8 oktober, 26 (!) km, half bewolkt 20 graden
Voelden we ons gisteren redelijk goed, vandaag heb ik ervaren wat “naar boven slepen is”. In Villatuerta was er geen ontbijt en omdat het zondag was, hadden we ook geen boodschappen kunnen doen. Geen probleem, want Estella is 4 km en dan gaan we daar ontbijten. Met de zaklamp aan, gaan we over een donker pad en komen zo in Estella aan. Het heeft wel wat om voorzichtig samen de route te zoeken.
7 oktober, 18 km, zwaar bewolkt, droog 14 graden
Spreuk van de dag:
Op een dag kom je erachter dat materiële zaken niets voorstellen. Alleen het welzijn van de mensen in je leven.
We zijn weer op pad gegaan en dan voelen we hoe fijn het is om weer te lopen. Dat we na een rustdag weer voldoende opgeknapt zijn om 18 km te gaan stappen. Zo gingen we om 7.30 uur de deur uit van onze herberg Puente.
6 oktober, 24 km, half bewolkt 24
Het loopt anders vanochtend. Met 4-en hadden we vannacht buikloop en we voelen ons nog niet lekker. Wel Johanna, die was ver genoeg opgeknapt en die gaat samen met Jellie op pad. Het is nog donker als ze om 7.30 uur de deur uit gaan.
5 oktober, 13-25 graden, 22 km
Wat een fijne herberg El Palo Avellano in Zubiri. Een ruime kamer, eigen douches en toilet en deze herberg staat op de lijst “Vegetarian Way”. Ze maken alles zelf en het pelgrimsmenu was heerlijk.
Het is net licht als we weer over de brug terugkeren naar de route. Dat is wel iets waar je goed op moet letten. Hoe gaat de route verder? Als je aankomt, zoek je alleen de herberg, maar je vergeet te kijken naar het vervolg…..
Direct na Zubiri komen we langs een gebied waar Magna wordt gewonnen wordt.
In het dorpje Illaratz ontmoeten we Henk uit Nederland die de hele Camino met een rugzak op wielen wil volbrengen. Het bevalt hem goed en daarmee kan hij zijn rug ontzien. Trap af zien we dat hij de wagen trekt. Voorwaarts zijn de beugels aan een heupgordel gemaakt. Mooi om te zien hoe hij dat doet.
We krijgen vandaag een Camino kadootje. We komen bij een kerk van de 12e eeuw, die door een vrijwilliger wordt gerenoveerd. De kerk heet Abadia en ligt bij de plaats Illaratz. Of we tijd hebben, want dan kan hij wel een rondleiding geven. Hij laat zien wat er allemaal onder het cement tevoorschijn is gekomen en wat ze nog verwachten. Ze zoeken vrijwilligers die komen helpen.
Er komen muurschilderingen tevoorschijn en ook een crypte. Binnenkort komen ze onderzoeken wat zich erin bevindt.
We vinden het heel boeiend, zeker als hij laat zien dat er aan de buitenkant een Jacobsschelp staat, en dat de route hier pal langs heeft gelopen. Wat een mooi verhaal!
Een klein stukje verder treffen we deze muurschildering. Met passie geschilderd, dat zie je zo. We zouden de kunstenaar wel willen ontmoeten. Die zoveel emoties kan weergeven, moet wel een boeiende mens zijn.
Na 10 km komen we bij Café La Parade. Een pleisterplaats voor alle pelgrims. We ontmoeten er de mensen die we al in Orrison en Saint Jean zagen . Het voelt nu al als een Camino familie.
Het is een mooi kronkelend pad langs de heuvel en het gaat voortdurend licht omhoog en omlaag. Johanna loopt net aan de andere kant in het licht.
We nemen de alternatieve route naar het mooie kerkje in Zabaldika. Helaas is het gesloten, maar we kiezen wel voor de route die hier vanaf dit kerkje langs de heuvel loopt. Jellie wacht er even op een muurtje..
Connie en Jellie hebben een iets hoger tempo en lopen voorop. Dit pad loopt hoog langs de autoweg naar Pamplona. Ik had er niet bij gezegd dat het ook hier nog steeds omhoog zou gaan.
Annet, Johanna en Kristel lopen achter me. Hier komen ze omlaag van het kerkje.
Dan zien we plotseling een bidsprinkhaan die een andere lijkt te gaan opeten. Gruwelijk dat wel en tegelijk ook boeiend. Ik had het nog niet gezien. Die zaten gewoon op het pad.
Na het pad lopen we over de brug Villava binnen. Dit grenst aan Pamplona. Het is toch gek, je loopt een stad binnen en dan lijkt het of je bijna op de plaats van bestemming bent. Het is dan nog 4 km en ja, die laatste km zijn zwaar. Zoals altijd. Ik ruik dan de stal, word moe en ga harder lopen…..
Dan zien we de stadsmuren van Pamplona met de uitkijktorens.
We zijn er, door de stadspoort lopen we Pamplona binnen.
Vandaag nemen we afscheid van Kristel. Ze gaat verder alleen op pad. Dank je wel Kristel, we hebben het fijn gehad samen. We wensen je Buen Camino en we zien elkaar vast nog. Jij op jou Camino, en wij op onze weg.
4 oktober, 24 km, zonnig, 24 graden
Het is 6 uur in de ochtend en dan worden we gewekt in De herberg. De vrijwilliger komt ons wakker zingen met “Laudate”. Veel te vroeg denk ik nog, maar even later gaat het licht aan. Ik sta toch maar op voor weer een nieuwe Camino dag.
Een pittig dagje vandaag! Het is natuurlijk niet zo dat als je in Ronchesvalles bent aangekomen, dat het daarna dan een makkie is. En dat geldt zeker voor de etappe naar Zubiri. Voortdurend stijgen en dalen en de laatste daling over een zeer steil keien pad van 3,5 km en meer dan 300 meter dalen. Zie ook de ❗ tekens op de kaart. Dat betekent….zware afdaling.
Maar wat was de dag weer mooi. In Burguete doen we, zoals alle pelgrims, boodschappen in het supermarktje. De winkelier doet het met passie. Zoveel vriendelijkheid, en service, en als toetje een heerlijke bonbon.
De zon komt net over de horizon als we over de landweggetjes lopen.
Vandaag ben ik “Paparazzi” . Op het moment dat er een mooie foto ontstaat ben ik er om te wachten.
Of weer even omkijken….
We lopen vandaag door wat dorpjes Espinal en Viskarret. Heel schilderachtig met witte vakwerkhuizen, bakken met geraniums en zeer schoon. Of, zoals hier, broeken met bloemen.
In Espinal hebben we onze pauze. Bij de bar Keler worden we met veel plezier ontvangen door de barman. Hij heeft duidelijk passie in zijn werk en geeft ons pelgrims een warm Camino gevoel.
Intussen wachten de rugzakken op hun baasjes……
Vandaag is de route veelal over bospaden met fijne schaduw, waardoor het een heerlijke wandeltemperatuur blijft.
Tja…ga je hier over de brug of door het water? Het heeft niet veel geregend en er is niet veel water, maar het kan wel glad ziin. Ik kies, net als Annet en Johanna voor de stapstenen. Ze liggen wel wat ver uit elkaar, zodat ik het steen voor steen die en niet doorstap.
Ook de stijgende paden zijn prachtig geplaveid. Het is een stevige klim. Ook voor alle medepelgrims die we vandaag weer ontmoeten.
We dachten dat we al op de top Alto Error zouden zijn, als we een lunchplek hebben gevonden. Dat niet….er volgt nog steeds flinke stijgingen, die maar niet op lijken te houden.
Dan nog 3,5 km dalen over een keienpad. Dat is voor vandaag het zwaarste stuk. We moeten uiterst concentreren om niet te vallen. Nu is het gelukkig mooi weer. Het lijkt me met regen nog veel zwaarder….
Trots als we zijn op wat we vandaag hebben gelopen, proosten we op onze vriendschap en de fijne groep. Nu al het vertrouwen gekregen dat we het samen gaan doen.
3 oktober, 18 km, zonnig, 20 graden
Om deze etappe te mogen en kunnen lopen in dit zonnige weer is een van de mooiste Camino kadootjes die je kunt bedenken. We voelen ons dankbaar en zijn zo ongelooflijk trots op ons zelf. Het wordt verteld….dit is de zwaarste etappe. Dat klopt. Eerst meer dan 10 km stijgen, dan 6 km dalen. Beiden meer dan 10%. Van tevoren zeiden we tegen elkaar, kunnen we dit? Ik zei als je deze etappe kunt lopen, dan kun je de rest ook. Wat blijkt, het is ons gelukt. Wel allemaal erg blij dat we er zijn.
In Orrison wordt voor ons gekookt. Het welbekende menu, kip met een aardappel schotel met doperwten en worteltjes. Heerlijk!!! We genieten er met zijn ongeveer 40 pelgrims van. De meeste pelgrims gaan rechtstreeks naar Saint Jean Pied de Port. Dat vind ik voor de eerste dag echt teveel, en daarom kies ik voor Orrison die we gisteren al na 8 km bereikten.
2 oktober, half bewolkt later zon, 12 graden 8 km
Dat is een kort dagje, zul je denken. Nou dat klopt wel, maar met een stijging van meer dan 600 meter niet voor de poes. Vooral de laatste 2,5 km was erg zwaar. 350 meter stijgen in 2,5 km betekent meer dan 10%. De enkele auto’s die er waren reden in de eerste of 2e versnelling naar boven.
1 oktober; op weg naar Saint Jean Pied de Port
De grote uitdaging van 800 km, 6 weken onderweg. De route begint in het uiterste zuidwesten van Frankrijk, Saint Jean Pied de Port. We gaan in 2 dagen over de Pyreneeën en komen dan in noord oost Spanje aan. Na ongeveer 800 km hebben we heel noord Spanje doorkruist. We verwachten rond 10 november aan te komen.
10 september, 15-29 graden, mistig, later zonnig
Een geweldige ervaring! Steeds weer opnieuw, en zeker ook met deze dames. Die weten en voelen dat opnieuw beginnen mogelijk is. Wij zijn in Santiago aangekomen.
9 september, 15 km, 28 graden
Ontbijt?
Niet ver van ons hostel El Chalet in Empalme zou een café open zijn voor het ontbijt. Niet dus…..het is zondag en vele bars zijn vandaag gewoon dicht of als we er aankwamen was het brood op. Pas in Pedrouzo vinden we na 6 km ontbijt.
Een prima hostel is El Chalet, met grote tuin, rustig gelegen en onze slaapkamer heeft maar 4 stapelbedden. We voelen ons welkom ontvangen.
De zon komt op als we de poort uitgaan en de zon zorgt voor een gloed over de grote weg en een klein laagje nevel. Dit maakte onze start weer goed.
Ook vandaag is het glooiend over bospaden. Morgen nog wat verder stijgen naar Monte de Gozo en dan dalen we af naar Santiago.
Het is vandaag bijzonder rustig. Ik denk dat iedereen vanaf Pedrouzo door is gelopen naar Santiago en die zijn vast vroeg vertrokken. We zien bijna geen andere pelgrims. Wel af en toe de eigen schaduwen…?.
Bij een kraampje krijgen we een stempel met een hangertje. Erg mooi. Ik heb er een met Jacobus.
Na het ontbijt in Pedrouzo wilden we 7,4 km doorlopen naar restaurant Porta de Santiago. Daar waar je altijd veel pelgrims ziet voor ze doorlopen naar Santiago. Ook deze was dicht, omdat het zondag was. We rusten er even in een soort bushokje en delen wat we hebben. Daarna vervolgen we de weg over een mooi stijgend bospad. Zo komen we bij de gemeentegrens van Santiago aan. Deze keer ben ik Tine en Elly. De anderen zijn net wat verder.
Op naar Lavacolla….
We passeren het vliegveld van Santiago. Een vreemde gewaarwording. 1 week geleden met het vliegtuig in Santiago aangekomen en met de taxi naar Sarria. Nu na 8 wandeldagen lopen we onder het vliegveld door.
We slapen vandaag in een hostel Sao Paio en hebben een 4 en een 3 persoonskamer. Dat is wel even wennen. Tot nu toe hadden we steeds een slaapzaal met stapelbedden of losse bedden.
8 september, 15 km, 15-28 graden zonnig
Harmonie: Vandaag passeerden we “Wall of wisdom”. Een van de teksten is onderstaande. ” Harmonie is voor anderen doen, wat je graag zou willen wat ze voor jou doen.
De route van vandaag is licht glooiend over meest bospaden. Het zijn de kleine momenten die deze dag speciaal maken. Als we het dorp uitlopen komen we 2 zustertjes tegen die je water geven en een stempel. Zo sereen en met een zachte uitdrukking op haar gezicht geeft ook ons een harmonieus gevoel. (Bijna een schilderij)
Even kijk ik om en word blij verrast met de zonnestralen die over ons stralen.
Deze ochtend is het aangenaam koel en de nevel is nog niet helemaal uit het dal. Ook zo een moment brengt voor mij een rust.
We lopen steeds ongeveer 5 a 6 km voor we pauze hebben en ervaren dat deze 15 km zo goed te doen zijn.
Bij Calzada passeren de koeien voor het terras. Ook deze koe neemt de tijd en likt de muur af…?
Heel veel schaduwrijke paden vandaag. Zo blijft het lang aangenaam. Daar in de verte met rode rugzak is Tiny We lopen allemaal het eigen tempo. Zo lopen Tiny, Mariet en Gré meest alleen en letten goed op de pijlen en richtingaanwijzer. Trots zijn ze dat het lukt.
Het lijken wel de holle wegen die we ook in Limburg kennen. De zon schijnt rechts op de aarden wallen.
In Brea pauzeren we bij een bar die gerund wordt door een dame uit Litouwen. Boven de bar allemaal bankbiljetten uit Spanje dan voor de Euro tijd.
Onderstaande tekst zagen we gisteren op de muur van het restaurant in Arzua. Zo een mooie dag als vandaag was voor ons een gift…..
7 september, 15 km 15-26 graden
Het lijkt een vlakke etappe, maar het tegendeel is waar. Na Boente komen er 4 flinke heuvels naar Arzua en dat merken we goed. En zeker als je de etappe vanaf Palas de Rei in 1 keer loopt, zul je merken dat vooral het laatste stuk als zwaar ervaren wordt.
Het was vandaag een dag met keuze mogelijkheden. Niet ver van Melide is een stenen brug, die bij veel regen onder water staat. Er is hier niet veel regen gevallen, zodat we deze weg konden kiezen. Bij hoog water is een alternatief mogelijk. Voor zover nodig helpen we elkaar over deze brug.
In de bossen is een kraampje met frambozen en noten. De frambozen struiken staan achter het kraampje en zijn erg vers. Wat kiezen we? Voor mij zo een bakje frambozen. Wat heerlijk dat we er de tijd voor nemen.
In Boente gaan we even het Santiago kerkje in. Santiago staat in deze kerk gewoon in het midden. We krijgen er een stempel en een prentje van Jacobus. Bij het passeren van een kerkje, heb je altijd de keuze….wel/niet naar binnen gaan.
Het is een erg mooie etappe. Het is vandaag weer een stralend blauwe lucht en hebben mooie uitzichten.
Ook een eindje verder hadden we een keuze. De route rechtdoor of “Complario”? Hier kiezen we Complario en vinden zo een pad dat niet langs de weg loopt.
Op deze etappe zien we veel eucalyptus bomen. De vruchten, bladeren en de stammen ruiken heerlijk.
Muziek onderweg. Het maakt de stappen die er zetten aangenaam. Gewoon even wachten en luisteren. We hebben geen haast en kiezen ervoor om alles wat we tegenkomen te kunnen ontvangen.
Vlak voor Ribadiso hebben we pauze. Een mooie plek in de schaduw, met uitzicht over het dal. Wat willen we nog meer.
Ribadiso: we zoeken de gedenksteen van Liam Spijkers, op 11 mei 2018 tijdens zijn Camino overleden. We vinden de steen bij km paal 41.214. Helaas heeft hij de laatste km naar Santiago niet kunnen afronden. Wij leggen er een steentje bij en staan er even bij stil.
Het kadootje van de dag. Ik zei tegen deze mevrouw: wat een mooie paprika en spontaan kregen Toos en ik er een. Dankbaar nemen we die aan.
Vandaag slapen we in Albergue The Way aan het eind van Arzua. Mooie kamers met 1 persoonsbedden. Wat een luxe. We zijn er erg blij mee. “Echte pelgrims” als je geniet van een 1 persoonsbed. Het zijn de kleine dingen die het doen in een pelgrims leven….
6 september, 15 km, half bewolkt, 22 graden
Op zoek naar Jacobus….
Zo onderweg zien we veel beeltenissen van Jacobus. Met mantel om, schelp, een stok en een kalebas. Zie hieronder een paar foto’s van vandaag. Deze eerste vind ik heel erg mooi!
5 september, 12 km bewolkt, 22 graden
In het kleine kapelletje “Capela de Magdalena” beginnen we onze wandeldag goed met een stempel die je krijgt van een blinde man. Je houdt zijn hand vast en hij zet de stempel. We krijgen ook een prentje met een gebed van Maria Magdalena. O.a. met de vraag voor bescherming onderweg.
4 september, 13 km, bewolkt en motregen, later zon
“Wat ik thuis laat is meegenomen”……en vandaag is het “wat ik zelf niet hoef te dragen, is meegenomen”.
Ik ben bijzonder trots op alles dames, dat ze bewust kiezen voor bagagevervoer. Ze houden goed rekening met wat ze kunnen om nog meer te kunnen genieten van het prachtige Galicië. Jacobus begeleidt ons….
2 september, 10,5 km half bewolkt 25 graden
Was het gisteren de stijging naar 660 meter, vandaag gaan we terug naar 310 meter hoogte.
2 september 12 km 35 graden
“Vitaliteit toont zich niet alleen in het vermogen om te volharden, maar ook om opnieuw te beginnen”.
Deze dames verdienen nu al dit compliment. Opnieuw beginnen dat is voor allen hun motto. Na o.a. een nieuwe heup en een hernia en dan de moed laten zien om te gaan. Trainen om van niets weer naar 10-15 km per dag te gaan, zijn dan topprestaties. Super!
Vandaag was het 12 km bijna alleen stijgen door het schitterende Galicië. We zijn net voor Ferreiros in Casa Morgade. Voor morgen nog een beetje stijgen.
1 september
Deze Camino Francais start in het mooie Galicie. Galicie ligt in het noord westelijke deel van Spanje. Wij volgen de gele lijn vanaf Sarria naar Santiago de Compostela en vervolgen de weg naar Finisterra. De blauwe lijn naar de kust. In totaal ongeveer 200 km, die we in etappes van 10-15 km gaan stappen. We zijn 16 wandeldagen onderweg en hopen op 17 september in Finisterra aan te komen.
Het is begin juni als ik een telefoontje krijg uit Spanje. Het is Mieke. Mieke heeft een dringende en hele mooie vraag voor mij: ‘Irene heb jij zin en tijd om een camino te gaan begeleiden?’
Het antwoord is bekend: ‘Ja ik heb zin en ja ik heb tijd (gemaakt).
Over iets minder dan twee weken is het (eindelijk) zover: samen met Barbara, José, Marion, Martha en Nico ga ik op weg. Wij gaan de Camino Portugues por la Costa lopen.
De voorbereidingen zijn in volle gang. De reisbrief is bijna klaar. Het boekje waarin de route staat en de pelgrimspaspoorten liggen op mijn bureau ongeduldig op ons te wachten.
5 augustus, 12 km, heet in de middag
De etappe van vandaag ziet er heel zwaar uit. Volgens het boekje zou het 16 km zijn en met de hoogteverschillen erbij 20 km. Met de voorspelling van 37 graden, besluiten we vroeg te vertrekken. Pauze te houden bij het eerste café Casa Julia en dan proberen om voor de middag in Bruma te zijn. 37 graden is echt te warm om te lopen.
Het loopt anders. We zien geen Casa Julia en lopen eigenlijk zonder erg de grote berg op van 400 meter. Pas bovenop de berg hebben we pauze en hebben dan 9 km gehad, in 2,5 uur. Daar blijken we nog maar 3 km naar Bruma te gaan te hebben. In totaal van Betanzos naar Bruma 25 km ipv 28 (+4 vanwege de stijgingen) Dat valt dus reuze mee.
Deze ochtend worden we getrakteerd op een rode zonsopkomst. Een moment met een gouden randje.
Brede rustige wegen door Eucalyptus bossen.
Langzaam lost de mist op bij het dorp Leiro.
Niet wetende dat we al aan de grote klim bezig waren, zegt Joke….ik trek het niet, dadelijk nog 6 km stijgen. En wat blijkt, zomaar lukt het wel
Deze wegen zijn het mooist. De bladeren zijn boven de weg ineengestrengeld en maken voor ons een schaduwrijke tunnel. Marieke en Joke, zoals gewoonlijk met iets meer snelheid, voorop.
Onverwacht snel zijn we bij de herberg. Erg vroeg, en dat is heerlijk, omdat het in de middag echt heet is.
Dichtbij de herberg is een bar. Daar gaan we alvast wat drinken…..nog veel te vroeg voor mijn biertje.
Bij deze herberg zijn er velen die er niet kunnen slapen. In totaal 20 personen. Er zijn veel groepen van vooral Spaanse jongelui. Hier rijden dan ook taxi’s af en aan. Hier in de buurt is een hotel, ik denk dat ze daar heen gaan.