24 april, 22 km droog, zwaar bewolkt 12 graden van Pamplona naar Muruzabal

Een van de hoogtepunten van de Camino Français is het bereiken van de top: Alto del Perdon. Een pelgrimsmonument van koperen pelgrims. Het voelt ook echt als:” yes we can do it”

De eerste 6 km door de stad, staan niet bij het hoogte profiel. Die km waren helemaal vlak.

Op zondag lijkt het lastig om ergens te ontbijten. Niets is minder waar. De bakker bij het gemeentehuis is vanaf 8 uur open en ook diverse bakkers met een zitje voor een kopje koffie onderweg. Ik zou zeggen vertrekken vanaf de herberg en zien waar je wat kunt ontbijten. Er is altijd wat.

Al snel worden we door parken geleid. Op deze zondag ochtend is het erg rustig. De meeste pelgrims zijn zeker 1 uur eerder weg. We hebben de tijd, we gaan niet helemaal naar Puenta la Reine. Muruzabal ligt 5 km ervoor

Een lust voor het oog. De vele glooiende velden met het gele koolzaad, de zon die zich af en toe laat zien. We hebben geluk met het weer vandaag. De voorspelling was een grote kans op buien, deze keer was het meer daar dan hier bij ons.

Al van verre zie je hoe de weg loopt. De pelgrims zie je als kleine mieren tegen de heuvel opklimmen.

Bij Zariquiequi hebben we even pauze. Bij de kerk is een winkeltje en je kunt een kopje koffie kopen. Bij de kerk kunnen we op muurtjes zitten of gewoon even blijven staan.

Daarna begint de echte klim pas echt. 150 meter stijgen in 3 km. Dat is veel. We doen het rustig aan en nemen tijd om van de omgeving te genieten. De Alto del Perdon, we komen eraan. Vandaag nemen we afscheid van Ad en Jane. Zij gaan na 4 dagen zelfstandig verder. Wat gaan we hen missen…. We zullen ze nog regelmatig tegenkomen, vandaag zo wie zo.

Dan, toch nog plotseling komen we boven. Altijd een foto moment. Vooral als er niet veel mensen zijn en er het moment is dat precies de zon erop schijnt.

Aan de andere kant van de berg is het zeker zo mooi. Vanaf Alto de Perdon kun je Uterga en Muruzabal al zien liggen. Deze afdaling staat met een uitroepteken in het boekje. Inmiddels is het iets makkelijker geworden, door de aanleg van enorme traptreden.

We gaan nog even wat drinken in Uterga voor we de laatste km van vandaag afleggen. Ook deze dag was weer een om niet te vergeten.

24 april, veel regen, 12 graden van Zubiri naar Pamplona

Wat een mooi pad, links en rechts van de grote weg! Een smal pad met heel veel modder en ook gladde stenen. Begrijpelijk dat we voorzichtig aan deden.

Het lijken geen grote hoogteverschillen. Het pad voert vlak langs de bergruggen en beweegt met de bergen mee. Dus steeds korte stijgingen en dalingen.

Het verblijf in onze herberg El Palo Avellano was voortreffelijk. We hadden een kamer voor ons zelf, met eigen sanitair. Een heerlijk menu in de herberg en ook konden we er ontbijten. Na het ontbijt gaan we om 8.15 op pad. Een nieuwe dag. Wat zal ons deze dag brengen?

.

We komen langs een groot terrein waar Magna wordt gewonnen. We gaan er met een grote trap naar beneden.

Op weg naar Zuirain gaat het steeds harder regenen. We worden getrakteerd op een regenboog. Op dat moment ben ik even met Paula uit Brazilië. Zij wil zeker met mij naar de regenboog om goud te zoeken. Het was zo een stralende vrouw, die heeft het niet meer nodig. Haar “camino-smile” was er al.

Omdat bij Zuirain het eerste restaurant is na 10 km, treffen we daar weer elkaar en ook de andere pelgrims. Vanaf Rochesvalles hoorden we dat er meer dan 300 op pad zijn. Die zijn zich nu een beetje aan het verdelen. Ook zijn er in het weekend veel Spanjaarden onderweg. Het is dan ook druk op de Camino Français. Ik ervaar het niet zo. Het is meer gezellig om de pelgrims die je hebt ontmoet weer te zien. De stempel van het restaurant is van het ijzeren beeld bij de ingang. Een “uitgemergelde” pelgrim gaat toch weer op pad.

Naar Pamplona toe gaan we onder de weg door en verder aan de rechterkant van de weg. Met een hoge trap komen we op hoogte en hebben uitzicht over Arte en Villaval.

Het is ook af en toe droog en worden gelijk getrakteerd op de uitzichten over Pamplona.

De laatste km naar Pamplona lijken ver. Het is nog bijna 5 km door de stad. De grote stadsmuren zijn de eerste tekenen dat we in het historisch centrum komen.

We hebben deze keer een zeer goed pension met 1 en 2 persoonskamers. We ervaren het als heel luxe met zelfs een eigen handdoek….In de avond gaan we bij Cerveceria restaurant ” Viva san Fermin” eten. Niet ver van ons pension, dichtbij het gemeentehuis.

Op naar een nieuwe dag vol met uitdagingen.

22 april, 22 km zonnig in de ochtend 14 graden van Rochesvalles naar Zubiri

We waren verrast dat de zon deze ochtend scheen. De hospitaleros hadden gezegd dat het de eerste 14 dagen zo slecht zou blijven. We genieten er maar van, wat we aan zon hebben gezien hebben we maar mooi gehad.

Ook vandaag was het een stevige etappe. Door de hoogteverschillen en de zware afdaling naar Zubiri. In het boekje staat niet voor niets een uitroepteken…..Hieronder staat 17 km, de afstand naar Burguete niet meegeteld.

Nog even een nagekomen foto en mooie tekst van Joseph van Beilari: We waren er allemaal van onder de indruk. Graag deel ik het met jullie lezers.

Hello dear pilgrims,

I hope the Spirit of the Camino takes care of your body and nourishes and heals our souls.
Go on, step by step, step on mother earth trusting that She supports us unconditionally. Continue walking trusting in the great family that we make up humanityand lift your heart to Heaven full of gratitude.
May the Path fulfill your deepest desires and lead you to your highest destiny.

Terug naar vandaag. Natuurlijk komt de foto van het vertrek van onze route erbij. 790 km te doen. Nadat we de Pyreneeën zijn overgestoken is het vertrouwen toegenomen dat we het kunnen. En ja vermoeidheid van dag 3/4 hoort erbij. Laat ik zo zeggen, deze kanjers hebben al laten zien dat ze kunnen doorzetten, ook bij mindere omstandigheden.

Deze startfoto is vlak na het klooster waar we hadden overnacht. De meesten hadden een goede nachtrust gehad. Verrassend als je met zo een grote groep mensen slaapt.

De route kent naast de hoogte verschillen vele bospaden. Met de warmte van de zon zien we vele bloemen, de blaadjes schieten aan de bomen. De vogels fluiten hun voorjaarslied. Ook zij hebben zin in de dag.

Het blijft maar stijgen en dalen. Ook op weg naar Alto de Erro. Er lijkt bijna geen eind aan te komen. De daling naar Zubiri is bijna 4 km. Echt niet makkelijk. Een steenslag pad met gladde stenen, die gelukkig al wat zijn opgedroogd. We denken dat het met natte paden veel moeilijker zal zijn

Intussen is er prachtige natuur te zien vandaag. Nog besneeuwde bergtoppen, daar waar we gisteren waren op 1400 meter.

Het loopt een beetje anders met het etappe drankje. Eerst een paar douchen, anderen wat drinken en andersom. We hebben er niet minder plezier van…

21 april, mist, regen en kou 2-4 graden van Orrison naar Rochesvalles

Buffelen, beproeving of uitdaging?

Voor mij wel alle drie…. We hebben de Napoleon route af kunnen ronden. Dat is echt buffelen met zoveel hoogtemeters die maar niet ophouden, in de regen, kou en mist een beproeving. Hoe gaan we om met mist en regen en kou? Kunnen we accepteren dat het zo is? Maar ook de grote uitdaging! Afdalen door het bos met sneeuw en gladde stukken. En toch… genieten dat het is gelukt en dat we allemaal heelhuids zijn aangekomen in Ronchesvalles

Bij vertrek uit Orrison was het nog 2 minuten droog. We zagen al gauw dat we toch echt de regenkleding aan moesten trekken. Daarna volgt een stijging van een paar uur. Dat betekent met rustige passen blijven doorgaan.

Wat verder zagen we echt geen hand voor ogen. De wind stak op, meestal hadden we de wind in de rug. Dan gaat het nog. Ook hier leggen pelgrims steentjes neer. We voelen ons verbonden met al die andere pelgrims die ook op weg zijn. In gedachten gaan degenen mee, die voor altijd in ons hart zijn.

Jean Jacques van de refuge in Orrison was zeer gastvrij en behulpzaam. Hij had ons verzekerd vooral niet door het bos af te dalen, omdat het te glad en echt heel steil is. We zouden rood-wit moeten volgen en van de Camino afwijken. Er staat in ons boekje een uitroepteken, dat betekent pas goed op. De meesten van ons waren toch via het bos afgedaald. Trots ben ik dat ze het gedaan hebben. Gelukkig waren ze samen gebleven. Michiel en Ineke waren bij mij en wij hadden de weg gekozen. Die was zonder meer goed te doen.

In het bos was het prachtig. Hyacinten uit de Pyreneeën. Hele velden vol met paarse bloemen.

In de herberg van Rochesvalles zijn Nederlandse vrijwilligers aan het werk. Een van de vrijwilligers kent me. Jaren geleden heb ik hem geholpen aan een kamer in Santiago. We hoeven niet in de hele lange rij en we krijgen zo ons bed toegewezen. Het is hier helemaal vol. Zoveel mensen. We worden blij van die fijne extra aandacht. In de avond gaan we eten bij Hotel Posada. Een pelgrimsmenu en daarna naar de kerk voor de pelgrims zegen. Het was een heel bewogen dag….

20 april, regen

Bij Beilari was het een soort thuiskomen Joseph zorgt goed voor de pelgrims, hij geeft je een heel warm welkom gevoel. Die spirit is zo speciaal dat ik dat graag aan de mede wandelaars laat voelen. “De Camino smile is er al”

De eerste dag en dan meteen al 600 hoogte meters is best veel. Zeker als je net als wij in een vlak land wonen. Daarom kies ik ervoor de eerste dag in Orrison te stoppen. “Heftig dagje” hoor ik zeggen, als we er zijn.

Het winkeltje met Camino spullen was al open. Ik had me voorgenomen een nieuwe regenjas te kopen. Met mij gingen anderen ook een aanvullende jas kopen. De mevrouw van de winkel was erg blij met dit weer. Wij wat minder, een hele dag regen valt niet mee. Die gele, die binnen staat ben ik….bijna onherkenbaar 😉

We starten de dag met een korte wandeling naar de Citadel. Voor een mooi uitzicht. Dat is zeker waar, we kunnen nog in het dal kijken. Na nog een kopje koffie gaan we toch op pad. We hebben geen haast, en we verzamelen moed om in de regen te starten.

We lopen Saint Jean Pied de Port uit en zien tot onze verrassing dat de Napoleon route is gesloten. We kunnen nog in Orrison komen. Ik ben heel benieuwd of we morgen over de Napoleon route naar Ronchesvalles kunnen gaan. We wachten het af.

We hadden gedacht bij Hunto te pauzeren. Helaas was die gesloten. We konden er wel even droog onze sandwich opeten. De anderen waren vast doorgelopen. De route is goed gemarkeerd en inderdaad we moeten op een gegeven moment van de weg af en een modderpad in. Dat is het meest zware stuk van vandaag. Je zou zo denken dat er na die bocht wel een einde komt aan de stijging….De mist wordt dichter en we zien alleen nog schimmen in de mist. Zitten we nog goed vraag ik me af?

Met een heel tevreden gevoel, “Yes we can do it”, zitten we even later aan de koffie in de bar. Morgen zien we wel weer.

19 april

800 km lang, 40 wandeldagen. Wat heb ik er zin in. Ook voor mij weer een uitdaging om opnieuw te starten. Het is de Camino Français van Saint Jean Pied de Port naar Santiago. Dat is van Zuid Frankrijk naar noord west Spanje.

We reizen met de trein van Amsterdam naar Parijs (Paris Nord), overstappen naar Paris Montparnasse en in een directe trein naar Biarritz. Daar wacht een taxi op ons, die ons naar Saint Jean Pied de Port brengt.

We vinden elkaar op het station in Amsterdam. Hinke die nog nooit met de trein in Amsterdam is geweest, treft een mede reiziger. Zij brengt haar naar het centraal station. Precies voor haar neus sta ik. Er valt meteen een last van haar af. De dagen voor vertrek waren spannend. Alsof je in een wachtkamer zit. Wat gaat er gebeuren, zal ik het wel kunnen, hoe gaat het dragen van je rugzak. Alle beren komen langs. We gaan de beren trotseren……

We zijn vlnr Ineke, Jeanne, Sienie, Mieke, Michiel, Anky, Ansje, Hinke en Ad.

Om 21.15 waren we in Saint Jean Pied de Port waar we werden verwelkomd met een heerlijke maaltijd. In verbondenheid met vrede van Joseph gaan we morgen op pad.

Yes! We hebben Burgos bereikt.

286 km in 16 wandeldagen met vele hoogtemeters. Moeilijkheden overwonnen, doorgezet, nieuwe moed gekregen, we hebben het allemaal meegemaakt en met elkaar gedaan. Onze Camino van Saint Jean Pied de Port naar Burgos zit erop.

Deze laatste dag was 15 km en we gingen net na zonsopkomst van start. Direct na vertrek zien we deze tekening op de muur. Denken we intussen aan thuis, om lekker onderuit gezakt na te genieten van onze Camino. Met een glimlach naar deze bepakte en bezakte pelgrim.

Het was een zeer zonnige dag. Zo heerlijk om in de frisse ochtend door het heuvelland naar Burgos te gaan. De zon legt gouden stralen voorzichtig over het land. Het is dan 3 graden. Wij gaan opgewekt op pad, voor onze laatste etappe.

Volgens ons boekje staat er na de snelweg een alternatief. Die ken ik wel, maar alle pijlen en het bord met alternatieve route was weg. Tja….wat is wijsheid. We kiezen voor de pijlen en gaan zo langs de grote weg Burgos in. Aan de linkerkant van de weg zien we wel pijlen. We liepen rechts en waren bij een grote rotonde. Geen mogelijkheid om over te steken. Het lijkt alsof daarvandaan toch naar de alternatieve route wordt gewezen. Deze weg is lang. We zijn blij als we een groot bord met Burgos en Camino zien.

Ook op de flat zien we een grote schelp. De eindbestemming is in zicht. Of is het een nieuw begin na deze eindbestemming?

In de middag nemen we de tijd om de kathedraal te bekijken. Wat een pracht en praal. Zeer indrukwekkend en de moeite om er binnen te gaan.

Ook zien we er Jacobus. Die wacht wel op ons. Wie weet vervolgen een aantal wandelaars in 2023 hun weg. Corrie en Gerrit en Ilse vervolgen nu hun weg. Wij wensen ze heel veel succes.

De stempels van Burgos zijn binnen. Een van de algemene herberg, de andere van de kathedraal…..op naar het vervolg.

In de avond gaan we bij restaurant Morito eten. Erg druk met Spanjaarden. Ook na ons stond nog een lange rij te wachten. Wat een mooi afscheid van Burgos was de verlichte kathedraal. ( Dank aan Irene die deze heeft gemaakt)

Dank je wel lieve Marijke, Ilse, Irene, Lia, Gerrit en Corrie voor deze geweldige weken. Ook Trea die al een weekje thuis is. Ik ben trots op ieder van jullie dat je eigen Camino weg bent gegaan. Tot een volgende keer.

11 oktober, 25 km eerst bewolkt, later wat zon 3-16 graden

Ja….het hoogtepunt van slapen in de herberg van Hotel San Abad is niet het slapen in de slaapzaal, maar het pelgrimsmenu in het sfeervolle restaurant. Een toppertje wat dat betreft!

De route van vandaag kent 3 toppen op bijna 1100 meter. Een uitdaging en tegelijkertijd ook vol vertrouwen dat we dat kunnen. En ja we halen het allemaal op eigen tempo. Ik ben trots op al deze kanjers.

Eerst gaan we van Villafranca naar Alto Mojaoan en Alto Pedraja. Daarna dalen we af naar San Juan de Ortega op 1000 meter. Na Atapuerca gaan we de Alto met Cruz de Matagrande. In de ochtend is het wat mistig als we door de bossen omhoog klimmen. Niks rustige warming up. Meteen aan de bak met deze steile stijging.

Het is een ijskoude wind. Toch staan we stil bij het monument voor de omgekomen soldaten net voor de 2e wereld oorlog.

Het “kleine” knikje in het hoogteprofiel betekent dat we eerst sterk naar beneden gaan en 2 meter verder weer omhoog. Met kleine stapjes en een rustig tempo lukt dat goed.

Weer boven aangekomen is er een km’s lang pad over rode aarde, tussen de bomen door. Ik schat een km of 8 rechtdoor. Ook komen we langs bar Oasis. Helaas is er niemand. Voor Corona tijd een plaats om andere pelgrims te ontmoeten, wat frisdrank of koffie te kopen en de kunst te bewonderen.

Wat heel mooi is, zijn de stenen die pelgrims hebben gelegd in de vorm van een hart met een schelp. Ook al zie je de andere pelgrims niet, je voelt dat ze er wel zijn. Ik voel me altijd erg veilig en hoop dat ook op anderen over te brengen.

Als we San Juan naderen breekt de zon door. In de wolken zie ik een pijl. Dat is voor ons de goede richting.

Na dit lange bospad van totaal 12 km hebben we pauze. Dat komt goed uit. Omdat het gisteren zondag was, hadden we geen inkopen kunnen doen en een bocadilla con tortilla Français (broodje gebakken ei) gaat er dan wel in. Op het pad staat een grote Camino schelp.

Na Atapuerca hebben we een volgende top. Eerst langs de grote weg van Ages naar Atapuerca, daarna een lang stijgend kiezelpad op weg naar het grote kruis. Het Cruz de Matagrande.

Daar boven kijk je naar alle kanten naar een dal en het lijkt overal vlak. Alleen het Camino pad leggen ze over een heuvel heen. Het blijft een bijzondere ervaring. Ook bij het labyrint. Stenen die naar een centrum leiden. Als je het loopt op heel langzaam tempo helpt het bij jezelf te komen…. We lopen er omheen en gaan op onze eigen weg.

We dalen af over het pad dat in het boekje staat aangegeven met een uitroepteken. Wij vinden het deze keer erg mee vallen. Is het makkelijker of raken we er toch gewend? Ik denk het laatste. In 2 weken tijd raak je gewend aan hoogten, de km per dag en het pelgrims ritme van eten drinken slapen.

We slapen in herberg Santa Fe in Cardunuela. Morgen nog 15 km naar Burgos.

10 oktober, 12 km, eerst bewolkt, later zon 18 graden

Het is zondag vandaag en voor Belorado betekent dit geen ontbijt voor 9 uur in de ochtend. Dan komt het heel goed uit dat we in de herberg Quatro Cantones een ontbijt/ lunchpakket meekrijgen. Gemoedelijk starten we de dag in de keuken voor een ontbijt. Onze bagage vervoerder (Correos) was vandaag erg vroeg, al rond 7.30 uur. Even snel inpakken…

We hebben vandaag een korte route gekozen van Belorado naar Villafranca de Orca. Zoals je op onderstaand hoogteprofiel kunt zien begint daarna de grote stijging. Die houden we voor morgen. Omdat na die heuvel alleen de algemene herberg van San Juan de Ortega ligt, zou de afstand te groot worden. Een soort vakantie dagje vandaag.

In Belorado zijn prachtige muurschilderingen . De pelgrims staan centraal en dan ook overal te zien. Ik vind die muurschilderingen echt knap. Het is alsof je zo in een pelgrims landschap start.

We stijgen toch al 150 meter naar 900 meter. Het gaat geleidelijk en het is over een mooi pad in de natuur.

Hier en daar zien we nog bloeiende bloemen. Maar vooral de zwarte bessen van de vlier langs de randen van de paden.

Vandaag vieren we ook het 48 jarig huwelijk van Corrie en Gerrit. Zij gaan door naar Santiago en ik heb nu al veel bewondering voor de inzet en doorzettingsvermogen. Nog 550 km te gaan. Van harte gefeliciteerd!

In Villambista hebben we even pauze en kunnen een kerkje in. We krijgen ver zelfs een stempel en zien er het beeld van Jacobus.

Het blijft glooiend naar Villafranca de Orca. Erg mooi. In de verte zien we al waar ons verblijf ligt.

Een keer zo een kort dagje is best eens lekker. Goed uitrusten voor morgen, omdat we dan 24 km gaan lopen. We hebben het etappe drankje ook nu zeker verdiend. Inmiddels is de zon gaan schijnen en we genieten ervan. We slapen in de herberg van Hotel San Abad. Zeker aan te bevelen. Straks krijgen we hier ook ons pelgrimsmenu.

Nog 2 dagen te gaan naar Burgos. Morgen 24 km, de laatste dag 14…. Dat gaat ons lukken. We hebben er zin in.

9 oktober, 23 km zonnig 22 graden

Ja, in de ochtend kun je merken dat het echt oktober is. Deze ochtend was het maar 6 graden en we deden dan ook allemaal een extra jas aan bij vertrek. Voor mij is dat mijn regenjas over mijn vestje. Na 1 uur ging die alweer uit. Mijn vestje is voor mij comfortabel als het 10 graden is….

Vandaag stijgen we langzaam maar zeker van iets meer dan 600 meter naar 810 meter. We gaan het gebied “La Rioja” uit en komen in “Castilla y Leon” . Dat merken we de druiven struiken maken helemaal plaats voor omgeploegde akkers. Hier en daar zijn nog donker bruine velden te zien van de zonnebloemen. Die worden binnenkort geoogst.

Al gauw lopen we Santa Domingo uit. Over de Rio Oja gaan we meteen het land in. Het ochtendlicht is erg mooi en kleurt de velden goud.

Lia zoekt heel goed haar eigen tempo, vooral bij het stijgen. En ja….. tegenlicht foto’s zijn mijn favoriet, zeker als ik zo een mede pelgrim kan “vangen”

Vandaag lopen we veel over een kiezelpad langs de autoweg. Hier en daar met even een stijging, zoals vlak voor Granon bij het grote kruis “Cruz de los Valientos”.

Ook voor Granon is er een korte klim. Daar in de warme ochtend zon vinden we meteen een terras met uitzicht over de vallei. We vinden het tijd voor onze eerste stop. Alle pelgrims doen dat… Er is  “café wagen”. Iets verder zijn de bars. Deze ochtend gaat hun omzet aan hun neus voorbij. We vinden het erg leuk de ons bekende mede wandelaars te ontmoeten.

Als we vanaf het terras naar de weg kijken is het ineens drukker. Jongelui zijn op pad, misschien wel met een man of 30. Leuk toch? Muziek aan en lopen maar.

We gaan naar het einde van Granon voor een schitterend uitzicht over de dalende en weer stijgende Camino paadjes.

Het is vandaag een voorproefje op de Meseta, veel rechtdoor en dan ook langs de grote weg. De omgeving naast de snelweg blijft mooi en we genieten er toch wel van. Het is zaterdag en niet heel druk op de weg.

Intussen verlaten we regio “Rioja”

Wat zeker ook een aanbeveling is, is de herberg Bideluze in Castildelgado. Open vanaf 12 uur en met verse Smoothies en broodjes met gebakken ei. Zo goed verzorgd en ook nog erg gastvrij. Zeker ook een mogelijkheid voor mij om er eens te gaan verblijven. Ze bieden er een maaltijd en ontbijt, wat wil je nog meer…..

We hebben nog een korte stop bij Vilamayor del Rio voor we door stappen naar Belorado. Al van verre zien we de rotsen boven Belorado uitsteken.

Irene en ik lopen samen het stadje binnen en treffen deze pelgrim op de muur aan. Niet meer perfect er is wat afgebladderd. Wij besluiten dat als iets niet perfect is, het ook goed is😉

We slapen in herberg Quatro Cantones, ja…..op een 2 persoons stapel bed…

8 oktober, 21 km, zonnig 23 graden

We kunnen er niet over uit dat we alweer zo een wandeldag hebben met een strak blauwe lucht en in zo een mooie omgeving. We voelen ook dankbaarheid dat onze voeten ons zo ver brengen en dat het voor ons mogelijk is om de Camino te bewandelen. “De Camino smile” zeg maar…….

De wandeling van vandaag gaat eerst licht stijgend naar Azofra, daarna vooral vals plat tot 3 km voor Ciruena en het laatste deel een forse stijging naar de top “Rioja Alto”. Naar Santo Domingo gaat het licht glooiend bergafwaarts.

Net na Najera zijn de rode rotsen te zien. Het pad loopt stijgend het dorp uit. Als we om een hoekje kijken is er ineens een prachtig uitzicht. Daar worden we er stil van.

Dan komt voorzichtig de zon over de bergen terwijl we rustig langs de druivenranken lopen op weg naar Azofra.

Ieder op zijn eigen tempo onderweg. Zo is het goed, we ontmoeten elkaar wel weer.

We vervolgen onze weg naar Ciruena eerst langs de grote weg, later over een golvend pad. Je ziet een top,even niets en dan weer een top. Aan de einder zie je nog niets. Wat zou daar voor weg liggen?

Zou na deze bocht echt het hoogste punt zijn bereikt? Nee er komt er nog een.

Bovenaan is een rustplaats met een fontein en hier is ook een verkoper van frisdrank en leuke Camino dingetjes. De man doet goede zaken. Hier ontmoet ik Ellen uit Gulpen. Ze is al in juli vertrokken en hoopt net als Ilse, Lia Corrie en Gerrit in Santiago aan te komen. We zien daar het “spookdorp” Ciruena liggen. Nog steeds staan er vele huizen te koop. Een pelgrim voelt zich er niet alleen. Er staat een koperen pelgrim te wachten.

Vanaf Ciruena zijn er niet veel druine struiken te zien. Omgeploegde akkers en afscheidingen van enkele struiken in combinatie met de stijgende en dalende paden zijn bijzonder. Met nieuwe ogen naar een landschap kijken……

Na nog een heuvel zien we vanaf de heuvel met dit beeld plotseling Santoo Domingo.

Voor we een terrasje gaan pakken gaan we naar de kathedraal van Santo Domingo. De kerk is bekend als “kippenkerk” Dit heeft met een legende te maken. Ook de crypte is een bezoekje waard met de mozaïeken.

Naast de kerk , Casa Amparo, kunnen we vroeg in de avond al een menu del dia krijgen. Heerlijk! (PS deze foto is van een dag eerder)

7 oktober, 18 km zonnig 24 graden

Natuurlijk heb ik zulk mooi weer besteld….als het dan echt zo zonnig en droog is, voelt dat echt wel als kadootje. En dat op de schitterende etappe van Navarrette naar Najera.

Je ziet aan het hoogte profiel dat het heel geleidelijk stijgt naar Ventosa van 500 naar 600 meter in 6 km. Dat heet “vals plat”. Je voelt het amper, het lijkt alleen of je niet zo makkelijk vooruit gaat.

Net voorbij Navarrette passeren we een kerkje. Daar is een monument geplaatst voor een Nederlandse vrouw die op de Camino in 1986 is overleden. Zo wordt ook deze vrouw niet vergeten.

De route voert ons door de wijngaarden. Bomvol druiven en de bladeren kleuren hier en daar rood. We zien veel druivensoorten. Het is licht glooiend. Je kunt je voorstellen hoe het is om daar te lopen.

De route voert ook een stukje langs de weg. Als we dan een mogelijkheid krijgen om via een kleine omweg een koffiestop te krijgen in Ventosa, dan dien we dat zeker. Hier is een kunstroute met prachtige foto’s .

Jazeker, bij deze bar is het goed vertoeven. We zien daar ook weer dezelfde pelgrims die al enkele dagen met ons meelopen.

Na Ventosa klimmen we naar “Alto San Anton”. Ook hier langs de druivenranken. Vlak voor de top worden we verrast door een muzikant. Blijk ik die eerder ook te hebben ontmoet in een kerkje op de Camino Portugues. Een ontroerend moment. Hij zong een mantra en we werden er allemaal door geraakt

Het uitzicht vanaf de top is zeer mooi.

Al vanuit de verte zien we de Poyo de Roldan. Deze heuvel gaan we niet op. We worden er omheen geleid.

Ook komen er langs een heel speciale schuilhut, die lijkt op een honingkorf. De wandelaars van de Camino Français zullen zich die wel herinneren. De tekst staat net naast de ingang….” And suddenly you know…It’s time to start something new and trust the magics of the beginning”. Dat is wat er mij gebeurde na mijn eerste Camino.

Het laatste deel is vlak en brengt ons naar het centrum van Najera. We hebben een plaatsje in de herberg Puerta Najera. Een zeer gastvrije plek met veel aparte kamers.

Morgen gaan we naar Santa Domingo. We hebben er zin in…..

6 oktober, 25 km zonnig, 22 graden

25 km? Volgens het boekje van John Brierley 23,1 km. De etappe loopt door Logrono en dan gaan we naast de Santiago kerk ook de kathedraal bezoeken. Heel erg mooi, neem er even de tijd voor.

Na het ontbijt in Viana lopen we volgens de Camino het centrum uit. Je komt dan langs de ruïnes van San Pedro. We werden erop gewezen er zeker te gaan kijken en ook het parkje erachter met mooie uitzichten. Dat klopt! Er werd muziek voor ons aangezet en intussen keken we uit over het land naar Logrono. Een mooi begin van deze nieuwe Camino dag.

De weg naar Logrono is vrij vlak. De Camino leidt je bijna helemaal door parken, zodat je bijna niet de snelwegen in de gaten hebt. De tunnels zijn versierd met graffiti kunst. Sommigen zijn erg mooi.

Vanaf Logrono kun je de Camino met deze tekens herkennen. Die zitten in de vloer verwerkt.

Al dalend naar Logrono zit deze mevrouw er nog steeds. Gelukkig kan ze haar waar weer uitstallen. We kopen er wat en omdat Marijke even haar stok vergeten was hebben we er ook koffie.

We nemen de tijd voor de Santiago kerk en de kathedraal. Bij het bezoek aan deze laatste was er een mis en werd er gezongen.

Zelf vond ik deze in het portiek van de kathedraal erg mooi. Misschien ga ik dit proberen te schilderen……

Het duurt een tijdje voor we de drukke stad uit zijn. Vanaf Parque de la Granera zijn we weer in het groen. Ook dit deel is nog vlak.

Tot we bij “Alto Granera” komen. Daar stijgen we naar 520 meter en komen de wijngaarden weer in zicht.

Ieder die de Camino Français bewandeld heeft zal een foto hebben van deze reclame voor de Rioja wijnen…..

Dan is het nog een klein stukje. We zien Navarette op de heuvel liggen. Op het terras onder de kerk zijn we weer bij elkaar. Leuk om de verhalen van de Camino dag te delen.

5 oktober 2021, 18 km, droog, bewolkt 22 graden

Als je in het boekje van John Brierley kijkt, heb je nog geen enkele indruk van de route. Je ziet hoogte verschillen tussen de 400 en 570 meter en verder laat je je gewoon verrassen.

Het is wederom een wonderschone etappe. Eerst redelijk vlak tot Sansol, dan afdalen naar de rivier, de Rio Linares en dan door het schitterende natuurgebied met paden over de heuvels. Dat zie je dan wel op de kaart, het gaat steeds op en neer.

Vanaf onze herberg La Fuente gaan we naar een café om te ontbijten. (Buen Camino) Omdat we toch nog naar de bakker gingen, zagen we daar een betere plek. Tip voor de lezers….en een volgende keer.

Om 8.30 uur gaan we op pad, onder de stadspoort door, de heuvels tegemoet.

We zien de zon tevoorschijn komen. Al gauw zien we alleen de wolken met af en toe een zonnestraal over het landschap.

Toch gaat het naar Sansol ook al stijgen. Weliswaar niet veel, het doet ons een beetje aan Zuid Limburg denken. De lucht is donker, het lijkt of het ergens in de buurt regent. Wij houden het droog.

Als we Sansol uitlopen zien we het dorp Torres op gelijke hoogte. In het boekje staat hier een uitroepteken voor de afdaling. Die kennen we en bereiden ons voor op de moeilijkheidsgraad. Het hele pad is opnieuw ingericht en vlak gemaakt. We vinden het erg meevallen.

Het hoge kerkje, genaamd Santo Sepulcro in Torres is open. Daar gaan we even kijken. Gerrit schrijft iets in het boek, Marijke en ik zingen hier. We worden er allebei blij van.

Van het gebied bij Alto del Porto blijven we genieten. De kronkelende paden zijn langs de heuvels aangelegd en geven elke 5 minuten andere uitzichten.

Bijzonder zijn de steen mannetjes en ook zelfs een brug door voorbijkomende pelgrims verzameld. Heel indrukwekkend. Zoveel aandacht, zoveel verbondenheid. Als je er een steentje bijlegt, zorg je ervoor dat de stapel die al ligt blijft bestaan.

Met grote haarspeld bochten gaan we naar beneden.

We lunchen in de natuur, precies wanneer we hardop zeggen, wat zou een bankje fijn zijn. Corrie zei nog….een bakje koffie erbij en we zijn compleet. Ook dat treffen we daarna zomaar bij een barretje, Casita Lucia, onderweg.

Het laatste stuk naar Viana loopt vlak langs de grote weg, de N111. We zien regen boven Logrono. Wij houden het ook vandaag weer droog.

We zoeken een café voor ons etappe drankje, voor we naar onze appartementen gaan. Deze keer had ik geen overnachting in een herberg kunnen vinden in Viana. Ook prima, met lakens en een handdoek…😉 Wat kunnen wij als pelgrim daar van genieten.

4 oktober, 26 km zonnig 22 graden

We ervaren zoveel gastvrijheid in de herberg Etxeurdina in Villatuerta dat we  deze herberg zeker aanbevelen. Vooral de behulpzaamheid en advies van Juan stellen we erg op prijs.

We nemen in de ochtend afscheid van Trea. Zij heeft voor het eerst in haar leven zoveel dagen achter elkaar gewandeld en hiermee zeker 100 km gehaald. Proficiat met deze prestatie en fijn dat je bij ons was.

Ook had Juan voor ons geregeld dat de shop open zou zijn om een nieuwe regenjas te kopen. Een regenjas had de regen van gisteren niet kunnen doorstaan en was toe aan vervanging 🤔.

Bij vertrek was de zon net boven de horizon. De warme ochtend kleuren geven een mooi accent aan de wegen naar Estella. Op het overzicht zou je het niet zeggen. We dalen over kleine paadjes af naar Estella.

Op advies van Juan gaan we de groene route over de bergrug doen. Een voortdurende stijging van 300 meter over 7 km. Dat is minder dan 5%. We gaan het proberen. De eerste keer voor mij en zeker de moeite waard. We gaan dan niet over Azqueta en over Villamayor. Vooral het deel tussen deze plaatsen is zeer zwaar.

Net voorbij Estella is een wijn fontein bij het klooster van Irache. Daar willen de meesten wel van proeven…wat speciaal: wijn uit de muur.

De groene route is echt heel mooi. We lopen een bos. Intussen stijgen we. Het gaat over het algemeen geleidelijk. In de verte zien we het kasteel boven Villamayor de Monjardin liggen. En ook de grote bult die we op hadden gegaan van Azqeuta naar Villamayor.

Na de regendag van gisteren is het vandaag koel en een heel zuivere lucht. Dat heb je hier als de wind uit het noorden komt. We stijgen en dan dalen we weer even. Bijna helemaal op gelijke hoogte.

De daling vanaf Luquin is over een pad met stenen en kuilen. Dat valt even niet mee. Ten westen van Villamayor sluit de groene route weer aan op de andere route. Daar treffen we weer andere pelgrims. Velden, omgeploegde akkers, mooie paden en hier en daar veel Jacobskruid met ontelbare vlinders. Dat is bijna nog 10 km. We zingen en delen muziek met elkaar. Dan lopen we met die, dan met die. Dan passen we zijn NS aan aan het tempo van die ander. We hebben het goed samen.

Omdat het vandaag 26 km is, wegen de laatste km toch heel zwaar. Nog 6 km voor het eind nemen we nog even pauze voor we de huizen van Los Arcos zien.

En vanavond….. hebben we een uitstekend pelgrimsmenu in restaurant Movi. Alle pelgrims verzameld in 1 restaurant. Leuk om elkaar weer te zien.

2 oktober, zonnig, 20 km 25 graden

Een van de hoogtepunten van de Camino Français is het bereiken van de Alto del Perron. Dat gaan we vandaag doen.

Om 7.45 uur gingen we de deur uit op zoek naar ontbijt. Een prima locatie, albergue Plaza Cathedral en waren ook erg tevreden. Aan te bevelen!

Dan kun je het beste naar het plein bij het gemeentehuis gaan, hadden ze gezegd. Dat klopt we waren van harte welkom bij een hotel en meesten hadden eieren met spek. Een goede start.

In Pamplona is het vlak en we worden door de parken geleid. Hier hebben we niet eens erg in de grote stad. Na 5 km begint langzaam maar zeker de stijging naar Zariquiegui. Door de velden klimmen we naar boven.

Het lijken dorre vlakten. De oogst is binnen en de boeren hebben alles weer glad gemaakt. Het voelt eerder rijk dan dor. De zon schijnt volop. De landschappen gaan aan onze voeten voorbij.

De afstand naar Zariquiegui vinden we toch te ver om in een keer te lopen. Door de stijging van 450 naar 600 meter hebben we eerder rust nodig gehad. Voor een volgende keer….🤔In het dorp is een winkel open voor koffie en wat lekkers. We zitten voor de kerk op een bankje en nemen daar wel voldoende rust.

De grote klim van 600 naar 750 meter volgt. Ook dit is bijzonder mooi. Langs een heuvelrand met bovenaan windmolens en de beelden op de Alto del Perron.

Het lukt ons allen om boven te komen. We hebben duidelijk snelle stijgers. Zelf hoor ik nu bij de langzame stijgers en ben heel trots dat het ons lukt.

Zo mogelijk nog zwaarder en zeker vergelijkbaar met de afdaling naar Zubiri is de afdaling na de Alto del Perron. Het staat in het boekje als zware afdaling met uitroeptekens. Langzaam maar zeker komen we beneden.

Na een pauze in Uterga bij de bar van een herberg gaan we het laatste stuk naar Muzurabal. Over een heuvelrug met uitzicht naar beide kanten. We staan stil om foto’s te nemen.

Daar is Muzurabal onze herberg ligt dichtbij deze kerk. Het is albergue Menzizabal.

30 september, 22 km veel zon 22 graden

“Is het vanaf nu zo goed als vlak hier?” Dat hoorde ik gisteren. Nou…..echt niet. We zijn in de uitlopers van de Pyreneeën en daar zitten hele stevige klimmen en net zo stevige dalingen bij.

Dit is de etappe van vandaag. Eerst redelijk vlak naar Burguette en Espinal. Daarna een stevige klim naar Alto Mezquiriz. Er volgt een daling van 250 meter op 3 km, gemiddeld een % of 8. Na deze daling gaan we naar 810 meter terug. Over een km of 6. Onze conditie wordt goed getest vandaag. Het allerzwaarste is de daling naar Zubiri over een stenig ongelijk pad van 810 naar 500 meter. En ….deze kanjers doen het allemaal

Het is net licht als we vertrekken. In onze grote slaapzaal sliepen we met 30 Chinezen. Om 3 uur gingen ze douchen, om 5 uur hardop praten en om 6 uur ging de muziek aan. Pffff. Vandaag hebben we een ruimte voor onszelf bij de mooie herberg Palo Avellano. Dat wordt vast een beter nachtje.

De dorpjes Burguette en Espinal hebben van die mooie witte huizen. Vaak nog versierd met prachtige bloemen. Na Burguette gaan we meteen stijgen.

Het is nog fris in de ochtend. Maar wat mooi. De bomen beginnen voorzichtig te kleuren. Wel duizend tinten groen. Genieten.

Bij Rio Error is een brug met stapstenen. Even blijven staan vraagt Irene. Nou dat valt niet mee…als ik stil sta word ik snel wiebelig.

Kun je je bedenken wat een vorstelijk plekje, net na Viskarret. Weliswaar geen stoel, deze plek maakt dat gemis meer dan goed.

De stijging begint direct daarna over een betonpad en later verder door het bos. Intussen een aangename temperatuur.

Tja, ook voor mij kost stijgen veel inspanning. Als ik het heel rustig doe met kleine pasjes heb ik net lucht genoeg. Ik zie de anderen ook hard werken. De 3e of 4e dag wordt altijd als meest zwaar ervaren. We komen er wel. Ik zie zoveel ontspanning naast die lichamelijke inspanning. De Camino smile is al ontstaan. Daar word ik heel blij van.

Irene vindt de steen mannetjes heel mooi. De legt er altijd eentje bij met een persoonlijke tekst. “Be you”. Mooi hè?

Bij Alto de Erro hebben we nog even pauze. Nog 4 km dalen staat ons te wachten. Dat valt echt niet mee. Ik doe dat erg graag, het is goed opletten.

Corrie vindt dalen veel fijner dan stijgen. Je ziet ze glunderen.

Tata…we zijn er. Deze proeve van dalen is ook gehaald. Na deze dagen groeit ons vertrouwen dat Burgos en Santiago mogelijk wordt.

Morgen naar Pamplona.

29 september 2021, 18 km naar de top van 1450 meter, droog half bewolkt en mist.

We hebben vandaag een jarige! Irene, van harte gefeliciteerd met je verjaardag. Dat hebben we gevierd. Irene kreeg een hele mooie Camino armband van Trea en het etappe drankje kregen we van Irene.

Een hele stevige etappe vandaag met vele hoogtemeters. De Pyreneeën over….dat doe je niet zomaar. Omdat we vanaf Orrison starten is het te doen en blijven de km beperkt. En ooooo wat is het mooi.!!! Daarmee vergeten we hoe zwaar we het vinden.

Het begon met een prachtige zonsopkomst. Direct vanaf de herberg voor ons. Wauh wat een mooi moment. Er staat een klein beeldje van Jacobus en dat maakt het beeld compleet. Met een beetje fantasie zie je een pijl in de wolken.

We stijgen ruim 2 uur voor we bij een Foodtruck komen. Zo leuk we ontmoeten de wandelaars die we hebben gezien bij Beilari en Orrison. Het voelt als een familie.

We voelen ons klein in deze immense bergen. Als je dan precies wandelaars ziet die op een top lopen, krijg je daar een beetje gevoel bij.

Als we bij Maria komen is het inmiddels bewolkt. Natuurlijk gaan we even kijken.

Er steekt een koude wind op en we zijn blij dat we vandaag niet onze korte broek of wandelrokje aan hebben. Ook hier merk je dat het hoog is en dan snel koud voelt. Bij de Foodtruck hebben we pauze.

Nee hoor….dan zijn we nog lange niet bij de top. We gaan van de weg af en gaan over een graspad nog veel hoger. Tot wel 1450 meter.

Net voor de top gaan we door een prachtig oud bos.

Dan bereiken we de top van vandaag. Het voelt als: “wauh, dat we dat kunnen”. In de mist is het tijd voor onze groepsfoto.

De afdaling…..in het boekje staat een uitroepteken. Dat betekent een lastige gevaarlijke afdaling. Ik ken het, we hebben die eerder wel gehad. Er zijn mensen bij de top die ons precies de goede weg wijzen…Kies de GR route. Dat doen we. Die is prachtig mooi, open en gaat voor een belangrijk deel over de weg. Blij verrast zijn we dat de zon er nog even doorkomt!

Volgens een schema bij Orrison is de route minstens 5 uur wandelen. Wij waren om 8.15 uur de deur uit en rond 15 uur bij de herberg. Neem van mij aan dat we zeker niet getreuzeld hebben. Gewoon een zware etappe.

Vanuit de rust kwamen we bij het grote klooster. Daar moesten we wel even aan wennen.

Morgen op weg naar Zubiri.