshoeve Kafarnaum dag 3

Meerdaagse wandeling,

22 augustus, 24,5 km droog (!) 20 graden

Vandaag alweer de 3e dag van onze mini pelgrimage vanaf de pelgrimsherberg Kafarnaum. De route heet Stroom en bosroute. Stroom: we lopen in het dal van de Kleine Beerze, bos, via het E3 strand gaan we door de bossen naar het noorden terug. Deze route ligt ten zuidoosten van Vessem.

De Stroom en Bosroute

Het zou de slechtste dag van de week zijn met veel regen in Vessem. Iedere dag dat we keken, leek de regen voor Vessem aan ons voorbij te gaan. Zouden we zoveel geluk hebben? 2 druppels waren er bij vertrek, en nog 2 druppels bij aankomst. Ja! We hebben geluk de hele dag blijft het droog. In de nacht had het wel veel geregend en het dal van de Beerze is bekend als nat terrein. Soms gingen we links,van weer rechts van de plassen. Het is er erg mooi.

Dit deel van de route is van de Via Monastica en recent gemarkeerd met deze blauw gele bordjes. Ze vervangen de oranje blauwe stickers en hier en daar is de route aangepast. We vinden makkelijk de weg. Het is ook een pad geworden met natuuropdrachten, zoals hier bij onderstaande foto, een detail en een overzicht van iets natuurlijks.

Daarna volgen we de route naar het E3 strand. Volgens het boekje is er daar een restaurant. Het is toch nog een eind van de route, we schatten ruim 1 km meer. Even overleggen: zou het open zijn, we kunnen ook aan het strand zitten… Uiteindelijk kiezen we ervoor om te gaan kijken. We voelen ons verwend. Ze zijn eigenlijk niet open, en toch mogen we al binnen komen. We waren toe aan pauze, er stonden al 10 km op de teller.

In Knegsel komen we langs het monument van de oude kerk. Het is het Heilig Hart monument en je ziet de fundamenten van de kerk.

De directe omgeving van Knegsel is zeer bosrijk. Ten noorden van Knegsel ligt een afwisselend natuurgebied. Beukenlanen, smalle graspaden….we kunnen er geen genoeg van krijgen.

Bij de open plek in het bos waar vroeger de molen heeft gestaan hebben we onze pauze. Het heet er de Molenberg.

Het laatste deel van de route is meer open, langs de erven van de boeren. De lucht kleurt af en toe erg donker, met een zonnetje eronder. De maïs kleurt mooi onder die donkere lucht.

Ook vandaag hebben we ons etappe drankje bij restaurant de Gouden Leeuw, op de hoek bij de pelgrimsherberg. Toen we er vertrokken, moesten we toch nog even de regenkleding aan… Op naar de laatste wandeldag. Tot slot voor deze dag, een tekst uit het routeboekje: “door te lopen ontmoet ik je elke keer opnieuw, mijn beste reisgenoot”.

Bom Caminho

Camino Portugues,

Zondag 22 augustus 2021, Porto – La Bruge (Ong. 16 km)

Na een onrustige nacht is het dan eindelijk zo ver. We gaan op weg. Op weg naar het gedroomde Santiago. De kathedraal, het officiële startpunt, ligt tegenover ons hostel. Als eersten van vandaag ontvangen wij daar een stempel in onze nog maagdelijk witte credencial. 

We wensen elkaar een eerste Buen Camino. We wensen elkaar de gelegenheid om in verbinding met de omgeving en met elkaar en anderen onze eigen weg te gaan beleven.

Terwijl de kerkklokken luiden en een saxofonist de zondagmorgen op het nog stille voorplein warm blaast. laten we een groepsfoto maken, van degenen die dat willen mooi 😉.

En dan is het zover. Vanaf de Mercado van het voorstadje Matosinhos gaan wij op stap. Langs de boulevard lopen wij tussen de badgasten naar het noorden. Een vuurtoren staat als baken voor de schepen aan de rand van deze badplaats. 

Regelmatig wordt ons door de dagjesmensen een zeer hartelijk Bom Caminho gewenst. We voelen ons daardoor gezien en gekend. Het doet ons goed om ons welkom te voelen. 

De eerste etappes op de kustroute staan bekend om de mooie vlonderpaden. Tussen de rotsen loop je met het uitzicht op de oceaan langs de op dit moment prachtig gekleurde verplanten die hier groeien en bloeien. 

Maar….veel van de vlonderpaden blijken in onderhoud. Op die momenten zoeken wij onze eigen weg, of wordt ons soms de weg gewezen.

Zo nu en dan waan ik mij in een bloeiende woestijn. Heel bijzonder, het geeft onvergetelijke momenten.

Behalve een aantal pelgrims op de fiets komen wij geen andere wandelaars tegen. De tekenen van de tocht zitten in beelden en teksten die de plaatselijke bevolking hebben geplaatst. 

Ons eindpunt van vandaag is La Bruge. Pas als ik hier loop begrijp ik die naam…

Het etappedrankje  drinken wij aan zee. Een plek met een geweldig uitzicht. Op de borden die langskomen zien wij de lekkerste dingen liggen. Snel is de keuze dan ook gemaakt. Dit is de plek waar wij vanavond gaan eten…..

 

Dag 1: Sarria – Morgade

Camino Français

Zondag 22 augustus: Sarria – Morgade, 12 km,  half bewolkt, heerlijk wandelweer, boven 20 graden

De vliegreis,  het vervoer naar Sarria en de ontvangst in de herberg verliepen gisteravond vlot. Om 7 uur staan we op, ontbijten in een bar en volgen de gele pijlen terwijl we onderweg Sarria bekijken, een historische plaats. Sarria bestond al als vesting voordat de Romeinen kwamen. In de 13de eeuw stichtte koning Alfonso 9 de stad Sarria. Hij overleed er op zijn pelgrimstocht naar Santiago. Eerst maken we de groepsfoto vlak voor de trap naar het oude centrum.

Van links naar rechts: Mia, Riet, Nelly, Bert, Denise, Attie, Marijke en Simone

Onderweg zien we verschillende herinneringen aan het pelgrimeren in de middeleeuwen, zoals een voormalig pelgrims hospitaal met een mooi stenen kruis.

Maar ook modern Sarria met de plaatsnaam in grote letters.

De route loopt door het mooie Galicische glooiende groene landschap met landelijke weggetjes, soms ommuurde paadjes en bossen die schaduw bieden.

Om het Compostela te krijgen moeten we tenminste 100 km lopen en 2 stempels per dag in ons pelgrimspaspoort verzamelen. Die kunnen we op verschillende plaatsen krijgen.

In het 12de eeuwse kerkje van Barbadelo

We genieten volop van het lopen en van de heerlijke bocadillo in een bar onderweg.

Nog maar 700 meter naar de herberg. Goed gedaan dames!

 

 

Hello Goodbye

Camino Portugues

Porto, Zaterdag 21 augustus 2021

We zijn er! Onze reis is begonnen.

Na een vertraagde reis vanaf Schiphol komen wij rond 16 uur lokale tijd op Porto aan. Nog even langs de bagageband en dan….

Iets langer dan gedacht brengen wij in de bagageband door. Om uiteindelijk zeer blij dat alles toch aangekomen blijkt te zijn, op weg te gaan naar de metro. Met enige gulp kopen wij hier het andante-kaartje, een soort OV-chipkaart, en voeden deze met een Z4-tegoed.

Met de metro rijden wij in ongeveer 45 minuten naar het centrum. Ons hostel ligt prachtig, midden in dit centrum. We verblijven in een Unesco-pand, het is een onderdeel van het station Sao Bento. Je ziet ons hostel hier links op de foto.

De stationshal laat de geschiedenis van Portugal zien, weergegeven in de beroemde azulo-tegels. 

Vlakbij ons hostel staan de eerste pijlen van de Camino.

Via smalle steegjes volgen wij deze pijlen naar beneden, in de richting van de rivier.

Hoogste tijd voor ons eerste etappedrankje, met uitzicht op de beroemde brug over de Douro.

Tijdens het eten wordt het donker, en tegelijkertijd wordt het licht…

Een prachtige eerste dag van een nieuwe Camino. We zijn veilig en heel goed met elkaar geland.

Pelgrimshoeve Kafarnaum dag 2

Meerdaagse wandeling,

21 augustus, 20 km, warm en af en toe zon 25 graden, Heideroute

De 2e dag van onze mini pelgrimage brengt ons naar het noordwesten. Langs de Kleine Beerze naar Middelbeers en terug over de Landschotse Heide. Opnieuw een zeer mooie wandeling, bijna allemaal onverharde paden.

Waar het gisteren vooral het wandelroutenetwerk was, is het vandaag deels Via Monastica en vanaf Middelbeers de lange afstand route “Pelgrimspad” die vanaf Amsterdam naar Maastricht gaat. Deze keer lazen we de route en waar het onduidelijk zou kunnen zijn waren stickers geplakt. De richting is waar de sticker is geperforeerd. Goed opletten dus. In combinatie met de door mij gebruikte app, lukt alles heel goed.

Vanaf Vessem worden we langs volkstuintjes geleid. Ons pad er naar toe ingezaaid met bloemen. Blauw, geel, wit we zien er veel. Ook insecten en wantsen. Voor hen is het zomer.

In de ochtend is het gras nog nat. De paden, zijn smal, onverhard en we zien veel van het landelijke Brabant. Boeren die gastvrij wandelaars over hun erf laten lopen. Ook nu op deze zaterdag zijn er bijna geen wandelaars te bekennen.

We komen ook langs de “strijkster”. De legende gaat dat zij met haar handen kon genezen. Een kunstenaar heeft een beeld ontworpen en je kunt ook je handen in haar handen doen….het zou verlichting brengen.

Voor de weg naar Middelbeers, volgen we de Kleine Beerze een kronkelend riviertje met vele libellen en waterjuffers.

Na Middelbeers volgen we rood/wit de wegwijzers van de pelgrimsroute en komen zo bij de Landschotse Heide. In deze tijd van jaar staat de heide in bloei, we kijken uit over het meer en wandelen er helemaal omheen. Voor onze pauze zoeken we een plekje bij het meer. Even van de route af, een bijna helemaal overwoekerd pad, met hekjes en een trapje om over het prikkeldraad te komen.

 

De laatste loodjes terug naar Vessem…..waar ons etappe drankje op ons wacht. Gezellig. Ook Anna sluit bij ons aan..Een heerlijk moment om nog even stil te staan bij de ervaringen van die dag.

Pelgrimshoeve Kafarnaum dag 1

Meerdaagse wandeling,

20 augustus, 16 km droog 22 graden

Hier vanaf de Pelgrimshoeve in Vessem is er een mini pelgrimage van 4 wandeldagen, een klavertje 4, iedere dag een andere richting. Een gastvrije plek voor je voorbereiding van je Camino. Wij worden er ook heel gastvrij ontvangen. Een warm bad!

De Merenroute

Onze eerste dag is een wandeling van 16 km in het noordoosten van Vessem Deze wandeling hebben we ervaren als een heel afwisselende wandeling. Tussen Vessem en Wintelre ligt het Groot- en Klein meer, 2 natuurlijke vennen.  We zijn:  Marion (vandaag te gast), Anneke, Lida, Hilde, Mieke en Gerard.

Direct vanaf Vessem wandelen we door grote bosgebieden. Dennenbossen, loofbossen, prachtige struinpaadjes.

Na de vele regen van het afgelopen weekend ervaren we hoe heerlijk het is, door een bos te lopen. De geuren van natte dennenbossen , modder en mos komen je tegemoet. Al het stof is er door de regen afgespoeld. De muggen en dazen laten zich volop zien….daar hebben we wel wat voor.

Bij het Grootmeer zien we de heide in bloei staan. Velden vol. Kennelijk heel schoon water. We zien enorm veel libellen, zelfs veel paringswielen. Dat zou ik nog eens mooi vinden te fotograferen. Dat lukte niet tijdens de vlucht.

Juist daar kwam de zon er even te voorschijn. Een bankje met dit schitterende uitzicht, daar willen we wel even pauzeren. Na het meer waren er ook bospaden. Meer open aan de rand met uitzicht over de landerijen van de boeren. Velden worden omgeploegd, de maïs staat hoog.

Vlakbij Vessem komen we langs de Mariakapel met gebrandschilderde ramen. Sfeervol….hier in Brabant steken veel mensen die er langs komen een kaarsje aan.

Mariakapel met een fraai keramiek Mariabeeld.

De route is zo mooi gekozen, de mooiste paadjes krijgen we te zien. We eindigen precies bij de Pelgrimshoeve. Natuurlijk hoort daar ons eerste etappe drankje bij. We zaten daar net en er kwam een vrouw met rugzak voorbij. Dat moet haast wel een pelgrim zijn. (Anna) Ze sluit zich gezellig aan bij ons. Ze kwam terug van de Via Monastica en voor ze naar huis zou gaan wil ze nog even de warme gastvrijheid ervaren van de Pelgrimshoeve.

In het boekje van de routes, staan ook hele mooie teksten die ik graag met je deel.

Gaandeweg de weg gegaan, de weg gegaan om stil te staan om stil te worden stil van binnen gaandeweg de weg naar binnen” Van: Leo Jacobs.

Voor de lezers van dit blog, morgen vertrekt Irene voor de Camino Portugues langs de kust en Simone voor de Camino vanaf Sarria. Heel veel succes, buen Camino. Ook zij maken dagelijks een verslag, dat jullie ook kunnen volgen.

 

Dagwandeling Grave vesting Raamdal

Dagwandeling,

18 augustus, droog 18 graden, 19 km

Verrassend! Dat was deze wandeling als ik een woord zou moeten kiezen. De vestingstad Grave, door het dal van de Graafschap Raam, bosgebied, kazematten. Bijna elk half uur een andere omgeving, met ook nog bezoek aan het natuurgebied Langven.

Route: Grave-vesting en het Raamdal van “de Mooiste routes”

Als eerste gingen we over de Vestingwal van Grave met de mooie binnentuin van het Arsenaal. Vroeger was het een psychiatrische inrichting waar de mensen in de ommuurde tuin mochten lopen. Nu is het weer helemaal gereconstrueerd en weer als wandelgebied geschikt gemaakt.

Het was fijn om weer met medewandelaars op pad te gaan. Joepke, Tiny, Liesbeth en Josephine die al vaker met mij op pad gingen. Een warm bed voor Jeanne die voor de eerste keer meeging en voor het eerst 19 km liep. Het ging heel goed, daar mag je best trots op zijn.

Daarna gingen we door het centrum van Grave, de haven en het oorlogsmonument van Marketgarden. Dat is een stalen helm op een hoge sokkel.

Het Raamdal is prachtig. De kronkelende rivier, de veelal onverharde paden, de bossen waar we doorheen lopen. Het is een stiltegebied en het valt me inderdaad op dat je er niets hoort.

En natuurlijk hoort het Langven bij deze wandeling. Een gebied waar grote runderen grazen. Deze keer zien we ze alleen op het informatie bord. Een vorige keer lagen ze op het pad en moesten we een grote bocht eromheen lopen.

Een erg leuke dag, die we samen afsluiten met een etappe drankje op de markt van Grave. Dat hoort erbij. Tot een volgende keer, altijd welkom…..

Het aftellen is begonnen…..

Camino Portugues,

Scheveningen, 18 augustus 2021. Bewolkt, 17 graden en het regent.

Bijna is het zo ver. Komende zaterdag ga ik samen met Gabrielle, Andrea, Aafke en Pieternella op weg naar Santiago. De overnachtingsplekken zijn gereserveerd, de noodzakelijke papieren ingevuld en de Corona-check-app staat op mijn telefoon.

Vandaag ontving ik van Mieke de pelgrimspaspoorten!zij heeft mij uitgelegd hoe ik de verslagen op haar site kan plaatsen. De reisbrief  heb ik zojuist aan de deelnemers verstuurd.

Het aftellen is nu echt begonnen. Over 4 dagen is het zo ver….

Ik kijk er naar uit de groep  op Schiphol te ontmoeten. Met elkaar vliegen wij het mooie weer tegemoet. Ik heb zin om met hen komende zaterdagavond aan de Douro in  Porto een toost uit te brengen, om elkaar een  BOM CAMINHO toe te wensen.

Maar nu eerst  nog de laatste voorbereidingen. Op mijn to-do-lijstje staat nog het nodige: inpakken, papieren verzamelen, oefenen om een verslag op de website te zetten.

Van dit laatste ben je nu even deelgenoot.

Wil jij ons volgen? Via deze site lees je in de komende weken vrijwel dagelijks een kort foto-verslag van onze reis.

Pelgrimsgroeten,

Irene Kapinga

Smokkelpad dag 4

Meerdaagse wandeling

4 augustus, Overdinkel, Gronau, Losser, 20 graden droog

Wat een bijzondere ervaring. Ons Smokkelpad in Twente over de Duitse grens. Vandaag gingen we van Overdinkel naar het zuiden, de Duitse plaats Gronau, even de bebouwde kom van Losser aanraken en daarna eerst langs de weg en door het bos naar de Judith hoeve

We vertrokken vanaf de Gerardus Majella kerk in Overdinkel door het kerkebos. Bijzonder mooi aangelegd met houtsnijwerk van de Kruisweg, een waar labyrint en door de zon beschenen glas in lood. Een aangename start.

Op weg naar Gronau kwamen we bij een wegversperring. De rivier de Dinkel kent vaak overstromingen en op dit moment zijn ze hier aan het werk om de Dinkel meer ruimte te geven. We vragen na of we er door kunnen. Bouwvakkers zeggen dat het kan, buurtbewoners geven aan dat het onmogelijk is. Wel worden we verwezen naar een bakker….daar zouden we koffie kunnen krijgen en wat lekkers, blijkt later. Daar hebben we wel 2 km extra voor over.

Helaas betekent dit dat we 5 km over de weg lopen tot we bijna in Losser zijn.Daar zien we een nest van koeien… Dit kunstwerk is van 2003. Ieder in de omgeving kent het wel.

Rond 13 uur hebben we pauze. Het Smokkelpad kent vele onverharde paden. We hebben onze pauze bij een bankje. Zo weinig hebben we nodig, een bankje, een vuilniszak en even tegen een boom uitrusten.

Het laatste stuk is veelal door het bos. Niemand te zien. Wat een rust. We genieten van alle laatste stappen.

Bij de Judith hoeve bereiken we het eindpunt van ons Smokkelpad. 4 dagen genieten van de mooie natuur, de uitstapjes naar Duitsland van de fijne gesprekken onderweg en de vriendschappen die tijdens de wandeling ontstaan.

Dat gaan we vieren….voor enkelen de eerste keer om 4 dagen ongeveer 20 km te lopen, voor anderen om het weer opnieuw te ervaren. Ik ben trots op jullie en denk met veel plezier terug aan deze dagen

Een toepasselijk biertje ” de Smokkelaar”. Welkom terug wandelaars, tot een volgende keer.

Smokkelpad Twente dag 3

Meerdaagse wandeling

3 augustus, 20 km, via de Duitse grens naar Losser en Overdinkel, bewolkt, droog 20 graden

In dit mooie, voor mij onbekende, Twente is het echt genieten. De stilte, de natuur, de grenspaden, bijna geen auto’s te horen, een gebied dat zeker de moeite waard is om te ontdekken.

Hemelsbreed is het maar 10 km. Je ziet door al die bochten door de mooie gebieden dat wij er zeker 20 van maken.

Regelmatig passeren we rivier de Dinkel. De rivier lijkt niet heel hoog te staan. We zien zelfs een zandbank.

In Losser zelf worden we langs oude gebouwen geleid. Zoals hier, Erve Kraesenberg. Een boerenerf van de 17e eeuw. Het was helaas gesloten toen we er voorbij kwamen.

Aan de rand van plas Oelemars staat een uitkijktoren. Gerard beklom deze 106 treden en kon van boven naar beneden ons fotograferen, net kleine mieren.

Het Oelemars is door de mens gevormd. Ooit was het een hoogveengebied, dat gecultiveerd is door zandwinning. Nu een belangrijk natuurgebied voor vogels met vele soorten.

Steeds gaan we naar en over de Duitse grens terug. Zo komen we ook langs het Franciscaner klooster Barbel. We nemen er een kijkje. De kerk is altijd open. Erg mooi is de mozaik van de voorgevel.

Steeds hoopten we de drielandensteen te zien. We waren er dicht bij, maar zagen het niet. Wel vonden we de toeristische informatie. Drie landen? Het stamt uit 1659, de plaats waar Nordrhein Westfalen, Niedersachsen en Nederland samenkomen

Dan het laatste stuk naar Overdinkel. De Smokkelplaats. Dat komt omdat Overdinkel precies aan west, Zuid en oost door Duitsland wordt omgeven.

Daar staan de auto’s op ons te wachten. Geen horeca daar, dus na een kleine pauze gaan we terug voor ons etappe drankje bij het hotel.

Morgen de laatste km van ons Smokkelpad. Ook deze dag lijkt weer een droge dag te zijn…. We kijken er naar uit

Smokkelpad dag 2

Meerdaagse wandeling

2 augustus, half bewolkt, 20 graden, 22 km vanaf Denekamp naar het zuiden

Het is wel een beetje plannen vandaag. We streven naar ongeveer 20 km per dag. Waar kom je uit, waar kun je parkeren en hoe komt iedereen weer bij het beginpunt. Hier bij de grens is er geen openbaar vervoer en we kiezen ervoor 2 auto’s bij het eindpunt te zetten. Dus eerst 3 personen bij het beginpunt brengen, doorrijden naar het eindpunt en de 2 chauffeurs van het eindpunt weer naar het beginpunt brengen. Ik hou wel van puzzelen, zeker als alles past.

We beginnen bij het Omringkanaal van Denekamp aan de Stroothuizerweg. Het is heerlijk wandelweer vandaag. Het zonnetje schijnt en het licht in het water, spiegelt de wolken. We hebben er zin in!

Hier in Twente vinden we het prachtig. Langs boerderijen, kleine paadjes, bospaden, voor elk wat wils.

We lopen op de grens van Duitsland en Nederland, de Vrijdijk. Bekend door het smokkelen van bv boter, sigaretten en drank. Om de smokkelaars op te sporen werden Commiezen gestationeerd in de Commiezen hutten.

Die Commiezen hutten liggen half verscholen, ze liggen een beetje verdiept. Binnen in kun je bij slecht weer schuilen. ( En ze zijn ook gebruikt als toilet😐)

Op het moment dat we pauze willen nemen worden we verrast door een huisje, waar we zelf koffie kunnen maken en zelfs met een QR code kunnen betalen. We voelen ons zomaar verwend met deze Twentse gastvrijheid.

Het is mooi om te zien. Bermen bezaaid met bloemen. Hier bv met zonnebloemen, die net open zijn gekomen.

We vervolgen onze weg. Er zijn veel fietsers onderweg, meestal is er een wandelpad naast het fietspad. Aan de Duitse kant staat er soms een hek en we zien ook grenspalen.

Hier en daar staat een Twentse tekst. Gerard begrijpt dat wel, het lijkt erop. Er staan ook hier QR codes bij, met informatie over het Smokkelpad.

Hij heeft een slecht humeur…..

Precies als we denken, waar zouden we pauzeren, vinden we weer zo een gastvrije plek.

Zomaar de grens overgaan voelt nu ook wel een beetje als smokkelen. We zijn op “doorreis” en gaan na een km of 4 weer terug naar Nederland. Niemand die ons kwam controleren. Wel kun je je hier voorstellen dat controle vroeger belangrijk was.

De laatste loodjes. We gaan naar het eindpunt, daar waar de route 30 km aangeeft. Hier zijn geen wegen over de grens en we hebben de auto’s aan de Nederlandse grens staan. Daar komen toch nog 1,5 km bij. Geen probleem….ieder is goed getraind en het gaat erg goed.

Niet ver van deze brug staan de auto’s op ons te wachten. Daar waar de Losserdijk, overgaat naar de Denekamperdijk. Daar gaan we morgen verder. Verder op ons Smokkelpad. Wat was het een heerlijke dag. Bij ons hotel op het terras drinken we ons etappe drankje.

Smokkelpad Twente dag 1

Meerdaagse wandeling

1 augustus, 14 km, bijna droog 20 graden

Een nieuw avontuur vinden we in het Smokkelpad in Twente. In totaal 62 km op de grens met Duitsland. We volgen de grijze lijn op onderstaande kaart. Gemarkeerd met wit paarse bordjes.

Wandelen in de voetsporen van smokkelaars: dat doe je in het oosten van Twente. Terwijl je door een landschap met weilanden, woeste gronden, bossen en beken wandelt, kom je langs oude ‘commiezenhutten’, zoals die aan de Vrijdijk. Vanuit deze hutten speurde de ‘commies’ de omgeving af.

Vandaag waren we om 12 uur in Beuningen. Ons overnachtingsadres is 1 km van de route. (Fletcher) Na 1 km waren we aan het begin van de route. Vandaag rondom Denekamp, met extra km van en naar ons hotel.

We zijn van links naar rechts: An, Gerard, Marjolein, Riny en Marjo.

We hoopten op een droge dag. Onze voorspellingen van diverse apps waren heel verschillend. Deze hebben we tenminste vastgelegd 😉, het is tenslotte zo voorbij.

We dachten nog….de regenjassen moeten echt aan. Wat blijkt…… het valt reuze mee. Het zet niet door en het blijft bij wat druppels.

Wat is het hier een mooie omgeving. De boerderijen liggen ver van elkaar. Het is licht glooiend en de gewassen op de akkers groeien weelderig.

Op het moment dat we even willen pauzeren, is het een beetje aan het regenen en kunnen we droog zitten onder een brug.

Langs het omleidingskanaal aan de oostzijde van Denekamp gaan we naar het zuiden. Een mooi onverhard pad met inderdaad een zeer dreigende lucht.

Omleidingskanaal

Bij een volgend knooppunt gaan we van de route af om weer naar ons hotel terug te gaan. Dichtbij is een museum met terras, waar we ons eerste etappe drankje kunnen gebruiken. Ja…in de ☀️. Echt genieten. Zo sluiten we onze eerste dag af.