1 oktober; op weg naar Saint Jean Pied de Port
De grote uitdaging van 800 km, 6 weken onderweg. De route begint in het uiterste zuidwesten van Frankrijk, Saint Jean Pied de Port. We gaan in 2 dagen over de Pyreneeën en komen dan in noord oost Spanje aan. Na ongeveer 800 km hebben we heel noord Spanje doorkruist. We verwachten rond 10 november aan te komen.
2 oktober, half bewolkt later zon, 12 graden 8 km
Dat is een kort dagje, zul je denken. Nou dat klopt wel, maar met een stijging van meer dan 600 meter niet voor de poes. Vooral de laatste 2,5 km was erg zwaar. 350 meter stijgen in 2,5 km betekent meer dan 10%. De enkele auto’s die er waren reden in de eerste of 2e versnelling naar boven.
3 oktober, 18 km, zonnig, 20 graden
Om deze etappe te mogen en kunnen lopen in dit zonnige weer is een van de mooiste Camino kadootjes die je kunt bedenken. We voelen ons dankbaar en zijn zo ongelooflijk trots op ons zelf. Het wordt verteld….dit is de zwaarste etappe. Dat klopt. Eerst meer dan 10 km stijgen, dan 6 km dalen. Beiden meer dan 10%. Van tevoren zeiden we tegen elkaar, kunnen we dit? Ik zei als je deze etappe kunt lopen, dan kun je de rest ook. Wat blijkt, het is ons gelukt. Wel allemaal erg blij dat we er zijn.
In Orrison wordt voor ons gekookt. Het welbekende menu, kip met een aardappel schotel met doperwten en worteltjes. Heerlijk!!! We genieten er met zijn ongeveer 40 pelgrims van. De meeste pelgrims gaan rechtstreeks naar Saint Jean Pied de Port. Dat vind ik voor de eerste dag echt teveel, en daarom kies ik voor Orrison die we gisteren al na 8 km bereikten.
4 oktober, 24 km, zonnig, 24 graden
Het is 6 uur in de ochtend en dan worden we gewekt in De herberg. De vrijwilliger komt ons wakker zingen met “Laudate”. Veel te vroeg denk ik nog, maar even later gaat het licht aan. Ik sta toch maar op voor weer een nieuwe Camino dag.
Een pittig dagje vandaag! Het is natuurlijk niet zo dat als je in Ronchesvalles bent aangekomen, dat het daarna dan een makkie is. En dat geldt zeker voor de etappe naar Zubiri. Voortdurend stijgen en dalen en de laatste daling over een zeer steil keien pad van 3,5 km en meer dan 300 meter dalen. Zie ook de ❗ tekens op de kaart. Dat betekent….zware afdaling.
Maar wat was de dag weer mooi. In Burguete doen we, zoals alle pelgrims, boodschappen in het supermarktje. De winkelier doet het met passie. Zoveel vriendelijkheid, en service, en als toetje een heerlijke bonbon.
De zon komt net over de horizon als we over de landweggetjes lopen.
Vandaag ben ik “Paparazzi” . Op het moment dat er een mooie foto ontstaat ben ik er om te wachten.
Of weer even omkijken….
We lopen vandaag door wat dorpjes Espinal en Viskarret. Heel schilderachtig met witte vakwerkhuizen, bakken met geraniums en zeer schoon. Of, zoals hier, broeken met bloemen.
In Espinal hebben we onze pauze. Bij de bar Keler worden we met veel plezier ontvangen door de barman. Hij heeft duidelijk passie in zijn werk en geeft ons pelgrims een warm Camino gevoel.
Intussen wachten de rugzakken op hun baasjes……
Vandaag is de route veelal over bospaden met fijne schaduw, waardoor het een heerlijke wandeltemperatuur blijft.
Tja…ga je hier over de brug of door het water? Het heeft niet veel geregend en er is niet veel water, maar het kan wel glad ziin. Ik kies, net als Annet en Johanna voor de stapstenen. Ze liggen wel wat ver uit elkaar, zodat ik het steen voor steen die en niet doorstap.
Ook de stijgende paden zijn prachtig geplaveid. Het is een stevige klim. Ook voor alle medepelgrims die we vandaag weer ontmoeten.
We dachten dat we al op de top Alto Error zouden zijn, als we een lunchplek hebben gevonden. Dat niet….er volgt nog steeds flinke stijgingen, die maar niet op lijken te houden.
Dan nog 3,5 km dalen over een keienpad. Dat is voor vandaag het zwaarste stuk. We moeten uiterst concentreren om niet te vallen. Nu is het gelukkig mooi weer. Het lijkt me met regen nog veel zwaarder….
Trots als we zijn op wat we vandaag hebben gelopen, proosten we op onze vriendschap en de fijne groep. Nu al het vertrouwen gekregen dat we het samen gaan doen.
5 oktober, 13-25 graden, 22 km
Wat een fijne herberg El Palo Avellano in Zubiri. Een ruime kamer, eigen douches en toilet en deze herberg staat op de lijst “Vegetarian Way”. Ze maken alles zelf en het pelgrimsmenu was heerlijk.
Het is net licht als we weer over de brug terugkeren naar de route. Dat is wel iets waar je goed op moet letten. Hoe gaat de route verder? Als je aankomt, zoek je alleen de herberg, maar je vergeet te kijken naar het vervolg…..
Direct na Zubiri komen we langs een gebied waar Magna wordt gewonnen wordt.
In het dorpje Illaratz ontmoeten we Henk uit Nederland die de hele Camino met een rugzak op wielen wil volbrengen. Het bevalt hem goed en daarmee kan hij zijn rug ontzien. Trap af zien we dat hij de wagen trekt. Voorwaarts zijn de beugels aan een heupgordel gemaakt. Mooi om te zien hoe hij dat doet.
We krijgen vandaag een Camino kadootje. We komen bij een kerk van de 12e eeuw, die door een vrijwilliger wordt gerenoveerd. De kerk heet Abadia en ligt bij de plaats Illaratz. Of we tijd hebben, want dan kan hij wel een rondleiding geven. Hij laat zien wat er allemaal onder het cement tevoorschijn is gekomen en wat ze nog verwachten. Ze zoeken vrijwilligers die komen helpen.
Er komen muurschilderingen tevoorschijn en ook een crypte. Binnenkort komen ze onderzoeken wat zich erin bevindt.
We vinden het heel boeiend, zeker als hij laat zien dat er aan de buitenkant een Jacobsschelp staat, en dat de route hier pal langs heeft gelopen. Wat een mooi verhaal!
Een klein stukje verder treffen we deze muurschildering. Met passie geschilderd, dat zie je zo. We zouden de kunstenaar wel willen ontmoeten. Die zoveel emoties kan weergeven, moet wel een boeiende mens zijn.
Na 10 km komen we bij Café La Parade. Een pleisterplaats voor alle pelgrims. We ontmoeten er de mensen die we al in Orrison en Saint Jean zagen . Het voelt nu al als een Camino familie.
Het is een mooi kronkelend pad langs de heuvel en het gaat voortdurend licht omhoog en omlaag. Johanna loopt net aan de andere kant in het licht.
We nemen de alternatieve route naar het mooie kerkje in Zabaldika. Helaas is het gesloten, maar we kiezen wel voor de route die hier vanaf dit kerkje langs de heuvel loopt. Jellie wacht er even op een muurtje..
Connie en Jellie hebben een iets hoger tempo en lopen voorop. Dit pad loopt hoog langs de autoweg naar Pamplona. Ik had er niet bij gezegd dat het ook hier nog steeds omhoog zou gaan.
Annet, Johanna en Kristel lopen achter me. Hier komen ze omlaag van het kerkje.
Dan zien we plotseling een bidsprinkhaan die een andere lijkt te gaan opeten. Gruwelijk dat wel en tegelijk ook boeiend. Ik had het nog niet gezien. Die zaten gewoon op het pad.
Na het pad lopen we over de brug Villava binnen. Dit grenst aan Pamplona. Het is toch gek, je loopt een stad binnen en dan lijkt het of je bijna op de plaats van bestemming bent. Het is dan nog 4 km en ja, die laatste km zijn zwaar. Zoals altijd. Ik ruik dan de stal, word moe en ga harder lopen…..
Dan zien we de stadsmuren van Pamplona met de uitkijktorens.
We zijn er, door de stadspoort lopen we Pamplona binnen.
Vandaag nemen we afscheid van Kristel. Ze gaat verder alleen op pad. Dank je wel Kristel, we hebben het fijn gehad samen. We wensen je Buen Camino en we zien elkaar vast nog. Jij op jou Camino, en wij op onze weg.
6 oktober, 24 km, half bewolkt 24
Het loopt anders vanochtend. Met 4-en hadden we vannacht buikloop en we voelen ons nog niet lekker. Wel Johanna, die was ver genoeg opgeknapt en die gaat samen met Jellie op pad. Het is nog donker als ze om 7.30 uur de deur uit gaan.
7 oktober, 18 km, zwaar bewolkt, droog 14 graden
Spreuk van de dag:
Op een dag kom je erachter dat materiële zaken niets voorstellen. Alleen het welzijn van de mensen in je leven.
We zijn weer op pad gegaan en dan voelen we hoe fijn het is om weer te lopen. Dat we na een rustdag weer voldoende opgeknapt zijn om 18 km te gaan stappen. Zo gingen we om 7.30 uur de deur uit van onze herberg Puente.
8 oktober, 26 (!) km, half bewolkt 20 graden
Voelden we ons gisteren redelijk goed, vandaag heb ik ervaren wat “naar boven slepen is”. In Villatuerta was er geen ontbijt en omdat het zondag was, hadden we ook geen boodschappen kunnen doen. Geen probleem, want Estella is 4 km en dan gaan we daar ontbijten. Met de zaklamp aan, gaan we over een donker pad en komen zo in Estella aan. Het heeft wel wat om voorzichtig samen de route te zoeken.
9 oktober,18 km, zonnig, later bewolkt, 20 graden
Gisteren avond was er in Los Arcos om 20.00 uur een pelgrimsmis. Jellie en ik besloten er heen te gaan. We zaten in de kerk en hoorden gezang in de kloostergangen. Zullen we gaan kijken? Dat doen we en zien daar een soort processie. We konden ons direct voorstellen dat de oude nonnen en paters dat dagelijks doen. Na de mis mochten de pelgrims naar voren komen voor de zegen. We kregen een plaatje met Jacobus en dit gebed:
Ik wens dit alle pelgrims en lezers van dit blog toe.
10 oktober, 22 km, zwaar bewolkt, droog 17 graden
We kunnen merken dat we weer verder in oktober zijn. Het is pas tegen 8 uur licht en als we na het ontbijt door het centrum van Viana gaan, is het nog een beetje donker.
11 oktober, 24 km, bewolkt, later regen 20 graden
Ook vandaag loopt het anders….deze toppers gaan alleen op pad. Het Michelin routeboekje, de naam en het adres van de bestemming en …..de pijlen volgen. Voor mij is dat loslaten… voor Annet, Johanna en Jellie een Camino ervaring om nooit te vergeten.
12 oktober, 24 km, half bewolkt, zonnig 20 graden
Een fantastisch deel van Azofra naar Santa Domingo. Een van de mooiste, met uitgebreid uitzicht over graanvelden.
Een pad met toppen en dalen en achter de horizon het onbekende, net als in het leven.
En nog een enkele klaproos.
Ik blijf ook vandaag bij Connie en we lopen van Santiago Domingo naar Granon. Eerst gaan we naar de mis, omdat het vandaag hier in Spanje een feestdag is. Tenslotte bekijken we de kerk. Dat is ook gek …..als je naar de mis gaat, hoef je geen entree te betalen en in de rij te staan. En zo kunnen we toch de kerk bekijken.
Op pad naar Granon.
In de verte de bergtoppen.
Velden met uitgebloeide zonnebloemen, klaar voor de oogst.
Net na ons komen ook Johanna, Annet en Jellie Granon binnen. Nog even een laatste klimmetje.
Het weer is fantastisch, zodat we na aankomst genieten van het terrasje voor de kerk.
13 oktober, 29(!) km, licht bewolkt 24 graden
De voorkeur van deze dames is ongeveer 22-25 km per dag en dat is net wat meer dan volgens mijn planning. Daardoor kwamen we bv gisteren in een herberg die ik niet kende en we vonden deze herberg beneden de maat, omdat het zo ontzettend smerig was. De herberg “Casa de las Sunrisas” in Granon ga ik niet meer opzoeken. We zijn er gisteren zelfs niet blijven eten, maar kozen voor het uitstekende restaurant “My way” tegenover de kerk. Dat maakte de overnachting in Granon toch weer goed. Het ontbijt was wel uitstekend en we gingen om 7.10 uur de deur uit.
14 oktober, 27 km regen,13 graden
In San Anton Abad kunnen de pelgrims ook een pelgrimsmenu krijgen. Veel keuze uit voor en hoofdgerechten. We voelden ons verwend. Zelf had ik eerst witte bonen besteld, niet wetende dat die werd geserveerd met hompen groot vlees. Gelukkig kon ik die nog ruilen met overheerlijke pompoensoep.
15 oktober, 16 km, koud en droog 10 graden
Vandaag willen we rond de middag in Burgos zijn, zodat we nog genoeg tijd hebben om in Burgos de kathedraal te bekijken. Zo gingen we na het uitgebreide ontbijt van de herberg Via Minera op pad. De wolken en de zon zorgen voor een vlammend schouwspel, als we terug naar het oosten kijken.
Een vlakke etappe naar Burgos vandaag.
We besluiten om langs de rivier te lopen. Iets om, maar zeer de moeite waard. Na het dorp Orbaneja en het passeren van de snelweg volg je de groene route. Zie onderstaande kaart.
Velden vol uitgebloeide zonnebloemen, met daarnaast een totaal geknakte zonnebloem, waar een nieuwe zonnebloem uitkomt. Ik word er door geraakt….ook al ben je nog zo “geknakt” er kan altijd iets nieuws uit ontstaan. Er zit er zelfs nog een in de knop.
Het valt me op dat er in de bermen nog zoveel in bloei staat. Zeker als de omgeving saai is, zoals als we langs het afgerasterde vliegveld lopen. Dan kijk je extra naar details. Daarna komen we in Castanares, waar we in een Chauffeurscafe pauze hebben. Wat denk je van € 2,50 voor koffie met tortilla espagnol (gerecht van aardappel, ui en ei)? Het was ook nog lekker ook.
Langs de rivier genieten we van de herfst kleuren. Er zijn vele Spanjaarden aan het trimmen. We worden vrolijk begroet met Buen camino of Buen dia.
Langs het riviertje vinden we deze beschildering van een fuut met haar jong. We genieten volop van dat moois.
De eerste mijlpaal is bereikt. Burgos en 285 km. Geen blaren gelukkig, maar in het begin allemaal buikloop. (Op Jellie na, die bleef fit) Inmiddels zijn we allemaal goed hersteld, zodat we fit verder kunnen gaan, als we morgen de Meseta starten.
Het plan was om vandaag in de algemene herberg te slapen. Als we daar langskomen, staan de rugzakken op volgorde van binnenkomst klaar.
Maar het loopt anders. We komen in de binnenstad en worden verwelkomd door een hotel eigenaar. Wat kost een 2 persoonskamer met losse bedden? …..we hoeven er niet over na te denken. We kiezen deze keer voor de hotelkamers van Hotel Jacobeo. Dat scheelt toch een mogelijk onrustige nacht…..
Ik ben trots op Annet, Johanna en Jellie dat we deze mijlpaal hebben gehaald. Proost!!!
Natuurlijk gaan we daarna de kathedraal bekijken. Prachtig zoals die daar staat te pronken. We kijken de ogen uit.
Daarna gaan we ieder onze weg. Ik kijk ook nog in de kathedraal. Te mooi om over te slaan. Ik geniet ervan.
En….altijd in voor iets nieuws. Kristel vraagt of ik zin heb om het kasteel te gaan bezichtigen. Dat vind ik leuk. Nog nooit had ik de moeite genomen om naar boven te klimmen. Een prachtig uitzicht was de beloning.
Daar boven zien we ook wat ons na Burgos te wachten staat. Vele uitgestrekt vlakten. We zijn er klaar voor. Fysiek hebben we laten zien dat we de bergen aankunnen. Nu in de Meseta komt het aan op mentale kracht. Kun je ook doorgaan als je dagenlang rechtdoor gaat? “Ik heb het nog niet gedaan, dus ik denk dat ik het kan”
16 oktober, 21 km, zonnig, 20 graden
Burgos uitlopen in de vroege ochtend is bijzonder mooi. Je wordt al snel door parken geleid en hebt niet eens in de gaten dat je nog in zo een grote stad bent.
Het is heel leuk om weer samen met andere pelgrims onderweg te zijn. Mede wandelaars die we eerder hebben ontmoet en die een dag in Burgos bleven.
We lopen heel ontspannen, gewend aan de km en zonder veel hoogteverschillen nu. Na 10,6 km komen we in Tardajos aan en vinden een plekje in de zon. In de ochtend was het koud. Om 10.30 uur was het al heerlijk in de zon.
We lopen langs een schuurtje en zien deze man amendelen schoonmaken. Trots op de vruchten krijgen we er allemaal een. En als ik hem vraag of ik een foto mag maken, kan zijn dag niet stuk.
Na 2,5 km komen we in Rabe aan. Het mooie kerkje is open en we worden daar ontvangen door een zustertje. Als je dan ook nog een medaillon van Maria wil, geeft ze je persoonlijk de zegen. We zijn er ontroerd van. Dit voelt als Camino kadootje…..
Net na dit kerkje vind je deze muurschildering. Ook die ontroerd me. “Er is altijd hulp, als je er voor open staat”. Voor alle pelgrims onderweg….
Na Rabe maken we kennis met de Meseta. Immense vlaktes, je kunt 360 graden om je heen kijken. Glooiende paden en velden,die in kleur iets verschillend zijn. De gewassen zijn geoogst. Alleen de zonnebloemen moeten nog geoogst worden. Die velden zijn nu donker bruin.
Dan plotseling zien we in de verte een dorp, dat zal Hornillas del Camino zijn.
Als we bij de herberg komen, hebben we allemaal het gevoel dat we nog wel verder kunnen. Vooral Jellie is een hele goede loper. Thuis loopt ze ook 100 km en dan is de 20 van vandaag niet echt een uitdaging. We hebben nog overwogen verder te gaan. Maar dat is toch meer dan 10 km erbij. Dat is toch teveel voor mij. We gaan deze Meseta de etappe plaatsen aanhouden. Daarna weten we het nog niet. We houden het open.
“Een richting, verschillende manieren”
17 oktober, 20 km, eerst mist later zonnig 20 graden
“Ik sta even stil…..en dat is al een hele vooruitgang”.
Het is mooi om te horen en te merken, dat de Meseta het brengt. De behoefte in jezelf te keren en de stilte op te zoeken. Alleen op pad gaan, dat lijkt Jellie en Annet wel iets. Annet om in stilte haar eigen weg te zoeken, Jellie om in eigen tempo en in alle rust van de omgeving te genieten. Ook Johanna geeft het aan. Als je door de Meseta loopt, is het net of je je leven overziet, met pieken en dalen en voelt….”het was goed wat het me heeft gebracht”
18 oktober, 26 km, half bewolkt, veel wind, 18 graden
“Maar klim zo hoog als je kan en overzie het dan, er valt zoveel te kijken” (uit een lied van Blof)
Zo voelden we dat vanochtend toen we na Castrojeriz de berg zagen liggen. We hoopten op een magisch moment bij de zonsopkomst……en dat was er. De zon en de wolken toverde een Jacobsschelp in de lucht.
19 oktober, 20 km, veel wind uit het noorden 16 graden
Saai? Het is de weg die we moeten gaan om ons doel te bereiken. We staan stevig in onze schoenen, wat we goed voelen als we door de harde noorden wind ons stevig moeten tegenhouden. We zijn er eigenlijk ook trots op, dat we kunnen blijven staan. Ook deze Meseta dag is een uitdaging.
De kerk in Fromista is prachtig verlicht.
20 oktober, 29 km, half bewolkt, 20 graden
De grote uitdaging van vandaag was 18 km rechtdoor, zonder enige voorziening. En dat in de ochtend, toen het nog te koud was om buiten een goede pauze te hebben. Deze kanjers lopen me er dan uit. Op tempo lopen ze zo ruim 5,5 km per uur. Heel knap!
Nog in Carrion laten ze al zien dat het “km monsters” zijn.?
