15 september 2021, 17 km, 22 graden, zon en drie druppels regen.
Onze Camino is eindelijk begonnen!
Nadat we gisteren zijn geland in Porto en ons hostel even hebben bekeken, hebben we samen gegeten en daarna nog een fijne avondwandeling gemaakt door Porto om de Camino in te luiden. Ook ‘s avonds is Porto een prachtige stad.
Vandaag begon het dan echt.
Na een prima nacht op onze slaapzaal en ontbijt in het hostel gingen de wandelschoenen aan, de rugzakken op en hebben we in de kathedraal onze eerste stempel gehaald. Daarna met de metro richting Matosinhos en daar kwam de zee al snel in zicht. Wat heerlijk en wat een fijn idee dat we daar de komende twee weken van mogen genieten!
De uitgestrekte zee aan onze linkerkant, mooie uitzichten en soms een prachtig kerkje.
Dit is genieten!
Langzaam laten we de stadse omgeving steeds meer achter ons en wordt het steeds rustiger en stiller om ons heen. Alleen het geluid van de zee en wat vogels. Iets om even bij stil te staan.
Er valt onderweg van alles te zien.
Na een heerlijke wandeldag ploffen we aan het einde van de middag neer op het terras bij Pension Sandra in Vila Cha. Het eerste etappedrankje zit er in!
Als deze eerste dag een voorbode is voor de rest van onze Camino dan belooft dat veel goeds!
12 september, 13 km van Cee naar Finistere en naar de vuurtoren, km paal 0,00
Ik zing, ik dans, ik fluit. Een voor ons belangrijk moment. Ook voor mij, een nieuwe start, mijn hart is nog steeds camino. Al mijn vezels weten het….Camino is mijn weg. The Way 😃
Wat is het dan speciaal om deze wandeling af te sluiten met een bezoek aan Finistere. Om 10.20 uur zijn we in Cee. Na de koffie en boodschappen gaan we op pad. Met uitzicht over de haven van Cee.
De stijgingen zijn fors. Als je al zou denken dat de weg naar Finistere vlak is, dan mag ik je uit die droom helpen. Vanaf Corbution vind je meteen al de grootste stijging.
Jan en Janna blij met het nieuwe T-shirt en de speldjes op de pet.
Die stijging begint bij de gele pijlen. Een smal pad met ongelijke gladde stenen. Inmiddels kun je ook een minder steil pad kiezen. Dat is 200 meter verder
Deze kanjers kiezen voor de kortste weg.
Bij Estorde, dat is na 6,7 km hebben we pauze bij het palmbomen strand. Een chique restaurant waar we ook als wandelaars welkom zijn.
Daar in de verte zie je de vuurtoren. Het lijkt dan dichtbij, het is toch nog 7,5 km.
De paden gaan hoog boven de zee door de bossen,. Muurtjes begroeid met mos, in de verte de zee.
Als we hoog boven de zee Finistere zien, is het schiereiland net in een wolk van mist gehuld. Zouden we vanavond de zon in de zee zien zakken? Het is steeds bewolkt, we weten het niet.
Nog een klein stukje en dan kunnen we over het strand van Langosteiro naar Finistere lopen. Mariet en ik gaan over het strand. De anderen gaan over de vlonders. Het momentje van Mariet
Na 2 km zijn we aan het einde van het strand. Daar vinden we elkaar weer.
We komen rond 15.30 uur aan bij het restaurant aan de. haven. Al een beetje laat om nog een warme maaltijd te krijgen. Hij is ons goed gezind en we mogen aan de haven zitten. In de avond willen we de zonsondergang gaan bekijken. Het is steeds bewolkt. We gaan om 19 uur toch op pad. We zien wel. Precies bij het monument van de pelgrims komt de zon er even door en schijnt precies op Jacobus.
Nog 1500 meter en dan zijn we bij de 0,00 paal Onze Camino zit erop. Ook met kleine stapjes bereiken we ons doel. Moed en doorzettingsvermogen, dat hebben we gehad. Samen hebben we het gehaald.
Er zit en grote wolk voor de zon. Wie weet? We wachten geduldig.
We werden wel alvast getrakteerd op mooie wolken partijen.
Tot slot…..we hebben er geen woorden voor.
Een verstilling, ieder die er was, helemaal een met zijn eigen gedachten. Wat was dit een mooi einde van onze Camino. Met warmte, een lach en een traan, we hebben het allemaal mogen ervaren. Dank je we Mariet, Jan, Janna en Marianne voor deze onvergetelijke Camino.
Landen…..een dagje Santiago is aankomen. Aankomen na alle ervaringen, emoties, verwerken wat je allemaal hebt ervaren. Ontmoeten van mede pelgrims en in de stad naar bekende plaatsen zoeken. De drukte van de stad, tegenover de stilte in San Martin Pinareo.
De dag van aankomst hebben we een pelgrimsmenu in San Martin Pinareo. Vieren dat we met zijn allen zo ver zijn gekomen.
We slapen op de 4e verdieping, kleine privé kloosterkamers met een fantastisch uitzicht over de stad en kathedraal. Als je hier binnenkomt voelt het zo welkom. De mensen kennen me en begroeten me als oude bekenden.
Daarna ga ik nog even de stad in. Zou de muziek er zijn?
Onder de cascade van het plein? Jazeker!Ook ga ik nog even op zoek naar Jacobus, de schaduw, die als de lichten aangaan te voorschijn komt.
De volgende ochtend kunnen we om 9 uur ons nummer voor de Compostela ophalen. Dat was me een rij. We kregen nummer 422 ev en moesten tot 13 uur wachten. Eindelijk konden we de Compostela in ontvangst nemen. Wat zijn we er trots op.
We wilden naar de pelgrimsmis van 12 uur en stonden daarvoor om 11 uur in de lange rij. Dat zal toch wel lukken, hopen we? Niet dus. Net voor onze neus ging de deur op slot. We konden er niet in, en zouden moeten wachten voor bezoek aan de kerk tot die na 1 uur weer open zou gaan.
Intussen komt de broer van Mariet haar begroeten, die was naar Santiago gefietst. Een emotioneel weerzien. Daarna gaan we naar het park Alameda. Lekker in alle rust lunchen en van het uitzicht genieten. Wat is het daar mooi!!!
Later is er geen rij en gaan we de volledig gerenoveerde kerk bezoeken. Ook dan mogen er maar een max aantal in, zodat je ruimte genoeg hebt alles te bekijken. Jacobus wacht geduldig op ons.
Marianne had zin in inktvis en heeft een leuk restaurant opgezocht waar we een uitgebreide visschotel hadden. Smullen!
Vandaag gaan we naar Cee en lopen naar Finistere. Daar gaan we naar de zonsondergang. Dat wordt onze laatste dag hier in Spanje…..
Wat een ervaring om weer in Santiago aan te komen. We hebben ernaar uitgekeken, gehoopt, verwacht en dan nu…..WE ZIJN ER.
Volgens het boekje lijkt het allemaal geleidelijk te stijgen. Zoals we hebben ervaren, het is nergens vlak en dat ok vandaag kregen we het niet gemakkelijk met 528 hoogtemeters. Er zaten een aantal stevige stijgers tussen.
Volgens de weersverwachting zou het vandaag droog zijn. Wat? Ook vandaag als we vertrekken regent het en toch gaan deze kanjers zonder problemen op pad. Hup de regenkleding aan en gaan. Vrijwel direct na vertrek gaan we over die natte stenen omhoog. Extra voorzichtig, we willen niet op het laatst nog vallen.
Vlak bij Faramello klimmen we uit het bos de weg op. Zo gaan we langs Teo, daar waar de algemene herberg was. Er is nog veel gesloten onderweg.
Bij de 10 km paal, krijgen we er helemaal vertrouwen in. Het gaat ons lukken.
Dagelijks zien we dezelfde pelgrims. Als 1 familie hebben we hetzelfde doel. Vandaag gaan we Santiago bereiken.
Om snelwegen onderdoor te gaan, zijn er vele nieuwe paden aangelegd. Zo zit er nog een pittige stijging vlak bij het viaduct. Ieder op zijn eigen tempo. Marianne is een goede stijger, Janna loopt overal makkelijk, Mariet past haar tempo goed aan bij wat voor haar mogelijk is.
Ik ben zo trots op deze wandelaars! In 10 wandeldagen hebben we 142 km afgelegd. Van harte gefeliciteerd 🌺. Vandaag lukte het niet meer een nummertje te krijgen voor de Compostela. Dat gaan we morgen doen. Ook gaan we naar de Porta de Gloria, speciaal open vanwege het Heilig jaar.
Natuurlijk is het hoogtepunt van een Camino het aankomen in Santiago. Dat gaan we morgen doen. Verwachtingsvol kijken we ernaar uit. Jan is er ook bijna😃
Een van de hoogtepunten op de Camino Portugues is ook een bezoekje aan Padron. De grote etappe plaats 28 km voor Santiago. Daar hadden we vandaag tijd voor. Hier hoort zeker een bezoekje aan de Santiago kerk bij. In Padron is volgens de legende Santiago in een bootje aangekomen over de Rio Sar. De meerpaal is in de kerk te vinden en ook diverse afbeeldingen met de boot.
Het klooster torent hoog boven Padron uit. Als je Padron binnen komt lopen , is dat het eerste wat je ziet.
Een ander (voor mij onbekend) deel zijn de Botanische tuinen. Direct tegenover ons pension El Jardin. Zeker mooi om er even doorheen te lopen.
Wat een bijzonderheid is in Padron is het café van Don Pepe, vlak bij de kerk. Pelgrims laten er van alles achter. Pepe zelf ontvangt je met een warme glimlach en het liefst zou hij iedereen een knuffel meegeven.
De regen zou nog niet om 9 uur starten. We moeten toch al onze regenkleding aan. Geen probleem, gisteren hebben we proefgelopen. Het is een korte afstand, dus we nemen de tijd. Wel hebben we ook vandaag weer de nodige hoogtemeters overwonnen. 230 meter in totaal.
De Camino, niet ver van de snelweg, de N550. Dan weer rechts, dan weer links langs deze weg. Door kleine dorpen, waar de tijd lijkt te hebben stil gestaan. Ook hier zie je dat er flink is gewerkt aan de veiligheid. De paden duidelijk gescheiden van verkeer, of nieuw aangelegde paden door het bos. Zelfs met verlichting.
Al van verre zien we de kerk van Esclavitude. Nu gesloten, als die open is, erg de moeite waard.
Daar hebben we pauze. We zien er ook andere pelgrims die vandaag al naar Santiago gaan. De regen wordt steeds meer en zo komen we toch nog met doorweekte schoenen aan bij ons pension Glorioso, in het dorp A Picarina net voor Teo. Op aanbeveling van de hostel eigenaar, gaan we ernaast ons etappe drankje nuttigen. We worden er verwend met een klein hapje spaghetti. Dat gaat er altijd wel in.
Een feestje voor de voeten. Gisteren voor het eten gingen we nog even in de warmwaterbronnen van Caldas de Reis. Heet, is dat water. Ik schat zo 50 (?) graden. Het is alsof je voeten dat meteen in ontspanning komen.
Vandaag was het de eerste dag dat we regen hadden. En wat voor regen. Dan weer een beetje veel, dan weer heel veel. We zagen zelfs druppels in de plassen omhoog springen. Dat betekent dat we een serieuze regenkleding test kunnen doen. Zowel het regenpak van Marianne als de poncho’s van Jan, Janna en Mariet hebben hun werk goed gedaan. Alleen de schoenen bleken toch niet zo waterdicht te zijn. We soppen in de schoenen. Alleen Marianne had overschoenen aan. Haar schoenen bleven droog. En vinden we het erg om in de regen te lopen? Als ik naar deze stralende koppies kijk, denk ik in te schatten dat het helemaal niet erg is. Het motto: “het is altijd weer” is ook bij deze wandelaars geland.
De afstand van 21,8 km en de hoogte verschillen zorgden ervoor dat we deze dag als zwaar hebben ervaren. We moeten er echt voor werken. Jan had vandaag ook gekozen voor bagage vervoer. Zo trots voel ik me, als mensen dat durven kiezen. Kiezen wat goed voor jou voelt.
Direct na Caldas de Reis gaan we over kleine landweggetjes en bospaden. Nog even de Camino kunst op een vuilnisbak bekijken.
Bij het café Esperon zijn we toe aan pauze. Even nog een kopje koffie. Het is er druk. De pelgrims die voor ons op pad waren, gaan daar ook even naar toe. In het café zijn er aanmoedigingen om toch vooral door te gaan.
Iets verder komen we langs een schooltje. We kunnen er een stempel krijgen en de meester biedt ons een kadootje aan in de vorm van een Camino schelp. Door de kinderen van de school gemaakt. Met de vraag erbij of we met de schelp en iets van onze woonomgeving willen laten zien. We hebben het emailadres van de school en gaan allemaal iets terug sturen. Jaren geleden waren deze ramen beplakt met “buen Camino in alle talen”. Nu hebben ze dit nieuwe project bedacht.
Aan het einde van de middag wordt het even droog en kunnen we wat van de omgeving zien. De paden zijn vol met water, we moeten goed opletten of we er rechts of links passeren en zeker niet langs een afgrond.
Rond 16 uur komen we in Padron aan. Voor ons een lange afstand en we zijn blij dat we er zijn.
Onderweg zijn er posters van de kathedraal. Is het echt nog maar een km of 25? We gaan de afstand in 2 dagen afleggen. Morgen naar A Picarana en daarna….. Santiago!! We komen eraan….
7 september, 17 km, in de nacht veel regen onweer, overdag droog 23 graden
Rijk….we voelen ons rijk dat we op pad kunnen, de druivenranken hangen vol, we lopen er onderdoor. De bloeiende bougainville. Maar ook de kleine dingen. Een waslijntje in de herberg, na een omweg van 3 km vinden we ontbijt en de ervaring van onze Camino.
Gisteren konden we een maaltijd bestellen. Pizza, flesje wijn, biertje en buiten zitten in de tuin van de herberg. We ervaren daar rust in de natuur en geen druk verkeer. Meer hebben we niet nodig.
Net waren we klaar met eten en er vielen de eerste druppels. Jan en Janna hadden een lijntje van wel 5 meter gekocht en in onze slaapzaal, met de matrassen op de grond was plek genoeg voor de was. Tot onze grote verrassing hadden we allen lekker geslapen.
De route van vandaag had vooral hoogtemeters door het dalen. Nergens in Galicië is het vlak. Steeds gaat het min of meer omhoog of omlaag. Doordat het erg benauwd was vandaag heb ik het als een zware etappe ervaren. Die stijging na 3 km was om naar ons ontbijt café te wandelen, nadat de bar As Eiras dicht blijkt te zijn. Tja, en we willen toch graag koffie 😉
De paden zijn vrijwel geheel herzien. Van de grote weg af, met een aangelegd pad. Een stuk veiliger. Ook lopen de paden door wijngaarden. Dat geeft aangename schaduw. Vandaag treffen we meer pelgrims die onderweg zijn van Pontevedra naar Caldas de Rei. Gezellig en elke pelgrim wil wel een praatje maken.
Een kadootje van vandaag was het bezoek aan de watervallen bij Rio Barosa. Bij km paal 51070 naar rechts en even de weg oversteken. Prachtig! We hebben daar onze lunch gebruikt. Er staat geen markering. Het is maar 10 minuten lopen. Aan de weg staat Parque National de Rio Barosa.
Daarna volgen nog ongeveer 7 km door wijngaarden, boeren weggetjes, in de verte op de heuvels windmolens. In de verte naderen we Caldas de Rei.
Caldas de Rei betekent “bronnen van de koning” Hier vind je warmwaterbronnen. Vanavond gaan we er een kijkje nemen. Morgen meer.
Verwachtingen? Om ook deze groep kennis te laten maken met de sfeer van een algemene herberg, had ik gekozen voor Portela. Stapelbedden, gezamenlijke maaltijd en ontmoeting met andere pelgrims. Deze ochtend begon de hospitalero met het bijstellen van ons verwachtingspatroon. We kregen een appje: we hadden gedacht jullie samen in een aparte ruimte. Prima dachten wij…. volgend appje: met matrassen op de grond. Dat wilde ik eerst bespreken. Nou ja: dat kan wel. Toen we er aankwamen voelde ik toch teleurstelling. Er wordt ook niet voor een warme maaltijd gezorgd vanwege de Corona maatregelen. Toch kiezen we ervoor te blijven. Er is een tuin, we kunnen de was doen, we hebben een grote ruimte. Ik ben trots op deze pelgrims. Omgaan met veranderingen en vervolgens tevreden op de matrassen uitrusten. Ook dat hoort bij het pelgrimsgevoel.
In Pontevedra sliepen we bij Casa Sara. Een plek midden in het centrum, een 2 en 3 persoonskamer, prima bedden. Het is altijd wel anders dan verwacht. Voor ontbijt werden we verwezen naar een bakker, zeker aan te bevelen A Devesa, in het oude centrum. Via de oude brug verlaten we het centrum. Volledig vernieuwd, aan de onderzijde zijn de oude schelpen nog te zien.
Ik ben zo trots ook op Mariet en Janna, zij moeten tenslotte veel meer passen zetten dan ik. Mariet loopt vandaag op vleugels, zelfs het klimmen gaat nu makkelijk. Natuurlijk, je eigen bagage dragen hoort erbij, maar als het niet lukt, vind ik het heel goed dat je beslist om je rugzak te laten vervoeren.
Inmiddels hebben we 60 km afgelegd en zijn op de helft van onze weg naar Santiago.
De hoogte meters zijn ongeveer hetzelfde als de laatste dagen. Vooral het laatste stuk naar de herberg was nog een flinke stijging.We hebben het niet zo ervaren.
Bij San Cayetano hebben we even pauze. We zien een pelgrim uit een kerkje komen en we kunnen er een stempel halen. Voor het eerst kunnen we een echt kaarsje aansteken. Ik doe dat ook voor alle familieleden en vrienden die wel een opstekertje kunnen gebruiken.
De natuur op weg naar Portela is weer erg mooi. We zien ook nu weer weinig pelgrims. Enkelen komen we dagelijks tegen. De meesten hebben langere etappes. Voor ons zijn deze afstanden prima. Met 10-15 km per dag komen we er ook. Het is speciaal om een lang gekoesterde wens zo te kunnen realiseren.
Welke weg zou jij kiezen? Keurig over de brug of door het water. Jan en Janna gaan voor het avontuur, door het water. Mariet en Marianne kiezen liever voor de brug.
Vlak voor de herberg genieten we van verse jus d’orange, Santiago taart en voor mij nog een heerlijke salade. Meer heeft een pelgrim toch niet nodig?
5 september, 13 km zonnig en warm 29 graden Ponte San Poio Pontevedra
We begonnen onze ochtend net na zonsopkomst en wat was het aangenaam wandelweer. De klim naar Alto de Canicouva is een korte klim. In 3 km 145 meter stijgen. In totaal 402 hoogte meters.
Door een prachtig natuurgebied met grote keien, een beetje nevel, de varens verkleuren van groen naar bruin. Erg mooi!
Op weg naar de top loop ik een stukje mee met een mevrouw uit het Duits talige deel van België. Had blaren en we bieden haar hulp aan. Ze lopen 30km per dag volgens een strak schema. We hadden een gesprek over acceptatie dat iets niet gaat en je plannen aanpassen. Daar had ze nog nooit over nagedacht. We proberen dat wel. Wandelen wat kan en als het dan niet lukt om bv rugzak te dragen, kun je er voor kiezen je rugzak te laten vervoeren. Zoals Mariet heeft kunnen beslissen. Vanaf morgen gaat ze lichter lopen…..
Ook niet van opgeven zijn deze mensen. Op de berg staan ze er weer sinds augustus. Door Corona 1,5 jaar geen mogelijkheden, nu gaan ze er weer voor. Blij me ook weer te zien.
Daar is ook een kathedraal in maquette vorm. Janna en Mariet zijn daar in ieder geval al aangekomen.
Vlak daarna begint de daling. Het is op dat moment erg rustig. De mensen die uit Arcade vertrokken zijn voor ons, we hebben de tijd en willen onze afstand van 13 km zo goed als we kunnen over de dag verdelen
Na een kerkje, genaamd Santa Marta kiezen we voor “complementario” een aanvullende route die ons langs de rivier leidt. Iets verder maar zo mooi. Echt genieten.
Vlak voor Pontevedra gaan we onder de snelweg en het spoor door. Verrassend mooi graffiti. Dat is echt kunst.
Nog een paar km door het centrum en dan is het tijd voor ons etappe drankje.
Zaterdag 4 september 2021: Camino Portugues Centrale route, Cruces – Santiago (19 km)
Sneller dan ooit zijn de rugzakken ingepakt. Bijna een half uur eerder dan afgesproken zitten we met elkaar aan het ontbijt. We hebben er zin in, de laatste etappe.
Als het buiten licht is, verlaten we de albergue.
De lantaarns zijn nog aan. We lopen over het verlichte pad. En zo voelt het ook. De camino heeft inzichten gegeven, een deel van de oude ballast is onderweg achter gelaten.
.Het lopen gaat bij elk van ons soepeler dan ooit. De hoogteverschillen, toch meer dan 300 meter, lijken we geen van allen te voelen. We ruiken de stal. Ook ik tel af.
Tijdens deze etappe loop ik veel alleen. De herinneringen aan de afgelopen weken schieten door mij heen. Onze kennismaking op,Schiphol, de eerste etappes langs en door de badgasten van Portugal, het slechte slapen, elk van ons heeft er veel last van gehad. Maar vooral de mooie gesprekken, de openheid en de lol die we met elkaar hebben gehad.
Vlak voor de aankomst drinken en eten we nog even wat.
Om daarna elk op haar eigen wijze de eigen weg naar de kathedraal te lopen, en om de aankomst in het eigen tempo te ervaren.
Om vervolgens door A. Een groepsfoto te laten maken, zelf gaat zij liever niet op de foto, en ook dat respecteren wij.
Op een terras vieren wij de voor elk van ons bijzonder ontroerende aankomst met een pelgrimsmenu en een glas wijn.
Wij hebben gehoord dat er grote drukte is bij het pelgrimskantoor. Er zijn pelgrims die hun Compostella, het certificaat dat je hier kunt krijgen als je aantoonbaar een langere camino hebt gelopen, niet hebben gekregen. Om dat te voorkomen is onze volgende gang naar het pelgrimskantoor. En inderdaad, nadat wij via een qr-code alles hebben ingevuld krijgen wij te horen dat wij te laat zijn voor een nummer in de wachtrij.
De bewaker vertelt dat er vandaag een andere optie is. Een beperkt aantal pelgrims kunnen vanvond na 19 uur nog aan de beurt komen. Wie het eerst komt….
En zo staan wij om 1815 uur in de rij voor de laatste Compostella’s van de dag.
En…we hebben geluk. We zijn op tijd en behoren tot de gelukkigen die een nummer krijgen..
Het is even na 7 uur als elk van ons, na een check van onze pelgrimspaspoorten, individueel door de medewerker van het pelgrimskantoor gefeliciteerd wordt. Aan elk van ons wordt zeer welverdiend de Compostella uitgereikt. Onze namen worden bijgeschreven in het pelgrimsregister van de kathedraal. Voor elk van ons een bijzonder moment.
Ik ben erg blij dat het met de Compostella gelukt . Maar vooral ben ik zeer dankbaar dat we met elkaar en in een zeer fijne sfeer zijn aangekomen in Santiago. Een afronding van een Camino met vier prachtige mensen. Fijn hen te hebben leren kennen en met hen te hebben kunnen lopen. Om dat te vieren proosten we een fles Cava leeg en genieten wij van een zeer welverdiende Tarte de Santiago.
We zijn aangekomen…, dank voor alle steun van vrienden, familie en andere bekenden! Jullie waren onderweg bij ons.
In kleine etappes komen we er ook. Zo symbolisch vind ik deze slak boven het verslag. Rustig aan, kijken wat wel kan en van elke etappe genieten. Vandaag 13 km van Saxamonde naar Ponte Sampoio. Een hele mooie etappe door Redondela en met uitzicht over Ria de Vigo en door Arcade. Direct vanmorgen begon de dag al goed. Uitzicht vanaf herberg O Corisco over dal. De zon nog net niet over het dal. Het voorzichtige nog goudkleurige licht laat zich zien.
En wij…we zijn klaar voor een nieuwe dag. De 5e dag dat we in Spanje zijn en de 3e op pad. Spierpijntjes, een beetje gevoelige heup, een beetje de schouders, en toch is er al een gewenning. Het ritme van de dag. Eten, drinken, slapen, wandelen, verder denk je nergens aan. Ervaren dat we elkaar steunen, dat emoties er mogen zijn.
In Redondela hebben we een koffieshop. Marianne krijgt 2 kastanjes van een vrouw, met de boodschap erbij: als je die bij je draagt brengt dat geluk. Ook beveelt ze de Santiago kerk aan. Daar krijgen we een stempel met Jacobus erop. Er is daar een nonnetje die graag de stempel zet. Een mooi moment.
In het centrum van Redondela hangen de vlaggen voor de pelgrims. Vanwege het Heilig jaar zien we Jacobus, de Porta de Gloria en een vlag van Xacobeo 2021 en 2022. We voelen ons aangemoedigd om door te gaan.
Na Redondela stijgen we voortdurend. De grootste stijging is die naar Alto do Lamba op 153 meter. Je zou denken niet veel, maar het is een hele zware. Zie onderstaand hoogteprofiel. De stijging begint direct in Redondela en duurt tm Alto de Lamba. Toch 4 km! En 357 hoogtemeters.
De daling na Alto de Lomba is zeer mooi. Uitzicht over Ria de Vigo, bloeiende brem met daarbij stevige daling.
Janna wil er plotseling vandoor met 4 wel heel mooie kuiten…😉
Onderaan bij de hele drukke gevaarlijke weg zijn koperen platen van pelgrims. We treffen daar een Belg op de motor die wel van ons een foto wil maken.
Het toetje van vandaag was Arcade met aan het einde de brug naar Ponte Sampoio. Wat wil je met zo een blauwe lucht. Prachtig. We kijken onze ogen uit.
Onze herberg ligt voorbij de brug rechtdoor. We zien bij het strand parasols, dat lijkt ons wel wat voor ons etappe drankje. Alweer een dag als een pareltje….
3 september 2021: Camino Portugues/spirituele variant, Vilanova – Cruces (14 km en een boottocht)
De laatste etappe van de spirituele variant voert ons over het water. We varen de route die volgens de overlevering ook door de helpers van Jacobus met zijn lichaam is gevaren. Op weg naar Padron.
De boor vertrekt vlak na zonsopgang. De kapitein heeft er zin in en houdt overzicht.
Deze regio staat bekend om de mosselkwekerijen. Juist als wij langsvaren worden ze door dit schip geoogst en op grootte geselecteerd. De meeuwen kennen het proces. Zij pikken enthousiast hun ‘graantjes’ mee.
Even later varen we langs de kruisweg. Links en rechts van het water zijn de kruizen te zien.
De voor legt na bijna2 uur varen aan in Pontesecuras. Hoogste tijd voor een kop koffie en iets te eten. Het cafe aan het water is daarvoor een geschikte plek. Aan de bar hangt de voor ons belangrijkste info luid en duidelijk in het zicht. Alleen de afstand klopt niet. Het is vanaf hier nog 28 km lopen.
Naar Padron, is het ongeveer 3 km lopen. Via de plantanen-boulevard lopen wij naar het centrum.. De vlaggetjes hangen uit, zal dat voor de start van de finishrit van dd Vuelta zijn? Deze belangeijke tijdrit start overmorgen vanaf deze plek.
In de kerk treffen wij Aafke. Fijn om haar hier te zien. Ze heeft goëd geslapen, haar enkel is al iets minder dik. Met een stok lukt het haar om korte afstanden te lopen, met de taxi reist ze verder met ons mee.
Padron is in en na het leven van Jacobus, de naamgever van de Camino de Santiago, een hele belangrijke plek. Het is hier dat hij op de berg heeft gepredikt. Het is hier dat na zijn dood , na een boottocht vanaf Palestina, zijn lichaam aanvankelijk begraven is.
Drie heilige plekken worden door de meesten van ons bezocht: de berg, de fontein en El Padron.
Een Pedronia ontvangen wij als herinnering aan deze plekken.
Koffie drinken doen wij bij het cafe van Pepe2. Ooit begon zPepe1 op deze plek een cafe ter ondersteuning aan alle pelgrims voor de laatste etappe op de lange weg naar Santiago.. Inmiddels is de zoon, Pepe2, degene die elke pelgrim enthousiast onthaald en met een lach, vriendelijk woord en een knuffel energie en vertrouwen geeft voor het laatste stuk.
Het cafe puilt uit van door pelgrims uit dankbaarheid chter gelaten herinneringen. En toch is er nog steeds plek voor een gulle lach en een arm om de schouder.
Na het bezoek aaN Padron lopen wij dor naar onze laatste overnachtingsplek onderweg.
Het is haast niet te bevatten, morgen gaan wij Santiago bereiken. En tegelijkertijd kijken wij er met nieuwe herinneringen en met opgedane inzichten enorm uit naar de aankomst morgen. We hebben tot nog toe ruim 290 km gelopen. Nog 19 km te gaan…….
3 september, 13 km Porrino Saxamondo. Tm 14 uur bewolkt, heerlijk wandelweer, later zon.
“Het loopt anders”. Ik had een reservering in Redondela gemaakt. Een lange afstand voor onze groep van 17 km. 4 km voor Redondela komen we langs Saxamonde en tot mijn grote verrassing is deze herberg O Corisco ook open. Op dat moment had Mariet behoefte aan pauze. Ik word herkend van ons verblijf de vorige keer in 2019 (? of 2018) en ze hebben nog plek. Zullen we ons plan veranderen? Dat vindt iedereen een goed idee. Maar….de bagage van Marianne is in Redondela. Dat willen ze wel ophalen. Alles kon worden gewijzigd en zo verblijven we nu in herberg O Corisco in Saxamonde. Wat leuk dat dat zomaar kan.
Dat kwam zo goed uit vandaag. We hadden flinke hoogte verschillen overbrugd. 402 meter op 13 km. Kun je voorstellen dat onze Nederlandse benen hieraan moeten wennen. Het was heel pittig. Voor Jan vooral de stijging, voor Marianne de daling.
In de ochtend zagen we veel pelgrims. Het geeft veel gezelligheid, we zien ook pelgrims die we ervoor hebben ontmoet. Buen Camino horen we steeds. Tot aan Mos klimmen we bijna voortdurend. Dat gaat nog geleidelijk.
We bereiken de 100 km paal. Even een mooi moment om stil te staan. Voor ons op de 2e dag, ook wij voelen dat het echt kan gaan gebeuren. We gaan naar Santiago toe.
Het is erg mooi onderweg naar Mos. De eucalyptus bomen met de afbladderende basten, druivenranken, vergezichten. Bij elke bocht een nieuw uitzicht.
Net voor Mos had Jan behoefte aan een stok. En warempel er staat er zomaar een voor zijn neus. Later koopt hij er een in Mos. Bij deze stijgingen loopt ieder op zijn/haar tempo. Marianne stijgt gemakkelijk en heeft tijd een hoedje te kopen.
Bij de algemene herberg in Mos is nu een groot terras aan de achterzijde. Een goed moment voor onze eerste pauze.
Daarna stijgt het verder naar Santiaguino de Antes. Steeds denk ik dat we het klimmen hebben gehad. Dat duurt echt 5 km. We voelen het als echte uitdaging en het lukt ons allen.
In het bos bij de top worden we verrast door een doedelzakspeelster. De verrassingen gaan maar door vandaag. Ze heeft een stempel en probeert zo wat geld te krijgen.
Dan volgt de grote afdaling. Het uitzicht ligt aan onze voeten. Galicia op zijn mooist. Groen, kronkelende wegen, huisjes tegen de bergen geplakt. In de verte zien we Ria de Vigo.
En nu zijn we dan onverwacht in Saxamonde beland. Hoera we zijn er. Dit onverwachte feestje vieren we met het etappe drankje.
De km naar Redondela doen we er morgen bij. Wat een heerlijke dag.
Donderdag 2 september 2021, Camino Portugues Variant Espiritual, Armenteira – Vilanova de Arousa (27 km)
Het is nu al bijna 23 uur. Normaal gesproken liggen wij als pelgrims dan al te slapen. Maar vandaag loopt het anders. Vanwege het tijdstip en de lange dag die chter ons ligt, beperk ik mij tot een kort verslag met foto’s.
Het was een bijzondere dag, op diverse fronten. Het ontbijt lopen wij mis, we starten de dag het brood en de koekjes en kaasjes die we in onze rugzakken hebben. We hebben wegens de afstand van vandaag zin om vrij vroeg, 8.00 uur te gaan lopen.
Wat volgt is veel.
– Een prachtige en tegelijkertijd ongelukkige afdaling over de rotsen van het sprookjesbos. We zijn nog maar net op weg als Aafke voorover ten val komt. Ze heeft daarna last van haar enkel. Gezien de afdaling die nog volgt moet zij de wandeling helaas onderbreken. Per taxi reist zij door naar ons hotel.
— een wandeling langs een beekje. Met bijna rijpe druiven alom.
– een zicht op de kust, de laatste kilometers lopen wij daar langs.
Tegen vier uur komen wij aan bij de brug naar Vilanova de Arousa. We kunnen ‘ons etappedrankje’ al bijna zien staan.
Mijn eerste gang in het dorpje is naar de apotheek.. Aafke heeft mij een lijstje spullen doorgegeven die ze graag wil hebben om haar enkel te ontlasten.
Fijn is het om Aafke in het hotel weer te treffen. Er is goed voor haar gezorgd, we zijn blij haar weer te zien.
Omdat de enkel van Aafke rust nodig heeft besluiten wij bij het hotel een maaltijd te laten bezorgen zodat wij toch met elkaar kunnen eten . En ook dat loopt iets anders dan gepland. Dankzij alles en iedereen sluiten we de dag in goede sfeer af met een drankje, om 22 uur gevolgd door de verlate pizza’s
Om vervolgens te kunnen beginnen aan een voor elk van ons zeer welverdiende nacht.
Mijn planning was 10-15 km per dag en we hebben er toch 17 opzitten. Tussen Tui en Porrino zijn nog geen overnachtingsmogelijkheden. Het kan niet anders. Wat een kanjers, de wandelaars halen het allemaal, voor enkelen de eerste keer dat ze zover komen en dat met het dragen van eigen bagage. Voor hen had ik vandaag een lied uitgekozen: “vandaag ben ik gaan lopen”….ieder dacht dat het niet kan, en zie mij daar nu lopen. Het raakte, die mooie Camino tranen mogen er zijn….
Vanaf de herberg San Clemente in Tui gaan we op pad. Naar een ontbijt café dat ons was aanbevolen, zeer goed Biper genaamd. Niet ver van de route en we konden de Camino zo weer oppakken.
Omdat we aan het einde van Tui hebben overnacht is de afstand beperkt gebleven tot 17 km. We zien algauw de steen mannetjes op de Camino palen. Ik leg uit dat de pelgrims dat doen. Om aan iemand te denken of om wat uit je “eigen rugzak” te halen. Niet letterlijk maar hetgeen je zou kunnen ervaren als last op je schouders.
Volgens het hoogte profiel lijkt de route vlak. Dat is het niet. Steeds kleine heuvels, bijna geen vlak stuk te bekennen.
Een prachtige route, bossen, onverharde paden, de geur van Eucalyptus, bramen die rijp zijn, de eerste druiven. De sfeer met andere pelgrims is er een van blijheid, ieder groet elkaar en we maken een praatje. Het voelt of ieder zo blij is om op pad te kunnen gaan. Ik zie de Camino smile. Ik zing samen met een pelgrim uit Ierland een lied “one Day over the rainbow”. We raken er allebei emotioneel van.
De geur van de Eucalyptus bomen, brengt me terug naar alle herinneringen van de Camino. Dit hoort echt bij Galicië.
Gisteren bij de toeristen informatie kregen we uitleg over de splitsing nabij Orbenll. Ga hier links af en vermijd de gevaarlijke en ongezellige route langs het industrieterrein. Nu is er een duidelijke paal en er staat “complementario” kan niet missen. Het staat vrijwel direct na de muurschildering van schilder: Xai Óscar van de Porte de Gloria van de kathedraal in Santiago.
Niet ver na de splitsing zie je dit verhoogde wandelpad. Met de eigen spiegel in het water. Het zonlicht valt precies op de druivenranken erachter. Mooi!
Ook na het passeren van de A55 heb je een keuze. 3 km langs de rivier of 3 km door de stad. We kiezen de rivier, ook omdat ons pension Louro dichtbij de algemene herberg ligt en je niet hoeft om te lopen. Deze laatste km wegen best zwaar en als je dan in een mooie omgeving loopt, zijn ook de laatste km snel voorbij.
Pyjama wants
Al voor 15 uur zijn we in Porrino. We hebben het etappe drankje verdiend.
Wat een hartelijke gastvrij hostel, One Ribeiro vlak bij metro station Sao Bente, daardoor dicht bij de kathedraal, de Douro en de trein. We worden bij de ingang zelfs welkom geheten.
Bij de ontvangst werden we gewaarschuwd. Een 3 persoonskamer naast de algemene keuken. We hebben oordopjes en we slapen heerlijk. Wel worden we gewekt door onweer met veel regen. Jaren geleden heb ik me al ingeprent….ik ga liggen en stoor me nergens aan. Dat werkt bij mij.
Op advies van de hostess gaan we uitgebreid ontbijten dichtbij metro station Trindade. We kunnen de rugzakken nog in het hostel laten en gaan de kathedraal van Porto bezichtigen. Ook voor een stempel in ons pelgrimspaspoort, de Camino gaat beginnen.
Hier bij de kathedraal kun je ook een pelgrimspaspoort en schelp kopen. Mariet en Marianne kopen er een.
Boven op de brug hoog boven de Douro zien we nog net het restaurant waar we gisteren gingen eten. De vergezichten over de kronkelende Douro. Een mijmermomentje voor ons allen. Nog maar de 2e dag en we voelen al de verbinding.
Onze trein vertrekt om 13.05 en doet er 2 uur over. We komen langs diverse plaatsen waar de Camino ook langs komt. Barcelos, Vila Praia de Ancora. Wij gaan naar Valenca, zie onderstaande kaart en daarna te voet de grens over naar Tui. Het gaat nu dan echt beginnen.
In Valenca gaan we via de vesting naar Tui. Het is er druk. We zien veel pelgrims onderweg. Ook horen we van alle mensen die we tegen komen: “Buen Camino”. Letterlijk goede weg. Voor mij gaat mijn pelgrimshart wat sneller kloppen. Ook dat heb ik gemist.
Daar aan de overkant van die grote witte brug ligt Spanje. Midden op de brug staat een grens. De Portugese kleuren en Spaanse kleuren gemoedelijk naast elkaar. Hier geen inreisbeperkingen, geen QR controle, we mogen zo door gaan. WIJ gaan deze grens over.
Door het uur tijdsverschil waren we na 18 uur bij onze herberg. We hebben uiteindelijk toch 11 km gelopen. Vanaf de trein in Valenca 4 km
Albergue San Clemente bijna aan het eind van Tui. Een schitterende gastvrije plek. Voor ons pelgrimsmenu en boodschappen gaan we terug naar het centrum. Heel smakelijk en dat voor €6,50…..
Het is tijd om te gaan….Nu ben ik zelf aan de beurt. Santiago we komen eraan!
Het is tijd om te gaan. Voor Mariet een lang gekoesterde wens om ooit naar Santiago te gaan. En als dat dan etappes van 10-15 km per dag, dat zou helemaal mooi zijn. Ook voor Jan die na een heel trainingstraject nu zover is dat hij mee kan gaan. Vandaag al heeft hij laten zien dat de steile klim naar ons hostel (vlak bij Sao Bente) vanaf de Douro te doen is.
We zijn met 5 op pad. Vlnr Mieke, Mariet, Janna, Jan en Marianne. Het was nog heel spannend deze ochtend. Het lukte niet om bij KLM in te checken en het stoelnummer te verkrijgen. Dit heb je nodig om het Portugese inreis formulier te verkrijgen. Pffff. Ik was extra vroeg vertrokken om het op te lossen bij KLM, maar ook dat lukte niet. Na het inchecken aan de balie gingen we door de douane en bij restaurant la Plaza hebben we uiteindelijk de formulieren in kunnen vullen. Met dank aan Marianne die thuis al had kunnen oefenen.
We gaan na het inchecken bij ons hostel naar het station om alvast kaartjes voor de trein te kopen. Morgen reizen we naar Valenca om daar onze Camino te starten. Het station in Porto is prachtig.
Via de straatjes van het oude centrum dalen we af naar beneden. We voelen vakantie sfeer en ook ontspanning.
Wat is dan mooier om deze eerste dag af te sluiten bij een typische Portugees restaurant aan de Douro. Terwijl we aan de Douro aan het eten zijn, wordt het langzaam donker.
Dinsdag 31 augustus 2021, Camino Portugues Central, Redondela – Pontevedra (21 km)
Het is voor het eerst dat wij op een met anderen gedeelde slaapzaal in een albergue hebben geslapen. En dat was even wennen. Spaanse pelgrims die op luide toon met elkaar converseren, snurkers waar maar geen ritme in kwam…
Met kleine oogjes zitten wij om 7.15 uur aan het ontbijt. En dat doet goed, tostade, zumo en cafe con leche grande, langzaam maar zeker worden we wakker.
Hetvis net licht als we op pad gaan. En we zijn eindelijk eens niet de enigen. Het geeft mij een vertrouwd gevoel, mij invoegen in de tijdloze stroom van pelgrims op weg naar Santiago,.
Langs de route staan tafels waar stempels, schelpen en drankjes te krijgen zijn. Her en der worden we toegezongen. Het heeft wel iets van een vierdaagse, met veel minder lopers, ik hou van deze ontspannen en welkome pelgrimssfeer.
De route is prachtig. We lopen door de bossen en langs de druivenvelden.
In Arcade houden we bij de Romeinse beug pauze. Koffie met churros met een onbetaalbaar uitzicht.
Omdat we inmiddels de magische 100 km-grens zijn gepasseerd moeten we elke dag ten minste twee stempels laten zetten. En soms zetten we de stempel zelf. We hebben er al heel wat verzameld.
Voor Pontevedra kun je kiezen welke route je loopt. Wij kiezen de alternatieve variant. Een prachtige route door het bos en langs een beekje. Gabrielle voelt zich hier even aan de Geul in Limburg. Onder het spoor lopen we verder de stad binnen.
De prachtige stad Pontevedra.
De enige plek waar een kapel ter ere van de vrouwelijke pelgrims is neergezet. En, als ik het goed begrijp is een bezoek aan deze kapel een belangrijk gebeuren. Want eenmaal daar geweest brengt geluk voor een goede aankomst in Santiago.
Nog 4 loopdagen te gaan…, ik gun ons allen het geluk en vooruitzicht van een goede aankomst in SDC.
Maandag 30 augustus 2021, Camino,Portugues Kustroute, Pazo Pias – Redondela
Wegens de zondagse winkelsluiting van gisteren zijn we ver door onze voorraden heen..Dankzij Aafke gaan wij met een goed gevulde maag opstap. Zij had voor ons het ontbijt in een cafe gereserveerd. Een geweldig begin van de dag.
We lopen vandaag in de richting van de grote stad Vigo. In het programma staat dat we vandaag onderweg ergens de bus pakken naar Redondela. Daarmee spelen wij tijd vrij voor het lopen van de spirituele variant, later in deze reis.
Vol goede moed lopen wij vanaf het klooster de heuvels in. Onder het spoor door
Diverse Camino-meuk passeren wij. Het voelt als aanmoediging voor alle pelgrims.
Op enig moment, na een kilometer of 10, lopen wij langs de weg naar Vigo. Hier zijn bushaltes. Een vriendelijke Spaanse man legt ons uit dat we vanaf hier naar Vigo kunnen en dat bij het busstation een bus ons naar Redondela kan brengen.
Met en voor ons wacht hij mee.
In Vigo beslist de helft van de groep naar Redondela te lopen. Via de kathedraal pikken zij de Camino weer op.
Met de anderen koop ik een buskaartje naar Rande. Met de Monbus rijden wij daar naar toe.
Vanaf Rande willen wij de laatste 7 km van deze etappe oppakken. De route loopt hoog langs de baai, wij kiezen de weg naar boven. Het uitzicht vanaf daar is prachtig.
Hoog boven de baai houdt de weg op. Een Spaanse wijst ons de weg langs sluippaadjes en langs vele, vele blaffende honden….
Even later lopen wij opnieuw vast. Pieternella en Aafke houden een auto aan. De chauffeuse is zeer vriendelijk, ze wijst ons in vele talen naar een bank. De Camino kent ze niet, maar eenmaal bij een bank komt het volgens haar wel goed met ons😎.
En dat het goed kont, dat leidt geen twijfel. We laten na alweer een steile doodlopende klim het zoeken naar de Camino los. Met hulp van Google maps lopen wij de stad binnen. Niet via de mooiste route, wel via de kortste route. We zijn heel blij dat we er zijn!
In Redondela komt onze route samen met de binnenlandse route. En dat is direct te merken, in een kilometer treffen wij meer pelgrims dan tijdens de gehele afgelopen 9 dagen. Leuk tussen andere pelgrims te kunnen lopen.
Wij checken even later in bij ons hostel. Wij krijgen de beschikking over 2 eigen units.
Onder het genot van koffie wacht ik vervolgens de anderen op. Vermoeid maar vol verhalen bereiken zij na 30 km lopen, met vele vele hoogtemeters, tegen 17 uur de albergue. Ik hoor over een bijzondere ontvangst en een pelgrimszegen in de kathedraal van Vigo, over het mooie bospad en dito uitzichten. En ik hoor over een Italiaan die zichzelf opwierp tot lopende richtingaanwijzer.
Ik geniet van de verhalen van deze stoere dames. Blij dat we er allemaal zijn. Een goed einde van een onvergetelijke en avontuurlijke wandeldag.
Zondag 29 augustus 2021: Camino Portugues kustroute, Aguncheiro -Pazo Pias
in de wijde omgeving van onze albergue is geen winkel en geen cafe. Als service krijgen wij van de hospitalero een starterspakket. Koffie en cakejes, we zijn er blij mee.
Even voor 8 uur, het is net licht, vertrekken we. Eerst lopen wij een flink deel langs de kust. De aanwijzingen zijn vrij duidelijk…
Daarna trekken wij de bergen in. Het klimmen is pittig. Maar de uitzichten maken het meer dan waard.
On top of THE world nemen we een kleine pauze.
Eerder dan verwacht komen wij in Baiona aan. De kerk gaat net uit als onze koffie met churros op is. we maken plaats voor de kerkgangers en brengen een bezoekje de Romaanse kerk. Voor het hek zit een bedelaar, eentriestgezixh,deze vrouw tussen de op zijn paasbest geklede dorpelingen en ons als pelgrims.
Het dorpje is sfeervol. Wij lopen door het labyrinth van oude steegjes.
Bij een cafe voelen wij ons even thuis, de merken zijn bekend, een enkele daarvan doet denken aan Youp van’t Hek.
Via een Romeinse brug komen wij aan in het dorp van onze bestemming: Ramalossa..
We willen graag slapen bij een voormalig klooster met de naam Pazo Pias. Reserveren kan hier echter niet. We zetten onze rugzakken in de rij voor de deur.
Om vervolgens vol spanning af te wachten. Gaat het lukken? Elk een eigen kamer op deze mooie plek? we zijn niet de enigen, we zijn niet de eersten, we gaan het zien.
En twee uurtjes later is het zo ver. Voor €15 per persoon krijgt elk van ons voor vannacht haar eigen kloostercel. Het voelt als een kadootje, een eigen kamer. En voor elke kamer een bij onze route passende sleutel. Een prachtige afronding van een dag over bergen. Mooi he? Wij genieten ondanks de moeheid en een aantal pijntjes met volle teugen.
