5 juli, storm en droog weer, van Nijmegen naar Groesbeek, 20 graden

De Walk of Wisdom is een 136 km lange route rondom Nijmegen met vooral de eerste dagen zeer veel hoogteverschillen. De vorm is van een vogel. Zie onderstaande foto.

De start is bij de Stevenskerk in Nijmegen. We gaan op pad met: Marianne, Suzanne, Lida, Annemie, Constance, Mieke en Marian. Sylvia hoopt morgen aan te sluiten. Door hevig noodweer in Noord Nederland reden er geen treinen vanaf Amsterdam. Constante en Marianne waren net op tijd. Later reden ook daar geen treinen.

Er was in Gelderland kode geel voorspeld en we hielden het goed in de gaten. De krul van de enorme storm en de vele regen lag net boven Nijmegen. Ongelooflijk dat we zoveel geluk hadden.

Wij gingen op pad voor de eerste etappe. Een zeer afwisselende route dour de Ooijpolder, door de heuvels bij Berg en Dal en tot slot over een pad van de boer.

Het eerste deel door de Ooijpolder is heel vlak. Na Persingen gaan we de heuvels in. Het blijft stijgen en dalen, de ene heuvels zit erop en de volgende ligt alweer voor je. Als het te stijl is, zijn er traptreden aangelegd

Vanaf de Stevenskerk ben je zo de stad uit. Door het hoog gelegen Valkhofpark dalen we af naar de Waal. Tot onze grote verrassing is het droog en we zien zelfs de zon. Over een hoge brug gaan we zo de Ooijpolder in.

De paden zijn smal, we moeten ons tussen de hoge distels heen wurmen. Op dat moment hebben we de regenkleding nog aan. De enorm donkere wolken hangen precies aan de overkant van de Waal. Zo passeren we ook de Bisonbaai voor bij restaurant Oortjeshekken uitkomen.

Na de Poort van Persingen lopen we door weilanden, op weg naar het pontje bij Ubbergen. Een pontje die we zelf in beweging moeten zien te krijgen met een stuur. Dat valt niet mee met de harde tegenwind.

Vele bergen later komen we bij de Duivelsberg. We passeren Boterberg, Ravenberg, Vossenberg en Wylerberg. Op de kaart te zien in de haarspeldbochten. Bij pannenkoeken restaurant de Duivelsberg is het goed vertoeven. We zitten zelfs in de zon.

Daarna is het nog 4 km naar de Wylerbaan. Het blijft glooiend, we zien prachtige wolken met daaruit toch een bui, die ver genoeg weg is om niet nat te worden.

Onze eerste onstuimige dag zit erop. We worden gastvrij ontvangen door Tony en Andre. We werden zelfs opgehaald, omdat Groesbeek toch nog 3 km van de Walk of Wisdom af ligt

6 juli 20 km, 23 graden veel zon van Groesbeek naar Milsbeek

Vandaag was het de dag dat we door Kranenburg en het Reichswald in Duitsland liepen.

Na een km of 8 beginnen met het Reichswald ook de heuvels, zoals Brandenberg, Freilenberg, Hertenkop, en Hunskubel. Zoals je ziet op onderstaand hoogteprofiel steeds omhoog en omlaag.

Vanmorgen werden we weer teruggebracht waar we gisteren waren geëindigd. Aan de overkant van de Wylerbaan gaan we meteen het veld in. De korenvelden zijn in volle gloed, de klaprozen aan de kant geven echt een zomergevoel. Waar zie je ze nog, en dat in combinatie met de korenbloemen?

Na een km of 6 komen we in Kranenburg. Vandaag de enige plaats met horeca onderweg. Kranenburg is al sinds begin 14e eeuw een bedevaartsplaats. Het verhaal gaat dat er een wonder plaatsvond aan de rand van het bos op de plaats waar de hostie was uitgespuugd. In Kranenburg vind je ook het monument ter gedachtenis aan de vele parachutisten die in 1945 om het leven kwamen. Wij gaan bij de bakker een kopje koffie halen en na afloop gaan we de kerk in. Hier kunnen we een echt kaarsje voor onze dierbaren aansteken.

Het Reichswald is dan niet ver meer. In de Middeleeuwen was het een enorm oerbos tussen Nijmegen en Xanten. Nu is het niet meer zo groot. Voor ons ongeveer 9 km door het bos. We ervaren er stilte en het is prachtig. Kleine paadjes tussen enorme varens, dan weer loofbos, afgewisseld met naaldbos. Hier lopen we op GPX, omdat de route hier niet is gemarkeerd.

Wat is heerlijker dan in deze stilte van het enorme bos, zomaar op de grond te zitten en ons lunchpakketje te gebruiken?

Als we uit het bos komen kijken we uit op natuurgebied het Koningsven. Vroeger een moerasgebied, helaas verloren gegaan door ontginning. Natuurmonumenten werkt aan herstel.

Ons etappe drankje hebben we in restaurant de Diepen. Hier in Milsbeek zijn we op 2 adressen van Vrienden van de Fiets. Bij mw Emons en bij mw Steinmetz. Bij mw. Steinmetz is het net een museum met heel veel kunst. Ze praat, en praat en praat😉 Wel heeft ze overheerlijke citroen cake voor ons gemaakt.

Morgen gaan we verder naar de Hatertse vennen.

7 juli, 26,5 km 28 graden zon, van Milsbeek naar Hatersche vennen, het blauwe deel van onderstaande foto.

Flink wat hoogteverschillen door Sint Jansberg, Mookerheide, Mookerschans, Heumense Schans. Een zeer mooie etappe en dat bij een temperatuur van 28 graden. We hebben genoten.

Gisteren waren we teruggelopen naar restaurant de Diepen. Toch nog weer 3 km erbij, totaal. Bij zo een fijne zomeravond konden we goed buiten zitten. Gelukkig nu met Silvia, zij was door de enorme storm niet eerder kunnen komen.

Vanmorgen gingen we al om 8.15 uur op pad. In de koelte waren we zo bij de Sint Jans berg. De Sint Jansberg staat bekend om prachtige bronbeekjes en fraaie oude bomen op heuvels die in de ijstijd gevormd zijn.

Het is vandaag een aaneengesloten natuurgebied. Na de Sint Jansberg komt de Mookerheide. Een uitgestrekt heidegebied met uitzicht over Cuijk. De heide is nog niet in bloei, we kunnen ons voorstellen dat met heide in bloei nog mooier zal zijn.

Daarna is het de beurt voor de Mookerschans met de uitkijktoren en de Heumense Schans. Op het moment dat we door een smal poortje gaan, is er een schaapherder met zijn hond aan het werk. Keurig wacht de hond tot alle schapen erdoor zijn, wij doen dat ook.

De Mookerschans is een van de twee aarden verdedigingswerken op de stuwwal tussen Nijmegen en Mook. Vermoedelijk zijn de schansen in de tweede helft van de 17de eeuw aangelegd, toen ons land onder stadhouder Willem 111 een turbulente tijd doormaakte. Of ze werkelijk zijn gebruikt, is niet bekend.

De Mookerschans en de noordelijker gelegen Heumense Schans hebben niet te maken met de beroemde Slag op de Mookerheide die in 1574 plaatsvond Mogelijk hoorden de schansen bij een of meer verdedigingslinies, die ter beveiliging van militaire kampementen waren opgeworpen in het open veld. Vanaf de schansen op de hooggelegen Mookerheide had men destijds een vrij uitzicht op het Mansdal. De Mookerschans heeft een beschermde status als rijksmonument en is in 1990 in opdracht van de gemeente Mook en Middelaar gerestaureerd. Hoe de schans er precies heeft uitgezien, weten we niet. Delen van de wallen en droge grachten zijn nog wel herkenbaar in het terrein.

Bij het restaurant van het zweefvliegveld terrein hebben we uitgebreid pauze. We hebben dan al 14 km gelopen en dat is de eerste horeca die open is. 4 km door bossen van Heumensoord. Heerlijk koel nog. Na Malden lopen we erg lang langs de weg. Het is dan heet en we puffen uit bij een huis in de schaduw, waar 3 stoelen staan. Dan verschijnt er een mevrouw en vraagt of we thee of koffie willen….daar hoeven we niet over na te denken. Graag!

De laatste km’s gaan langs de Hatersche vennen. Marian en Constance klimmen noget mij naar een mooi uitzicht. Dat willen we nog wel zien.

Daar kwamen we bij 2 auto’s aan die we er voor de wandeling hebben neergezet. We logeren in Ravenstein bij de Keurvorst. Daar op de markt hebben we ons etappe drankje.

Morgen gaan we weer terug naar de Hatersche vennen voor de 4e wandeldag. Het wordt tropisch weer, meer dan 30 graden. We gaan om 6 uur ontbijten……

8 juli, 20 km van restaurant Walrick naar Keent, zeer heet, 20-33 graden

Zeer heet en 33 graden is echt te warm om 20 km te lopen. Dat betekent ook hier de “zomerdienst regeling”. Om 6 uur ontbijten en zo vroeg mogelijk starten. 1 auto bij het eindpunt zetten en 2 bij het beginpunt. Zo waren we om 7 uur gestart met de wandeling.

Direct achter restaurant Walrick vinden we de lapjes boom bij de ruïne van de Walrickskapel. Kapelruïne staat op de plek waar wellicht al vanaf de 9e eeuw koorts werd en wordt ‘afgebonden’ aan een zogenaamde koortsboom.

We vinden het prachtig in het vroege ochtendlicht. Het zonlicht is nog warm van kleur. Onze schaduwen lopen voor ons uit. We lopen langs de Overasseltsche vennen en de bijbehorende heidevelden. Op dit vroege tijdstip is er verder nog niemand onderweg

De wegen van Walk of Wisdom zijn zeer gevarieerd. Na de zandpaden komen we over boerenwegen met bij Boskant een mooie Mariakapel. Daar zijn we precies op de helft van de Walk of Wisdom. Plotseling worden we langs een pad geleid, die we bijna over het hoofd zagen. Dat is bij Molenhoek, met een molen aan de waterkant.

In de verte doemt de brug over de Maas op bij Ravenstein. Aan de overkant van de brug is een gedenkteken geplaatst bij De John F Tompson brug. Grave, 17 september 1944

De E-compagnie, verdeeld over elf C 47 Skytrains, had de opdracht gekregen om bij Grave de zuidzijde van de Maasbrug te veroveren.

Door een te vroege sprong kwam het grootste gedeelte van de E-compagnie terecht in het dorp Velp en omgeving.

In het leidende toestel zag Luitenant Thompson, staande in de deuropening van zijn C 47, dat ze boven de bebouwde kom van Velp vlogen en besloot te wachten. Boven open terrein gekomen werd er vervolgens gesprongen en men landde in de Marspolder dichtbij hun doel:de Maasbrug van Grave. Volledig afgesloten van hun eenheid werd besloten aan de opdracht te beginnen.

Na felle gevechten en zonder eigen verliezen lukte het om de opdracht uit te voeren en de zuidzijde van de brug te veroveren.

Het zijn allemaal van die mooie kunstwerken in Grave. Zo ook die van de engel vlak voor het Catharina hof gelegen aan de haven van Grave.

Grave zelf is een mooie vestingstad. De moeite waard om er even rond te kijken.

Door de velden gaan we naar het klooster van Velp. De aardappel velden staan in volle bloei. Mooi! De kerk bij het klooster van Velp is open en we ervaren daar een “verstillingsmoment”. Op de stoep hebben we onze lunch.

Het laatste deel van deze bijzondere dag gaan we door Keent. Helemaal open vlakte met veel wandelpaden, zelfs door de koeien weiden. Prachtig , en op het moment we daar lopen inmiddels heel heet. We sluiten er af bij de theetuin in de schaduw. Een echte aanrader.

9 juli, 19 km van Keent naar Bergharen, 33 graden en erg benauwd

Goedemorgen mooie morgen

Zo zag het er om 6.45 uur uit na ons vertrek vanaf Keent. Daar wil je wel even stil staan, om dit goed in je op te nemen. Vroeg omdat ook vandaag de verwachting is dat de temperatuur boven 30 graden komt en dan is het wijsheid zo vroeg mogelijk te vertrekken.

Tot aan de brug voor Ravenstein lopen we langs de Maas. Windstil en ook bijna helemaal stil. Op dit vroege uur op zondag is er ook nog geen verkeer.

We gaan de brug over en gaan aan de andere kant van de Maas naar het oosten langs Niftrik in de richting van Wijchen. Om 8 uur in de ochtend komen we langs hotel/restaurant Hoogeerd, het is al open als we daar zijn. Hier hebben we ook een ringetje gehaald, net als aan de Maasdijk bij Neerloon. Leuk om die met elkaar te delen.

Ook al zou het saai lijken om door Wijchen te lopen, dat is niet zo. We lopen vooral door groen en gaan onder A326 door naar Leur. Als we na bijna 2 uur lopen een bankje zien langs de kant van de weg, gaan we er even pauzeren.

We hebben vandaag gelukkig veel schaduw en ook onverharde paden. Door het Leursche Bos en het Hernensche bosch met de mooie molen.

Een mooi deel van vandaag is ook het kasteel van Hernen, waar we achterlangs door het kasteelpark gaan. Zo komen we bij Bergharen aan, het eindpunt van vandaag.

De afgelopen dagen hebben we steeds 2 auto’s bij het beginpunt gezet en 1 bij het eindpunt. Vandaag leek het mogelijk te zijn om met de bus en trein terug te gaan. Dat lukte helaas niet. Op zondag gaat er geen bus van Bergharen naar Wijchen. We gaan bij het cafe van de Forellenvisserij wat drinken en proberen daar een taxi te krijgen. Ook dat lukt niet. We bellen met Han de eigenaar van de Keurvorst en die helpt ons door de 3 chauffeurs op te halen. Daarna rijden Josephine en Suzanne om de anderen op te halen. Zo fijn om hulp te krijgen en dat we elkaar ook helpen als het nodig is.

Ook dat is voor mij Walk of Wisdom. Hulp vragen en blij zijn te ontvangen. Bij heet weer, kijken wat wel kan, door samen te beslissen om zo vroeg mogelijk te starten.

10 juli, 25 graden, 23 km met omweg, licht bewolkt van Bergharen naar Ewijk

Wat een verrassend afwisselende dag! Met speciale kapel, bezoek aan de “berghut” en struinen langs de Waal.

Na 3 dagen verblijf in hotel de Keurvorst in Ravenstein gaan we weer verder. Een prima verzorging met uitgebreide ontbijt en lunchpakketten, een heerlijk menu en erg vriendelijk personeel. We hebben ervan genoten. 1 auto stond al in Ewijk, met 2 auto’s gingen we naar Bergharen.

We krijgen vanaf Bergharen meteen prachtige paden door het bos en over de landerijen. Het is nog heerlijk koel. Algauw komen we bij de boskapel, een mooi moment van bezinning. We lopen ook nog even langs de staties, weergegeven met beelden.

De paden zijn veelal onverhard. Het voelt als rijkdom. Paden speciaal voor de wandelaars van de Walk of Wisdom uitgezocht. Koren dat in volle groei het meest tot zijn recht komt. Een vistrap en zomaar in het veld een distelvink.

De verrassing van de dag is de uitnodiging om zomaar binnen te komen in de berghut. Koffie en thee staan klaar. We zitten op de grond, op een trapje, samen hebben we genoeg plek om even te rusten en van het uitzicht te genieten.

Dan gaan we verder naar het noorden, richting de Waal en komen langs Afferden. Bij een cafe (gesloten op maandag) halen we ook weer een ringetje. We vinden die in een vogelhuisje tegenover de ingang op het terras.

Over de Waalbandijk lopen we naar het oosten. De velden vol met oranje/bruine zuring, het gele Jacobskruiskruid, de bloeiende kaardebol en dan de wolken die het landschap zo Nederlands maken. In een meertje zien we honderden lepelaars. Erg mooi om te zien. Wel zijn we blij dat het maandag morgen is. Het is nu heel rustig.

Niet lang daarna gaan we via een klompenpad naar de Waal. We gaan “struinen”. Niet aangegeven met de engelvan de Walk of Wisdom. We houden de Waal aan de linkerhand en kijken op GPX waar we zijn. Dat gaat ons lukken. Zomaar een pad kiezen en kijken of je erdoor kunt. Avontuur. Misschien uit je comfort zone, met zijn allen helpen we elkaar. Mooi om te merken dat we als groep zo goed samenwerken en ook die richting uit durven gaan.

Bij de brug van Ewijk gaan we terug naar de weg. Precies daar aangekomen zien we weer een aanwijzing. Om de route te vervolgen kunnen we op de uiterwaarden blijven. We zien wel dat we dan iets terug moeten naar onze bestemming. Het adres van “vrienden van de fiets” van mevrouw Cobussen ligt ongeveer op 121,5 km. Aan de Waal komen we op 123 km uit en we kunnen niet eerder terug. Tja, ook dat hoort bij ” nieuwe wegen” vinden. Net als bij een heuvel, je weet nooit wat er achter ligt.Gewoon gaan kijken . ……

Morgen is de laatste dag. We zien er naar uit om in Nijmegen aan te komen.

11 juli, 15 km van Ewijk naar Nijmegen, 20-30 graden

Yes, we did it! We hebben de Walk of Wisdom gerealiseerd. Van harte gefeliciteerd Josephine, Silvia, Lida, Annemie, Suzanne, Marianne, Constance en Marian

Onze Walk of Wisdom zit erop. De cirkel is rond. Begonnen in Nijmegen op 5 juli en nu na 7 dagen en 130 km verder zijn we weer bij de Stevenskerk aangekomen. Voor vandaag op onderstaande kaart het groene deel van Ewijk naar Nijmegen.

Wat is het heerlijk om zo vroeg te starten. Om 7.45 uur waren we de deur uit na een voortreffelijk ontbijt bij Annelies Cobussen, een adres dichtbij de route bij Ewijk. Speciaal ook omdat ze voor ons allemaal ruimte met bedden had in haar grote woning midden in de natuur.

Direct vanaf het vertrek gaan we door een bospad, een stukje van het Klompenpad en Boerenlandpad. Als we bij de dijk aankomen gaan we weer de uiterwaarden in. Een bijna onnederlands landschap, de nog lage zon maakt het water zilverkleurig.

Bijzonder is ook het Weurtsche straatje. Het Weurtsche Straatje wordt al eeuwen- lang belopen. De afgelopen decennia was het onbegaanbaar maar dankzij de inzet van het Historisch Besef Beuningen, Vrijwillig Landschapsbeheer Beuningen en Provincie Gelderland is het pad weer toegankelijk en ook in de route van de Walk of Wisdom opgenomen.Oorspronkelijk was het Weurtsche straatje een dijkje dat stamt uit de late Middeleeuwen. Het vermoeden is dat dit één van de eerste pogingen van de mens is geweest om de Waal te beteugelen. Omdat er een omgevallen boom over het pad lag, moesten we er overheen klauteren of onderdoor tijgeren.

Niet ver daarna komen we Nijmegen binnen. Over een dijkje langs een industrie gebied en dan gaan we over de prachtige brug, de Oversteek. Halverwege gaan we over een nieuw natuurgebied naar de Stevenskerk.

Blij en trots dat we er zijn. We hebben weer extremen getrotseerd. Kode oranje de eerste dag, helaas kon Silvia niet reizen. We zagen de extreme regen aan de andere kant van de Waal. Een dag met 33 graden en zeer warm. Een andere dag kode geel met grote kans op onweer. En wij? Wij hebben alle stappen gezet. Hebben ons aangepast aan de omstandigheden door heel vroeg te starten. Ook dat is Walk of Wisdom. Voelen…..”wat kan wel”? Daar zijn we uit gekomen en hebben oplossingen gevonden.

Onze harten gevuld, nieuwe vriendschappen opgebouwd,wijsheid meegenomen, heerlijk in de ontspanning gekomen, het mag zoals het kan. Nog nagenieten van de mooie en afwisselende natuur. Met bergen, bossen en rivierenlandschap met ontelbare bloemen. Zo nemen we afscheid van elkaar en van de prachtige Walk of Wisdom.

Tot slot: dit gedicht dat ik vond in de “Berghut”