5 en 6 mei, 30 km van Padron naar Santiago. Eerst bewolkt later zonnig, 18 graden

Het was een speciale dag vandaag met als kers op de taart het aankomen in Santiago. Wat een ervaring! Ieder op zijn manier, in jezelf gekeerd, uitbundig, opgelucht dat je het gehaald hebt of zeer teleurstellend dat je het niet hebt gehaald. Alles is goed, we nemen de ervaringen mee naar huis.

Na onze overnachting in pension El Jardin gingen we op tijd naar het ontbijt cafe, tegenover ons pension. Met een groep duurt het wel even, om 8.15 gingen we op pad. Volgens het overzicht van Gronze  24,4 km. De meesten van ons zagen 30 km op de teller….en dat is heel ver! Dat komt omdat de route ivm snelwegen is verlegd en er veel meer natuurlijke paden bij zijn gekomen.

We ervaren een mooie etappe. Licht glooiend en ook nu met vele pelgrims onderweg. Ik schat wel 300 op dezelfde dag van Padron naar Santiago. Door de vele regen van de afgelopen dagen (in de nacht) zien we ook de vetplantjes uit de muur omhoog groeien en bloeien.

De stijging naar Milladoiro is lang! Met hier en daar pittige stukken ertussen. Vooral over de grote stapstenen op weg naar O Faramello.

Na Milladoiro zien we de kathedraal voor het eerst liggen. Tony wijst het aan. Dan is het nog 5 km te gaan.

Vlak daarna gebeurde mij iets totaal onverwachts. Mijn been kon geen stap meer voor of achteruit. Van alle kanten kwam hulp. Iemand uit de buurt heeft me naar “Centro do Salud” gebracht. Silvia kwam met me mee. Een Engels sprekende vrouw heeft me geholpen bij de balie. Uiteindelijke conclusie was overbelast🤔. Zo zie je maar ook een geoefend wandelaar kan dat gebeuren. Tja, het loopt weleens anders. (PS een dag later kan ik al weer op mijn benen staan, ik moet het even rustig aan doen)

Intussen kwamen de anderen aan in Santiago.

Ik ben reuze trots op Marianne, Rita, Tony, Astrid, Paqui en Marion. Natuurlijk ook op Silvia die niet op deze foto staat.

Vanmorgen gingen we om 12 uur naar de pelgrimsmis. En wat denk je? We hadden geluk:  het zwieren van de Botafumeiro is door een grote groep pelgrims  betaald en dan kan ieder ervan genieten. We werden erdoor geraakt.

Aan het einde van de dag gaan we nog eens door de poort, om de aankomst nog eens te beleven. Nu was ik er ook bij, en ik moet je zeggen, dat doet me goed. Aankomen is toch echt wel een mooi moment

Tata, we zijn er! Vele pelgrims op het plein, er is altijd wel iemand die een foto maakt.

En ons etappe drankje? Die is gewoon een dag later. Proost! Alle mooie herinneringen mee nemen in je hart. De ervaringen die je misschien op een ander pad zetten. Een camino …..een eerste stap naar een verandering in je leven? Wie weet. Het is je gegund

4 mei, 19 km van Caldas de Reis naar Padron, bewolkt en droog, later veel buien

We krijgen allemaal het gevoel, het gaat ons lukken! Na deze etappe van vandaag nog 1 te gaan….we zien ernaar uit.

Maar eerst vandaag

Samen met een lint van andere pelgrims gaan we op pad. Ieder in zijn eigen energie en tegelijk verbonden met alle andere pelgrims. Druk? We ervaren gezelligheid, ieder met de bedoeling Santiago te halen. Vanaf Caldas de Reis gaan we gelijk de natuur in.

De afgelopen avond en nacht heeft het veel geregend. Wat fijn dat er speciale stapstenen/bruggetjes zijn aangelegd om het water te passeren. Wat heerlijk om zo in het bos te gaan lopen..

We waren lekker bijtijds onderweg. Het was net na 8 uur, we hebben ochtendschemering. Kennelijk zijn we bij de eerste groep pelgrims. Velen komen tegelijk bij de eerste bar aan. Op nog 37,5 km te gaan naar Santiago zit bar Fogar do Peregrino. We treffen jonge mensen die 3 maanden onderweg zijn. Wat fantastisch dat je dat aangaat. Eerst de fishermens trail, later camino. Zo treffen we steeds andere camino pelgrims.

Een hele mooie afdaling volgt. Eerst langs de snelweg, een speciaal aangelegd voetpad, later weer een bospad. We dalen tot Rio Valga.

Bij Pontesecures lopen we wat hoger, opnieuw een mooi wandelpad.

Daar wachten we op elkaar en gaan samen de laatste km’s doen.

Over de brug bij Rio Ulla en dan nog ongeveer 2 km naar het centrum van Padron.

We merken op dat het benauwd wordt. In de verte zien we regen uit de wolken vallen. Zouden we het droog houden???

Tijdens het etappe drankje worden we overvallen door een enorme bui. Het terras is overdekt, we zitten nog net in de drup…..Ach ja, na een droge wandeldag kunnen we daar de lol nog wel van inzien!

Nog 1 wandeldag, 25 km te gaan…..en dan zijn we er. Santiago we komen eraan!

4 mei, droog, in de middag stevige buien van Pontevedra naar Caldas de Reis

Vandaag was korter dan gisteren en met maar 1 heuvel van 150 meter.

Over de brug gaan we het centrum uit.

Met pelgrims voor en achter ons is het heel gezellig druk. De mensen die bij ons in de buurt lopen, hebben hetzelfde tempo en na een pauze zien we ze opnieuw. Een treintje, waarbij steeds pelgrims in en uit stappen.

We treffen ook muzikanten die langs de kant staan en een stempel hebben. Een goede manier om toch een kleinigheid van de pelgrims te ontvangen.

Na 11 km komen we bij een bar. Posado do Peregrino. De pleisterplaats voor alle pelgrims. Ook hier weer heel gezellig met leuke ontmoetingen.

Sommigen van ons gaan wat verder pauzeren en die lopen we dan tegemoet. Een mooi glooiend landschap, we gaan regelmatig onder druiven struiken door. Of een mooi pad erlangs.

Een hoogtepunt op deze etappe is bezoek aan de watervallen. Na Bar Oasis is het rechtsaf. De Barossa watervallen, langs de weg staat alleen natuurpark. 1 km van de route en 4 van ons wilden er erg graag gaan kijken. Door de regen van de afgelopen nacht is er heel veel water. Prachtig om te zien en echt de moeite waard.

De lucht wordt bijna zwart en ja, we krijgen omweer. Die komt zo snel en zo hard, dat mijn paraplu zeker niet voldoende was. Het water loopt ons in de schoenen!

We komen Caldas de Reis binnen

Dan is het weer even droog en kunnen we van elkaars verhalen genieten bij het etappe drankje. Het was een prachtige wandeldag!

We slapen in de voor mij onbekende herberg As Pozas Termais.

1 mei, 22 km van Casa Alternativo naar Saxamonde, droog 18 graden

Een verblijf bij Dries van Casa Alternativo is er een om niet te vergeten. Samen met de andere pelgrims aan een tafel, met een heerlijk gezonde maaltijd. Hartverwarmend! In de morgen wakker worden met het Ave Maria is ook nog een kers op de taart. We zijn er stil van om zoveel warmte als pelgrim te mogen ontvangen. Zo een camino gevoel deel ik erg graag met de wandelaars die met me meegaan.

Vanaf zijn huis pakken we de ‘groene route’ door de natuur. Op onderstaand overzicht van Orbennle naar Saxamonde, de rode lijn en niet de stippellijn die langs een industrie gebied gaat.

We beginnen gelijk met een stijging. De zon in de rug….onze schaduwen als een pijl naar boven.

We hadden gezelschap van Jacobien, die vandaag naar Porrino gaat. Zo gaat dat, we ontmoeten steeds dezelfde pelgrims, die dan weer net bij een andere plaats slapen.

Eerst gaat de wandeling door het bos en over de boerenwegen. Het heeft flink geregend vannacht! Wat zijn we blij dat de zon opnieuw schijnt en nog een beetje nevel te zien is.

In Porrino hebben we na 9 km een welkome pauze, voor we verdergaan naar Mos. Op het hoogteprofiel zie je goed dat het nog net voor de grote berg is.

Daarna begint het zwaarste deel van de dag met een langdurige klim. Het is hard werken.

Voor we weer gaan dalen komen we door Santiaguino de Antes, waar een bijzonder standbeeld staat. Beschrijving van het beeld van een ‘niet ziende vrouw’ hieronder:  Onder het motto ‘Wandelen naar Gelijkheid’ werd een route ontwikkeld waarbij iedere deelnemer een steen droeg. Sommige van deze stenen droegen de naam van een vrouw die omkwam door seksistisch geweld. Deze stenen zijn later in het monument verwerkt.

Niet ver daarna is de afdaling naar Saxamonde met een prachtig uitzicht.

Heel tevreden dat we deze etappe hebben kunnen afronden, komen we bij albergue O Corisco aan.

30 april, 14 km, eerst motregen, later regen van Valenca naar Orbenll

Het mooie vestingstadje Valenca is een rondwandeling waard. Dat deden we gisteren na het eten.

Aan de noord kant van Valenca kijk je uit naar Spanje! Over de rivier de Minho zie je Tui liggen en ook de brug die Portugal en er Spanje verbindt.

We verlaten de vesting Valenca door de poorten, het voelt net of je afdaalt in een kasteel.

Hieronder zie je hoe Valenca is opgebouwd.

En dan gaat het vandaag echt gebeuren, we gaan de grens over!

Trots dat we deze mijlpaal hebben bereikt.

We volgen de route langs de rivier en klimmen omhoog naar de kathedraal.

Ook in Tui kijken we nog even rond. In een klooster krijgen we zelfs een stempel van een non….

Intussen begint het te regenen en nemen we pauze in de beschutting van de bomen. Het zijn maar een paar druppeltjes…..een klein stukje verder, vinden we toch de beschutting op een terras, Ponte das Febras.

Op weg naar Porrino kiezen we de route naar Orbenll, daar is Casa Alternativo van Dries. Hier is dat rechtsaf. Morgen gaan we terug om de route door het bos en rustige wegen te volgen.

29 april, 16 km van Rubiaes naar Valenca, benauwd weer 28 graden.

Gisteren maakten we de ergste stroomstoring van Portugal, Spanje en andere landen mee. Dus; geen elektriciteit en in de vroege avond ook geen internet. Geen mogelijkheid om de telefoon op te laden. Marlene van onze herberg Ninho kookt nog ouderwets en we zaten met alle pelgrims aan een tafel. Andere pelgrims hadden soms pech, geen eten, ze moesten zelf maar wat maken. Gelukkig was het hier rond 22 uur opgelost, ik las al te slapen. Vanmorgen zorgt Marlene voor ons ontbijt. We zijn er blij mee.

Wij gaan vandaag van Rubiaes naar Valenca nog net in Portugal. Met wederom hoogteverschillen.

We beginnen direct met de klim. De Camino is afwisselend over rustige wegen of bospaden.

Het water wat we moeten oversteken is goed te doen. Gisteren hadden we nog aan een Nederlandse jonge dame hulp gevraagd. Vandaag was het niet nodig. Een paar stappen over ondiep water, dat was het.

Na de stijging over de bospaden zien we het dorpje Fontoura liggen. Het is inmiddels licht bewolkt, en het begint drukkend te worden. Er is weersverandering op komst.

Bij Fontoura hebben we pauze. Vele bekende gezichten, we groeten elkaar met bom caminho. Het begint als een familie te voelen.

De schoonheid zit vandaag ook in kleine dingen. Wat denk je van stenen door pelgrims verzameld met vetplantjes  of zomaar een muur met bloemen en een pijl?

Na de bospaden komen we in verstedelijkt gebied. Niet ver van de grote weg. We gaan buiten de vestingmuren om en zien de eerste torens. De poort naar de historische binnenstad staat voor ons open. De laatste Portugese stad op onze camino.

Meteen na de vestigingsmuren zien we de tourists informatie open. Die hebben zo een mooie stempel!

Op het plein nemen we het etappe drankje. We logeren in Hostal Bulwark, ook binnen de vestingmuren. Gelukkig was onze bagage daar ook beland.

28 april, 18 km, 28 graden van Ponte de Lima naar Rubiaes

Gisteren avond daalden we weer terug naar de rivier om naar de soldaten te kijken en tot slot een terrasje te pakken en de zon onder te zien gaan.

Legende van de Lima rivier:

Onder leiding van Decius Junius Brutus bereikten de Romeinse legers in 135 v.Chr. de linkeroever van de Lima.

Voor vandaag staat de zwaarste etappe van de camino Portugues op ons te wachten. We klimmen maar liefs 400 meter en dat de laatste 200 in 3 km.

Vroeg starten was ons plan. In de koelte van de ochtend een flink aantal km en dat deden alle pelgrims.

Aan de overkant van de brug staat Samuel stempels uit te delen. Als we weer vertrekken luidt hij een bel en mag je het aantal gepasseerde pelgrims verhogen met (in ons geval) 8. Hij neemt er de tijd voor.

We zijn meteen in het groen en lopen op een randje naast een watertje. Van voorgaande jaren weet ik te herinneren dat er geen water in stond. Nu moesten we zelfs van de route af om ergens te kunnen passeren.

Onder viaduct van de A27. Immense bouwwerken! Daaronder een mooi pad.

De Capella Nieves is bekend om de laatste pleisterplaats voor de pelgrims voor de de grote heuvel Alto Portela Grande.

Daarna begint de grote klim.

Bij Cruz de Franceses kunnen we een steentje achterlaten. Voor jezelf, of voor je familie thuis of zelfs je kleinkinderen. Een mooi gebaar.

We komen allemaal boven: reacties: ik hoef me niet te bewijzen, ik ga gewoon of:  ik laat zien dat ik het echt nog kan. Trots dat we het gedaan hebben!

En na de stijging? Natuurlijk een daling. Ook hier zijn we er klaar voor.

Dat verdient zeker een etappe drankje. Goed gedaan allemaal.

27 april, 17 km zonnig, 14-28 graden van Casa Fernanda naar Ponte de Lima

Alle keren dat ik bij Casa Fernanda ben is het een feestje. Een grote tafel met alle pelgrims, ongeveer 20, uit Amerika, Duitsland, Engeland België en Nederland.We voelen ons verbonden. Hoe eenvoudig kan het zijn. Een heerlijke maaltijd en na het eten …..dansen 😉😉(goed voor de vermoeide spieren)

Nog helemaal nagenietend gaan we op pad.

Vandaag is het laatste deel van de route naar Ponte de Lima aan de beurt.

Met deze opnieuw zonnige dag zien we nog meer bloemetjes die al hun schoonheid laten zien.

Ook zien we veel verschillende schelpen en beeltenissen van de route.

Het is een vrij vlakke open route door de velden. Met kleine paadjes of over boerenweggetjes. Erg mooie etappe.

Rio Lima is de rivier waar we kort voor Ponte de Lima aankomen. In de verte is de oude Ponte Medieval al te zien. Het wandelpad is naast de rivier. We kunnen een beetje in de schaduw lopen

Op deze zondag is het erg druk in de stad. We dachten bij bij het goede restaurants Gaia te kunnen eten, daar stonden de mensen buiten te wachten. We kiezen dan ook een ander restaurant en gaan daarna naar het Old Village Hostel voor onze overnachting. We krijgen een stempel net kaarsvet. Die hadden we nog niet.

Morgen gaan we voor de “bergetappe” naar Rubiaes.

25 april, 19,5  km van Rates naar Barcelos, bewolkt en fris weer met wind

Het verblijf bij Casa Mattos in Rates is er een om niet snel te vergeten. Ze spreken echt alleen Portugees en ik had echt benadrukt dat we allemaal een apart bed nodig zouden hebben. Dat was gelukt. Erg lieve mensen, die het ons graag naar de zin maken. En eigenlijk het enige alternatief voor de algemene herberg.

Hier beginnen de heuvels. Het land voorbereid voor de gewassen, de km palen duidelijk te vinden.

Erg leuk was een stempel zomaar onderweg achter een boom. En ook wat kleine pelgrim dingetjes om te kopen. De meesten van ons kopen er een kleine hanger.

Op deze etappe is een heel bekend cafe van Pedro Furada, Antonio. Hier stoppen alle pelgrims. We ontmoeten hier de Nederlandse Joke.

Soms zijn er alternatieven….de keuze was: langs de weg of over een heuvel van 295 meter? Met 5 -na gaan ze de uitdaging aan. Met de beloofde mooie uitzichten. Mooi en toch niet te moeilijk, was de reactie en blij dat we het hebben gedaan.

3 anderen (inclusief mezelf) gaan over de weg en we wachten in een cafe om het laatste deel samen te gaan. Voor de entre van Barcelos is een mooie brug met vele bogen.

In de avond gaan we naar de pelgrimsmis. Er is een koor en als pelgrims hebben een aparte hoek. Na afloop gaan we naar voren en krijgen de pelgrimszegen. Ook mogen we nog een steentje meenemen om mee naar huis te nemen of ergens achter te laten. Een speciaal moment.

26 april, 20 km, zonnig 22 graden van Barcelos naar Casa Fernanda

Wat een speciale dag! Voor mij “madre de Camino”. Vanmorgen heb ik een gevonden vest meegenomen, die een andere pelgrims was vergeten. En wat denk je? Ik heb het terug kunnen geven aan de eigenaar….

Een Nederlandse Joke advies gegeven over haar rugzak…ze was er zeer blij mee.

2 dames uit Engeland advies gegeven over wat te doen bij blaren. Ze hadden compeed op de blaren geplakt zonder door te prikken en het deed zo veel pijn…

En ook nog hier bij Casa Fernanda een steentje gegeven aan een Amerikaanse Stephanie, die er helemaal door zat. Het voelt heel goed te mogen doen😀.

Vandaag gingen we van Barcelos naar Casa Fernanda. We hadden vandaag ook een serieuze heuvel, Portela de Tamel. Zie onderstaand overzicht van Gronze, van links naar rechts. De hele afstand vinden we te ver, we splitsen de route.

De start van vandaag: nog 194 km te gaan naar Santiago.

Na iets meer dan 5 km, verzamelen zich alle pelgrims voor een koffie stop. Bar Arantes. Leuk om de pelgrims steeds weer terug te zien.

Vlak daarna begint de eerste klim naar Alto do Portela op 170 meter. Toch 5 km verder, met bovenaan een beloofde pauze in een restaurant. We klimmen gestaag. Ik ben trots op de wandelaars. We kunnen het zonder te stoppen. De velden vol met gele bloemen, een feestje om te wandelen

Het hoogtepunt is Ponte das Tabuas. Een zeer oude romaanse brug. Ook deze is na 5 km en we genieten er van de mooie natuur en het prachtige weer.

Op deze onvergetelijke dag is de ontvangst bij Casa Fernanda een groot feest. Een drankje een hapje en samen met alle andere pelgrims aan een grote tafel. Een camino ervaring om niet te vergeten.

24 april 22 km van Vila Cha naar Rates, eerst mist later zonnig 21 graden.

We gaan van de kust naar de centrale route.

We starten langs de kust en het zicht op de zee, is beperkt. We lopen in de mist. Een speciale sfeer. Het is windstil, de golven horen we niet op de rotsen kletsen.  Wat we horen zijn de voetstappen op de vlonders en elkaar….we hebben het goed samen…..

We zien nog dezelfde pelgrims van gisteren en dat geeft al leuke ontmoetingen. Velen gaan de kustroute volgen wij gaan bij Vila de Conde rechtsaf. Ik heb de gpx track van de route langs het aquaduct. Maar…..de route is niet meer gemarkeerd en ook niet bereikbaar. Voor de lezers, blijft de pijlen volgen. Direct na de brug voor degenen die de kust route willen blijven volgen, linksaf. De anderen…..rechtdoor.

We hebben pauze bij Cespan restaurant in Vila de Conde voor een pastel de nata en wat te drinken. We kregen er allemaal een lintje om wat op te schrijven en die werd op een grote kaart van Spanje /Portugal geprikt. Ook kwam hij met een gastenboek.

We maakten steeds een ommetje om toch weer bij het aquaduct uit te komen. Als we dan weer een pijl zagen  wisten we dat we goed zaten. Indrukwekkend!

T.i.

Oorspronkelijk had dit aquaduct 999 bogen en voerde het water van een bron in Terroso, naast de nis van Santo António (Sint Antonius), naar het Santa Clara-klooster in Vila do Conde. Het aquaduct, gebouwd tussen 1705 en 1714, loopt door de parochies Beiriz en Argivai, in de gemeente Póvoa de Varzim, en de boogstructuur werd steeds groter naarmate het dichter bij de bestemming kwam. Een groot deel van de oorspronkelijke constructie is nog steeds te zien, hoewel deze op veel plaatsen is afgebroken.

Daarna kwamen we door het dorpje Beiriz met de mooie kerk.

We stonden voor een uitdaging! Het heeft hier langdurig geregend en de paden waren soms wel/soms niet meer te doen. Hier lukt het net, op een andere plek gingen we terug naar de weg om droge voeten te houden.

Tot mijn verrassing zagen we hier al eucalyptus bossen. Je kon ze nog ruiken. Met de ogen dicht waan je je in een sauna….

Niet ver daarna arriveren we in Rates met de zeer oude romaanse kerk.

Zo….deze uitdaging om de weg te vinden en de km af te leggen, zit erop. We zijn er trots op dat het is gelukt.

23 april zonsondergang

Toetje van de dag…..even naar zee lopen om de zonsondergang te bekijken.

Wauw wat een ervaring!

23 april, 16 km, zon heerlijk wandelweer van Matosinhos naar Vila Cha

Een hele dag langs de kust met veel vlonderpaden, vissersdorpjes en gezellig met andere pelgrims onderweg. We volgen de oranje lijn langs de kust.

Eerst gaan we met de metro naar Matosinhos. Een volle drukke metro, nog spits hier in Porto rond 9.30 uur. Vroeger dan eerdere jaren, toen gingen we nog eerst het  centrum van Porto bezoeken. Dat hebben we gisteren al gedaan. Heerlijk om op tijd onderweg te zijn. We steken in Matosinhos de brug over en ja …. Daar is zee. Dat is onze metgezel aan de linkerhand. De bewoners zijn erg nieuwsgierig en willen graag een foto maken. Uitbaters van cafes lokken ons om een stempel te halen.

Weldra zien we de vuurtoren, Farol en het mooie kapelletje.

De km’s glijden onder onze voeten. De wind steekt op. Het is echt niet koud. De zon heeft veel kracht en we moeten dan ook goed smeren. We naderen de Obelisk.

T.i.:

De Obelisk van de Herinnering markeert de plek waar op 8 juli 1832 D. Pedro IV en de 7.500 man van het liberale leger van boord gingen. Dit markeerde het begin van het einde van het absolutistische regime dat tot dan toe over Portugal had geheerst. Na de landing rukte het Bevrijdingsleger op naar de stad Porto, waar het een jaar lang omsingeld zou blijven (het Beleg van Porto). De eerste steenlegging van dit monument ter nagedachtenis aan deze gebeurtenis vond plaats op 1 december 1840, in aanwezigheid van koningin Maria II, de dochter van Pedro IV. Na diverse omzwervingen werd de obelisk pas in 1864 voltooid en in 1880 werd hij aangemerkt als Nationaal Monument.

Lavra is een zeer kleurrijk vissersdorp. De bootjes op het strand, netten voor krabben, liggen er te wachten op de volgende vangst.

Na Lavra komt een mooi stuk natuur. We stijgen om over een rotsig deel te gaan en daarna via een trap weer naar beneden. We kijken onze ogen uit.

We verblijven in Vila Cha bij Pension Sandra. Vila Cha is ook een schilderachtig dorpje. Direct aan de kust gelegen.

Natuurlijk eindigen we deze wandeldag met ons etappe drankje.