Donderdag 26 September 2024, wolken, van Picaraña naar Santiago, wolken, zon en af en toe regen, 20 graden en 17 kilometer
Vanmorgen was het droog toen we bij het zaakje waar we gisteren gegeten hadden gingen ontbijten. En we vertrokken met droog weer voor de laatste kilometers. We proberen de afstand tussen elkaar in de gaten te houden zodat we uiteindelijk allemaal tegelijk het plein op kunnen lopen. Af en toe regent het maar dat is niets vergeleken bij gisteren. Bij een zaakje aan de rand van Santiago drinken we koffie en bij de Maria kerk een klein stukje verder worden onze laatste stempels gezet.
Deze plek trekt onze aandacht. Allerlei voorwerpen staan of liggen er net als knuffels. Ook Spaanse teksten die we niet zonder hulp kunnen vertalen staan er.
We kiezen de route Por Conxo wanneer we een keuzepunt krijgen, deze is 600 meter langer maar schijnt mooier te zijn. Daar kiezen we voor. Ineens gaat het flink regenen en we vinden een schuilplaats in een portiek en voor een parkeergarage waar we dan meteen ons brood opeten en water drinken.
We lopen het laatste deel en het blijft droog. En dan zijn we op het plein voor de Kathedraal. Iedereen neemt zijn momentje en er worden foto’s van en voor elkaar gemaakt. Ook laten we iemand een groepsfoto maken. We zijn blij dat we het gehaald hebben en vinden het jammer voor Foekje dat ze er niet bij kon zijn. Gefeliciteerd allemaal en wat hebben we veel meegemaakt en ervaren vanaf Porto in Portugal naar Santiago de Compostella in Spanje. Leuk dat we gevolgd zijn en reacties kregen van lezers.
Woensdag 24 September 2024, van Vilanova de Arousa naar Picaraña, veel regen en wind, 20 graden.
We zijn mooi op tijd bij de boot die ons naar Pontesesures gaat brengen. Tenminste dat is wat ik nu nog dacht. Op de boot is het erg druk en vinden we niet allemaal een plek binnen onderin, enkelen zitten op het achterdek, op de trap. De boot heeft in het begin wat deining maar dat is al snel over. Alleen als er een klein snel bootje voorbijkomt voel je nog iets. Langs de rivier staan 12 kruizen die de apostelen vertegenwoordigen. Verder kunnen we weinig verstaan van wat er gezegd wordt. Opvallend is wel dat ze muziek draaien van Céline Dion, My heart will go on, uit de film Titanic. Gevolgd door I will survival
Gelukkig komen wij wel veilig aan. En net voordat we aanleggen gaat een vrouw hetzelfde lied van Céline Dion zingen, prachtig 😀
Aan boord bleek ook nog een verstekeling.
We lopen Padron in en gaan eerst koffie of thee drinken. Daarna lopen twee personen door en gaan de anderen naar de kerk Convento del Carmen voor een Pedronia. Deze is helaas dicht en daarna gaan we naar Iglesia de Santiago Apóstol de Padrón. Deze kerk was nooit open wanneer ik er was maar nu wel en we krijgen er een stempel. De Pedronia kunnen we schijnbaar bij het toeristenbureau krijgen. Daar gaan we naar toe en even later zijn vier mensen blij met dit certificaat.
Onderweg wordt een foto gemaakt van de kilometers die we nog moeten lopen. Over ruim 27 kilometer zijn we in Santiago. Dat wordt niet meer vandaag maar morgen. We hebben allemaal onze regenkleding aan en dat is maar goed ook. Al voor we in Padrón waren ging het regenen en het is misschien nog een paar minuten droog geweest onderweg maar meestal regende het hard of heel hard. Regenkleding helpt maar uiteindelijk werden we allemaal erg nat.
Onderweg wordt even tijd genomen om druiven te testen. Deze bleken te gisten, leek alsof ze druiven met alcohol aten.
Als je dan toch nat wordt denken deze dames dan maar gelijk haren wassen. Bijzonder dat ze de regenmuts ophouden. Maar muts op of niet, alles wordt nat, het is erg hard gaan regenen.
Bij het pension aangekomen wil iedereen graag douchen en natte spullen te drogen hangen. Dat laatste kon op een kapstok in de gang. Het bleef maar regenen en regenen. De aardige pensionhouder bracht ons in twee groepjes met zijn auto vanaf zijn garage naar de voordeur van de eetbar om de hoek. Dat scheelde een nog nattere jas. Terug liepen we, het regende niet meer zo hard en we lagen voor de verandering eens vroeg op bed. Ondanks de regen hadden we een geslaagde dag.
Dinsdag 24 september 2024, van Armenteira naar Vilanova de Arousa, regen en na 2 uur droog, 6 kilometer en 19 graden
Om 5 uur word ik wakker en hoor ik het heel hard regenen. Klinkt zo raar na al die mooie droge dagen. Het regent nog steeds als we opstaan en niet zo’n klein beetje. Er gaan verhalen via andere pelgrims dat er een weeralarm zou zijn. Dat kan ik niet achterhalen, wel dat weeronline veel regen aangeeft. We hebben vandaag een mooi stuk te dalen en het zou jammer zijn wanneer we dat niet kunnen lopen. Maar eerst ontbijten we bij het hostel en we gaan om 10 voor half 9 met 2 taxi’s naar Armenteira. Daar aangekomen is alles dicht behalve de kerk.
We lopen wat door de gangen van de binnentuin en het is niet erg warm. We besluiten om in de kerk te gaan zitten voor een moment van rust. In de kerk horen we het vooral regenen, we hadden liever mooi gezang gehoord.
Bij de ingang van de kerk staan we te kijken of het droger zal worden maar we hebben er een hard hoofd in. Er loopt iemand naar de bar om te kijken of die open is, maar helaas. Een kwartier later is de bar open en gaan we er naar binnen om op te drogen en wat te drinken. En een taxi te laten bellen. Door de vele regen die al gevallen is en een stukje dalen is het niet verstandig om op een paar dagen afstand van Santiago het risico te nemen dat je uitglijdt en een blessure oploopt.
Met taxi’s gaan we naar Vilanova de Arousa en worden bij een bar afgezet. We mogen daar ons brood opeten als we maar een drankje bestellen. Dat doen we graag en iets na 2 uur wordt het droog en gaan we kijken of we de rugzak in het hostel kwijt kunnen. Dat mag en er blijft ook iemand die zich na de autoroute niet lekker voelt, bij het hostel. De anderen gaan wandelen, een stukje langs het strand, tegen de pelgrimsroute in en maken een rondje om terug te komen bij de brug.
Hopelijk kunnen we morgen weer op pad, in ieder geval nemen we ’s morgens de boot naar Pontesesures en daarna lopen we een stuk naar Picaraña.
Maandag 23 september 2025, van Pontevedra naar Combarro, fris in de ochtend en warm in de middag, 23 graden en 23 kilometer
De ochtend met nevel is iedere dag weer een feest om te zien.
De pelgrimskerk is al vroeg open en we brengen een kort bezoek daaraan. Een stempel in ons paspoort hoort daarbij.
We lopen langs een van de vele religieuze gebouwen in Pontevedra en zien een brandlucht in de verte die mij aan de brand in Portugal doet denken. Het lijkt al heel lang geleden dat we daar waren.
Hier lopen we langs een van de vele horreos, dit is een oude graanschuur die we regelmatig zien in Galicië.
Het is erg druk met Pelgrims op het eerste deel van onze etappe. Wanneer we op de Spirituele variant lopen zien we nauwelijks een pelgrim. We lopen door Combarro waar we overnachten en twee mensen besluiten daar te blijven in plaats van naar Armenteira te klimmen. Met vijf personen gaan we de klim aan en regelmatig denken we dat we een vlak stuk gaan krijgen maar blijkt de weg toch nog verder omhoog te gaan.
Deze man ziet ons lopen en biedt ons druiven aan, iedereen krijgt een tros mee welke heerlijk smaken.
Dit kleurrijke gebouw bevat veel afbeeldingen die met pelgrimeren te maken hebben.
Het is warm en het klimmen maakt ons dorstig. Bij deze plek maken we dan ook dankbaar gebruik van de mogelijkheid water te kopen voor een donativo, een vrije bijdrage. Het Nederlands staat niet op het bord maar met al onze talenkennis kunnen we lezen wat de bedoeling is. Het water drinken we gelijk op, sommigen nemen nog een flesje voor onderweg mee.
Na een mooie lange klim en op het laatst een pittige afdaling komen we bij het klooster van Armenteira. Eerst gaan we even op een terras zitten om bij te komen van de wandeling. De kerk van het klooster is open en in het winkeltje daarnaast kunnen we een stempel halen. Er is vanavond een pelgrimsmis waar we helaas niet naar toe kunnen omdat we in Combarro overnachten.
Het klooster zelf kunnen we niet bezoeken maar de binnentuin wel. We nemen de taxi terug naar Combarro waar we een mooi hostel hebben, boodschappen doen en in het mooie centrum aan de haven gaan eten. We sluiten samen weer een mooie etappe af.
Zaterdag 21 september 2024, van Ramaloso naar Redondela, wolken en af en toe zon, 21 graden en 19 km.
Vanmorgen met zijn tweeën naar het ziekenhuis in Vigo nadat de rest van de groep vertrokken is voor de kustroute. De taxichauffeur was behulpzaam net zoals een bezoekster van het terras waar we ontbeten hadden. Bij het ziekenhuis aangekomen worden de gegevens genoteerd en kunnen we via een dokter en de röntgen naar de wachtkamer om te wachten op de uitslag. Ambulances rijden af en aan en wij, de enige buitenlanders, zitten maar te wachten en wachten totdat we drie uur later aan de beurt zijn en dan zijn we snel de deur uit. De knie is ingetapt en recepten voor medicijnen krijgen we mee en lopen mag, maar geen camino. Een taxi hoeven we niet te bellen, er staat er buiten een klaar die ons naar Redondela brengt. Voor de deur van het hostel worden we afgezet, waar ik mijn rugzak binnen zet en we aan de overkant op het terras koffie gaan drinken.
Alle tafels zijn bezet maar bij een pelgrim kunnen we aan tafel plaatsnemen. Terwijl we het terras oplopen staat er meteen een man op om een extra arm te geven. De behulpzaamheid is erg groot van de mensen om ons heen, een aangename ervaring. De pelgrim is een Duitse vrouw die alleen loopt. Ze vertelt dat het moeilijk is om een overnachtingsplek dicht bij de route te vinden waardoor ze soms ver daarvan moet overnachten. Het is haar eerste camino maar zeker niet de laatste zegt ze en wanneer ze verdergaat gaan wij op andere stoelen zitten zodat we overzicht op het terras hebben. We bestellen een drankje en even later ga ik naar de apotheek die op 7 minuten lopen zit. Voor mij een korte etappe natuurlijk. Daarna ga ik een tafel voor vanavond proberen te reserveren bij een restaurant om de hoek dat ik ken van een andere camino. Helaas is alles al gereserveerd. De ober van ons terras raadt aan om het bij twee restaurants dichtbij te proberen. De ene bleek Casa Consejo te zijn waar ik geweest was en de andere is Samoa waar wel plaats is en we om 7 uur al terecht kunnen. Deze pelgrims eten graag ‘vroeg’ wat hier in Spanje niet de norm is.
Het hostel ligt op de eerste verdieping en via een lange trap komen we boven. Gaan zitten op de trap om met je armen steeds een tree hoger te komen is de gemakkelijkste manier om boven te komen als je op een been nauwelijks kunt staan. We zoeken de beste bedden voor ons nu dat kan en installeren ons. Wanneer ik net in de douche ben hoor ik de anderen binnenkomen.
Enkele van de foto’s van de route die de anderen gelopen hebben laten zien dat het in de ochtend heel mooi was langs de kust met de ochtendzon en nevel. Een sportmoment tussendoor was schijnbaar erg leuk geweest. En de foto van de pelgrim en de boom vind ik erg mooi. De gitarist op de foto lijkt op Keith Richards van de Rolling Stones en er was ergens een zandsculptuur van een krokodil te zien.
We hadden allemaal pasta of pizza gegeten en deze was heerlijk. Als dessert namen we thee met Churros, eerst zonder en later met chocolade. We hadden weer genoten van een leuke avond en ik had te veel slaap om het blog af te maken waardoor ik het nu, vroeg in de ochtend pas plaats.
Vrijdag 20 november 2024, van Mougas naar Ramalosa, bewolkt en regen, 20 graden en 20 kilometer
Om 7 uur opgestaan en met het aanmaken van de lamp is het net of er een bouwlamp aangaat en gaat iedereen aan de slag om op te frissen en tas in te pakken zodat we op tijd klaar zijn met de tassen voor bagagevervoer en de eerste stappen om te gaan ontbijten. Helaas kan Foekje niet meelopen omdat haar knie te veel pijn doet bij belasten. We wachten samen met haar tot de taxi komt om haar naar Pazo Pias in Redondela te brengen. Terwijl we staan te wachten komt het busje voor bagagevervoer al. Zien we gelijk onze bagage vertrekken. Even later is de taxi er en zwaaien we Foekje uit. We gaan op pad om te ontbijten bij de camping 15 minuten lopen verderop.
Op deze camping kunnen we ontbijten. Het is er druk en we staan in de rij. Bestellen meteen iets voor de lunch en kunnen helaas niet pinnen omdat de batterij in het pinapparaat op is. Met een nieuwe spreuk en woord en regenkleding aan gaan we op pad. We lopen al snel uit elkaar en wanneer we langs een apart zaakje komen gaan we er binnen voor een stempel. De aardige kunstenaar verwelkomt ons en zet een stempel. We vinden hem wel op Catweazle lijken.
De regen houdt niet op, maar het levert ook mooie plaatjes op
De route loopt niet meer langs de kust maar iets daarvan af. Dat is klimmen over steenpaden en zandpaden. Door de droogte hiervoor is het niet modderig.
In Baiona krijgen we van de pastoor een stempel in ons paspoort en hij wil graag onze namen en gegevens in zijn boek schrijven wat wij allemaal laten doen. De aardige pastoor wenst ons een goede camino en we gaan buiten lunchen. Wanneer we weer willen vertrekken gaat het weer regenen, flink deze keer, regenkleding weer tevoorschijn en op pad. Klimmen in de stad en dalen daarna.
Ik vergat nog te schrijven dat we ’s morgens bij deze spiegel een foto gemaakt hadden van ons al zwaaiend en deze verstuurd hadden naar Foekje. Ze belde ons even zodat we hoorden hoe ze ontvangen was en al een kamer had.
Deze mooie bloemen geven kleur aan de wandeling
En dan zijn we in Pazo Pias waar we allemaal een eigen kamer hebben wat wel leuk is een keer. ’s Avonds gaan we dichtbij een pelgrimsmenu eten, we kiezen allemaal voor vegetarisch omdat varkensvlees niemand aanstaat en bijna iedereen lust er wel Sangria bij. Nog even naar de supermarkt voor water en wat lekkers en dan horen we dat Foekje naar huis gaat. Eerst morgen langs de dokter maar dat verder lopen de komende dagen niet zal lukken is wel duidelijk. De knie kan nauwelijks belast worden. Heel jammer maar het is niet anders.
Donderdag 19 september 2024, van A Guarda naar Mougas, zon in de middag en 21 graden.
Na een ontbijtbuffet bij het hotel gingen we op pad. Het is nog fris maar we gaan ervan uit dat we het niet koud zullen krijgen. We lopen de stad uit en zien een stukje verder het beeld van Jacobus met een staf. Je ziet dat de foto nog wat gelig is door de bosbranden.
Deze tekst op de rugzak van een pelgrim vond ik wel mooi. Leuk om een praatje te maken onderweg
Vandaag lopen we een stukje van zee. Door de bomen kun je de zee nog zien. Praatjes maken we ook met elkaar.
Deze beschilderde steen lag op een plaats waar we even pauze hielden. Ik vind hem wel staan voor pieken en dalen die we allemaal kennen en ook voor de route van vandaag die meer topjes heeft dan gisteren.
Bij dit kerkje kunnen we binnen een stempel halen. Buiten zitten mannen zeedieren schoon te maken maar we begrijpen niet wat het zijn. Naam lijkt op kokkels maar we weten niet of die het zijn.
We lunchen een keer luxe met bijvoorbeeld een salade, een keer iets anders dan een broodje kaas.
De lucht is helderder geworden, gelukkig dat we niet meer in door brandlucht lopen.
Een mooi plekje om even te zitten onderweg. Er wordt ook nog even gezongen.
Deze ‘pelgrim’ zal Santiago nooit bereiken, wij hopen dat wij het wel gaan halen. Helaas heeft iemand zoveel last van haar knie dat het niet wijs was de laatste kilometers te lopen. Een taxi zorgt ervoor dat zij en degenen die haar ondersteunden bij Hostel turistiko Alguncheira kwamen. Hopelijk gaat het morgen beter.
Dag 6, woensdag 18 september 2024, van Praiha de Ancora naar A Guarda, zon achter brandlucht, 25 graden en 22 km
’s Morgens eerst ontbijten en lunch meenemen bij de bakker die Baukje gisteren gezien had en er erg goed uitzag. Tot onze teleurstelling was deze vandaag gesloten. Gelukkig was er op het plein vlakbij een bakker waar we terecht konden. Deze werkte met een automaat waarmee je betaald. Je stopt je geld erin en wat teveel is komt terug. Tot mijn verbazing hadden enkele mensen dit nog nooit ergens gezien.
Buiten op het plein zien we de zon met een rode gloed door de brandlucht die boven Portugal hangt hangen. Op diverse plaatsen in het midden en noorden van Portugal zijn brandhaarden en er gaat veel in de brand verloren, ook mensenlevens 😔 Wij lopen een aantal wandeldagen van de brandhaarden in het noorden vandaan.
Bijzonder hoe deze boom zich overeind houdt, ook nu is de zon niet goed te zien.
Er zijn heel veel pelgrims op pad. Een Portugees verbaasde zich over het aantal en ik ook, heb niet eerder zoveel mensen op deze route gezien.
We lopen vanmorgen in een behoorlijk tempo, het is niet zo warm en de zon brand niet. Misschien speelt dat mee. Hierdoor zullen we eerder bij de boot zijn die ons naar Spanje brengt.
Eerst een stukje door het bos waar de route niet doorheen loopt. We hoeven alleen maar het bospad te volgen om bij het water te komen.
Op het bootje vinden we het leuk dat we snel naar de overkant gebracht worden.
Daar aangekomen helpen we elkaar uit het bootje en op het strand zetten we de eerste stappen in Spanje.
Het is in Spanje een uur later waardoor we voor ons relatief vroeg lunchen op bankjes bij de zee. Daarna lopen we door bos waar bomen met schilderingen staan die je op sommige punten tot een gecombineerde tekening kunt maken.
Inmiddels zijn we langs de zee verder gelopen en ligt de groep een beetje uit elkaar. Ansje en Riekje hadden in het bos veel foto’s gemaakt en daarna nog van paarden die ze tegenkwamen. We wachten met enkele mensen bij deze rotonde om het laaste stuk naar ons hotel te lopen. De anderen lopen door omdat stilstaan/zitten niet zo fijn is voor ze. Toch duurt het niet lang of we zien de achterblijvers. Nadat we verdeeld over twee kamers onze spullen achterlaten lopen we samen naar een terras voor ons etappedrankje. Daarna gaan de liefhebbers lopen naar de top van Monte de Santa Tegra die op 328 meter boven zeeniveau ligt. Om de hoek van het hotel kunnen we via trappen naar boven. Al snel wordt het een stenen bergpad wat leuk in om naar boven te lopen maar naar beneden kunnen we dat later beter over de weg doen. Wanneer we voor de eerste keer de weg oversteken zijn de paden tussen de weg door makkelijker te lopen.
We stoppen even bij restanten van wat ooit een dorp was en Ansje wil wel weer naar beneden maar een stempel die boven te krijgen is brengt haar al gauw op andere gedachten waar ze later geen spijt van heeft.
Onder andere dit uitzicht, ook al is het niet helder maakt het de moeite waard. Wanneer we weer naar beneden lopen zien we al snel het treintje wat we aan kunnen houden en wat ons terug naar boven brengt. Daar mogen we lang genoeg wachten om nog even wat te drinken.
En daar zitten ze dan, vooraan in het treintje om naar beneden gebracht te worden. Dat scheelt veel traptreden lopen naar beneden. We hebben veel plezier onderweg en worden zowat voor de deur van het hotel afgezet. Snel opfrissen en iets warmer aantrekken zodat we kunnen gaan eten. Bij de haven vinden we een restaurant waar we weer heerlijk op zijn Spaans tapas eten.
Dag 5, dinsdag 17 september van Viano do Costela naar Vila Praiha de Ancora. 29 graden en 24km
Vanmorgen liepen er 4 wekkers tegelijk af wat een mooi geluid gaf met verschillende toontje. We waren al opgestaan en de telefoonbezitsters waren niet op de kamer. De brandlucht van branden rondom Porto drongen onze kamer in wat niet zo aangenaam was.
De taxi was of niet bereikbaar of had geen auto voor zoveel mensen. Was handiger geweest als we gisteren meteen de taxi besproken hadden. Maar goed, dat was niet zo. Dapper begonnen we aan de trappen naar beneden maar na 30 treden en nog zo’n 630 te gaan besloten we over de weg te gaan lopen.
Na ontbijt bij de bakker en nog een stuk lopen door de stad bereiken we de kust. We lopen weer over vlonders en soms een grindpad. We vinden dit allemaal mooier lopen dan door dorpjes.
We lopen af en toe tussen of onder het groen
Na een tijd in de schaduw gelopen te hebben zien we ineens de zee weer. Ook zien we redelijk wat pelgrims, met sommigen maken we een praatje. Zoals met een Nederlandse die vanaf Lissabon loopt en een stukje de bus gepakt had. Haar wandelmaatjes mochten niet meer verder vanwege de branden.
Het watertje waar we langs lopen geeft aan dat we bijna aan de rand van de stad zijn. We zijn blij, het is weer mooi geweest voor vandaag.
Aan de overkant zitten de eersten te wachten op de laatsten met uitzicht op het hostel. Een paar dappere pelgrims gaan nog even de zee in maar zijn er snel weer uit. Het water is te koud.
We checken in, verdelen de bedden, douchen en doen de was en we gaan daarna naar de supermarkt en meteen daarna naar een restaurant waar ze ook vegetarische gerechten hebben. We hadden heerlijk gegeten en heerlijk langs de zee gelopen. Morgen gaan we naar Spanje en gaat ons avontuur verder.
Het ontbijt stond klaar voor ons en we konden er koffie of thee bijnemen. Iemand kreeg de eerste verrassing in de vorm van croissants, er gingen er verschillende naar haar.
Bijna uit je bed waaien was ook een verrassing vannacht. Wat hielp was de ramen sluiten. De harde wind hebben we niet meer gehad onderweg. Het weer was al lekker om nog even buiten te zitten.
Tot onze verrassing hadden we vandaag bergpaadjes in plaats van vlonders maar helaas ook veel asfalt. Dat is bij heel warm weer niet zo fijn
Een mooi verrassend pad over een riviertje
Het is iedere keer weer een verrassing als een kerk open is en dat daar dan een stempel ligt ook. Helaas was de inkt zowat op.
Wat een verrassing om deze hagedis te zien.
Deze ‘winkel’ was helemaal een verrassing. Je kon pakken wat je wou tegen een donativo. De koffie was mierzoet maar de schijfjes meloen waren heerlijk, net zoals de cake die we van de aardige man die de winkel beheerde kregen. Daarna kwam hij aan met rode en witte port en kleine bekertjes, ook voor ons.
Een verrassend doorkijkje met de zee in de verte.
De verrassend blauwe, heldere lucht.
Ook verrassend dat we zoveel klimwerk hadden vandaag na eerdere dagen op vlonders gelopen te hebben. En dat het vandaag zo warm was. Dat de mercado toch een markt blijkt te zijn terwijl we supermarkt dachten. En tot onze verrassing vonden we een restaurant dat een pelgrimsmenu aanbood, weliswaar pas om 7 uur maar het was al tegen half 7 en we konden er tot het eten kwam zitten en wat drinken. Ook een grote verrassing te lezen dat de cable car niet naar onze albergue gaat terwijl deze meerdere keren info stuurt over het gebruik van de cable car om zo bij de albergue te komen. Dat de ober een speciale manier van werken heeft verrast ons. Dat we voor een klein bedragje met de taxi naar boven kunnen verrast iedereen en weer in een mooi hostel slapen met uitzicht over de stad.
Zaterdag 14 september 2024, zon, 25 graden en 22km
Na een goede nachtrust, ontbijt, schulden aan elkaar afbetalen en met een spreuk en woord gaan we op pad, nu voor een hele dag camino lopen. We lopen op wandelschoenen maar hele slippers zijn toch gemakkelijk tijdens camino. Zowat om de hoek zit een klein winkeltje waar fruit en ook slippers gekocht worden. En al snel lopen we weer op vlonders langs de zee.
Er komt ook een stukje door Vila de Condo waar we een berichtje krijgen van ons overnachtingsadres bij Sandra met een foto en de vraag of iemand twee dingen heeft laten liggen. Ja, iemand van ons had niet alles meegenomen en Sandra zal ervoor zorgen dat het verstuurd gaat worden. Zo lief van haar.
In Vila do Condo willen we koffie/thee drinken en gelijk lunchen, deze heerlijke salade en soep voor andere liefhebbers smaken heerlijk. Wanneer we weer op pad gaan geef ik aan dat we toch iets meer moeten doorlopen omdat we anders wel heel laat in Aguçadoura zullen zijn. Ik schat nu in dat het zeker vijf uur zal gaan worden als we niet te vaak stilstaan.
Meestal zijn kerkjes dicht maar vandaag zijn er twee open. Bij een ervan kunnen we een stempel halen.
We praten veel met elkaar onderweg en leren iedereen steeds beter kennen. Er worden ook grapjes gemaakt zo nu en dan wat goed is voor de lachspieren. De andere spieren die volop gebruikt worden doen het nog goed bij iedereen. We lopen aardig door maar gunnen onszelf ook een ijsje. Het lijkt wel of je vier bolletjes krijgt als je er twee besteld en het is heerlijk.
Langs de zee liggen balen van een soort zeewier en liggen er hele stukken strand vol met wier wat waarschijnlijk ligt te drogen.
Portugees is echt een andere taal als Spaans maar we redden ons overal, wat meehelpt is dat er soms ook Engels gesproken wordt in Portugal. We kunnen Amsterdam in het Portugees lezen: Amesterdao. We zien hier dat de afstand naar Santiago nog maar 187 km is. Volgens mijn berekening is de totale afstand 284 km. Dat zou betekenen dat we er al bijna 100 gelopen hebben, nou… wij weten wel beter, of ik heb mij vergist maar daar komen we in Santiago dan wel achter.
We komen net voor 5 uur bij ons overnachtinsadres wat inhoud dat we goed doorgelopen hebben. Het hostel is een goede plek voor ons, we slapen wel veelal boven en zijn over drie kamers verdeeld. Na ons opgefrist te hebben en de was gedaan is gaan we een etappedrankje doen. Ook vanavond weer een mooie zonsondergang waar degene die hier voorbij vliegt misschien ook van geniet. Het avondeten wordt in twee groepjes gegeten omdat het erg vol is en ze niet twee tafels aan elkaar kunnen zetten. Bijzonder is dat er aan iedere tafel hetzelfde besteld wordt, bij de ene is vis het hoofdgerecht en bij de ander gingen ze voor vegetarisch. Iedereen heeft heerlijk gegeten en we gaan morgen direct lopen om bij een barretje te ontbijten. Schijnbaar gaat het nog warmer worden dan vandaag. Wordt goed smeren met zonnebrandcrème morgen en proberen op tijd op pad te gaan.
Vrijdag 13 september 2024, zon en 25 graden, route 16 km.
Gisteren net voor 12 uur ’s nachts aangekomen in Porto. We waren extra vroeg op Schiphol zodat we ruim de tijd hadden elkaar te leren kennen. Die tijd werd wel heel ruim, de vlucht had meer dan twee uur vertraging waardoor het vliegtuig pas om half 10 de lucht in ging. De taxichauffeur stond ons op de luchthaven van Porto op te wachten en bracht ons naar De Central House Porto Ribeira waar we een kamer hadden met 4 stapelbedden en eigen badkamer. Iedereen was moe maar 3 mensen gingen toch nog even naar het terrasje om de hoek aan de Douro. Een stukje op het blog schrijven zat er toen niet meer in.
De wekker stond om 7 uur en in Porto is het een uur eerder dan in Nederland. Om 6 uur hoorde ik iemand zeggen, dames het is tijd om op te staan, nee hoor het is pas 7 uur. Twee minuten later zei iemand anders, we moeten opstaan het is al 7 uur geweest, nee hoor het is 6 uur. Er moeten nog wat telefoons of horloges verzet worden.
Een paar minuten na 8 uur nam de blauwe auto de bagage mee. Direct daarna gingen we beneden ontbijten. Een uitgebreid buffet stond daar klaar, heerlijk.
We verlaten het hostel, lopen langs de Douro en omhoog via smalle straatjes met heel veel trappen naar de Kathedraal.
Daar aangekomen zien we veel studenten. De tweede en derde jaars verwelkomen de nieuwe studenten waarbij er over en weer cadeaus gegeven worden.
We bezoeken de Kathedraal en Sao Bento, het trein- en metrostation waar in tegels de geschiedenis van Portugal afgebeeld is. Dan langs een zaakje voor lunch en met bus 500 naar de Mercado waar onze camino gaat beginnen. Was leuk om Porto even bezocht te hebben maar iedereen is blij dat we de drukte van vele groepen toeristen achter ons kunnen laten.
We lopen een prachtige route, over veel vlonders langs de zee. We praten veel en lopen meestal niet ver uit elkaar. Pauze en lunch in de weinige schaduw die we vinden en later een kopje koffie of thee op een mooi terras, daar hebben we wel zin in.
We zijn allemaal blij als we bij pension Sandra zijn en de 2-persoonskamers zijn een luxe voor ons pelgrims. We nemen ruim de tijd om ons op te frissen en enkele dames gaan de zee in, nou… tot hun knieën. Het moest wel veilig blijven. Om half 8 gingen degenen die zin hadden naar de zonsondergang kijken en anderen die al aan een portje gezeten hadden sloegen over.
Na de mooie zonsondergang gingen we eten in de cafetaria van ons pension. We kregen vis, friet en salade waarna we allemaal vermoeid maar voldaan naar onze kamers gingen.
Wij wilden dat wel eens meemaken. Op het dak van de kathedraal lopen, de toren beklimmen en dan uitzicht hebben over de stad. We hadden er niet bij stil gestaan dat het dak schuine stenen heeft en ook niet dat er over de nok zouden moeten klimmen. We vonden het fantastisch om mee te maken. Hieronder wat foto’s van de excursie.
Informatie:
De kathedraal is 97 m lang en 22 m hoog. De toren is 76 meter hoog. Het zuidportaal is in romaanse stijl, het westportaal is barok en de noordkant neoclassicistisch en het heeft een gotische kloostergang. De kathedraal is gebouwd tussen 997 en het jaar 1211. Sinds 1985 is het op de wereld erfgoederen lijst te vinden.
De Botafumeiro is een circa 1,50 m groot, 53 kilo zwaar, wierookvat gemaakt door de goudsmid José Losada in 1851. Hij wordt op hoogtijdagen door het dwarsschip heen en weer gezwaaid aan touwen die onder de viering zijn opgehangen. Zie verslag van gisteren.
Natuurlijk sluiten we ook deze dag af met het etappe drankje. Net uit de wind op het pleintje bij de kathedraal.
We kijken terug op een enerverende camino, een lach, een traan, er zijn voor elkaar. Het saamhorigheidsgevoel wat elke camino zo mooi maakt. Een camino voor altijd in ons hart
11 juni, 17 km, bewolkt 20 graden van Areal naar Santiago
Yeah, we zijn er! 280 km verder, ons einddoel bereikt. Van harte gefeliciteerd met jullie prestatie. Ik ben reuze trots op Henny, Ellen, Ria, Marijke, Monica en mezelf…
Iedere keer opnieuw een uitdaging, zal het ons lukken, kloppen de afstanden, zijn de overnachtingen ok en is het vervoer van onze rugzakken goed geregeld..? Het blijft naast de uitdaging ook altijd spannend. Ieder kan geblesseerd raken of en keer vallen en ook weer opstaan en door…..Wij hebben het opnieuw samen gedaan. Al die stappen gezet, jezelf overwonnen, fysiek en/of mentaal.
Als je zo een prettig onderkomen hebt in een Hostal, helpt dat om goed uitgerust op pad te gaan. We waren zeer blij met pension rural Areal. Gisteren een menu in de tuin, vanmorgen werd voor ons ontbijt gezorgd. Met de vriendelijke gastvrouw en heer gaf dat ons het goede gevoel van gastvrijheid.
De route van vandaag was 17 km. Ongeveer 10 km na Padron gestart, zie onderstaand kaartje, vanaf Areal.
Het was een geleidelijke stijging. Over een grote afstand vals plat omhoog. Uiteindelijk ga je dat toch voelen. We lopen door een bos. Het is vrij rustig, alle pelgrims zijn vast voor ons vertrokken. Het pad is niet altijd makkelijk. Ongelijke stenen, boomwortels….net als in het echte leven is het niet altijd makkelijk.
Bij Milladoiro hebben we de laatste pauze. Veel pelgrims doen dat, voor ze doorlopen naar Santiago. Speciaal voor deze finale dag hebben we allemaal ons roze t shirt aangedaan. We krijgen vele enthousiaste reacties.
5 km voor Santiago zien we voor het eerst de torens van de kathedraal. We zijn er bijna, dat gevoel komt ook, ja, het gaat ons lukken.
Onderweg komen we ook een pelgrim tegen, die echt nog even de voeten moet laten rusten 😉
We dalen af naar de stad, dat hoort er ook bij. In de drukte komen we aanen we gaan naar het plein. Niet over de korste weg, want we willen samen door de poort aankomen. We gaan hand in hand zingend het plein op en vieren dat we er zijn.
We gaan de Compostela halen en aan mij de eer om de Compostela’s uit te reiken. Even aandacht voor ieder die op zijn manier al die km’s heeft afgelegd. Of het nu de eerste keer is dat je in Santiago aankomt of voor misschien de 5e keer, het blijft altijd bijzonder. We realiseren ons dat we het kunnen, dat onze voeten ons hebben gebracht naar onze bestemming. Stap voor stap en er gewoon aan beginnen. Dat vraagt soms moed om steeds weer op te staan en opnieuw te beginnen. Het mooiste van alles vind ik het samen volbrengen, voor elkaar zorgen, steunen en delen.
In het buro van de Compostela’s vind je ook “de Huiskamer” waar we heel hartelijk worden ontvangen door de vrijwilligers.
We besluiten in de avond om 19.30 uur naar de pelgrims mis te gaan. Fijn als afsluiting van deze enerverende dag. Een rustpunt. De kerk was helemaal vol. We zaten aan de zijkant. Volgens een bericht op Facebook zou de Botafumeiro niet voor 10 juli gaan. Wat teleurgesteld gaan we er zitten. Plotseling zien we mannen in rode pakken naar voren komen. Er komt geroezemoes in de kerk. Zou het dan toch?….. Yes! We zitten precies op de goede plek. De Botafumeiro komt precies over onze hoofden. We zijn er ontroerd van.
Onze dag is al zo vol met mooie ervaringen. We gaan ook nog naar de gezellige muziek, die om 22 uur begint. Op het plein voor de kathedraal. En na zonsondergang naar een heel bijzondere schaduw
Dank je wel Santiago voor al het moois dat je voor ons brengt!
10 juni, 17 km, 23 graden van Vilanova de Arousa met de boot naar Pontesecures en daarna via Padron naar Esclavitude en Areal
De dag begon heel vroeg vandaag…we moesten om 7 uur bij de boot zijn. Ik had een foldertje gevonden met een telefoon nummer van een boot. Die bel ik en we krijgen de boot van 7 uur toegewezen.
Dat vinden we niet erg. We zijn gewend om vroeg op te staan.
Dan komt de boottocht van ruim 2 uur over de Rio Ulla.
Een speciale vaartocht die ook als camino geldt omdat het herinnert aan de legende dat Jacobus met een bootje naar Padron is gebracht. Onderweg zien we ook speciale kruizen. We waren erg blij dat we binnen mochten zitten. Op het dek was het echt erg koud. Op het moment dat we er langs gingen, ben ik heel even naar buiten gegaan. Op de boot kunnen naar onze schatting meer dan 100 mensen. Zeker de helft waren Portugezen en die begonnen in de kajuit o.a het Portugese volkslied te zingen. Het was een erg leuke sfeer.
De boot meert aan in Pontesecures en in 3 km zijn we in Padron. De meesten van deze vroege boot gaan vandaag naar Santiago. We nemen uitgebreid de tijd om Padron te bezoeken. Bij Padron hoort de legende dat het bootje van Jakobus er is aangekomen. Op diverse afbeeldingen is te zien dat te zien. Ook vind je in de kerk de Meerpaal waar het bootje aan vastgemaakt zou zijn
We klimmen ook de berg naar Santiguano del monte, een kleine kapel die met vele trappen te bereiken is.
Deze ervaringen en kennis van de legende van Padron zijn voldoende om de Pedronia te krijgen. Die gaan we bij de tourist office ophalen. Ieder neemt het trots in ontvangst. De mevrouw neemt alle tijd op onze namen goed te verwerken.
Daarna gaan we op pad naar A Esclavitude. Eerst een stuk langs de drukke weg, later over veldwegen. Vlak voor Esclavitude komen we weer bij de drukke N550 uit.
Dan is het nog maar 4 km naar onze bestemming. Deze keer een prachtig pension dat ik via Booking heb gevonden.Pension Rural Areal. Wat een heerlijke plek. Een tuin met waslijnen, schaduw onder de druivenbladeren, een etappe drankje en….er wordt voor ons gekookt. We hoeven niet meer de deur uit. Hoe fijn is dat?
9 juni, 22 graden, half bewolkt 25 km van Armenteira naar Vilanova de Arousa
Na de stevige klim van gisteren is het nu een stevige daling.
Vooral het eerste deel is de daling zeer zwaar. Het is een van de allermooiste delen van een camino. De afdaling vanaf Armenteira. Op onderstaand overzicht het groene gedeelte.
Sprookjesachtig,met watervallen, onwerkelijk, intens genieten en ervaren “dat ik hier nu kan lopen” Het is bijna onbeschrijfelijk. De nederzettingen die we hier zien, de molens…..
Na Barrantes volgt een vrij vlak stuk langs de rivier. Nog steeds erg mooi met opnieuw watervallen.
In een klein kerkje in Pontearnelas ontmoeten we vrijwilligers die voor ons een stempel zetten. We steken er een kaarsje aan voor onze dierbaren en er krijgen een tekst mee over de symbolen van de camino. Een voorbeeld is natuurlijk de pijl. Als we geen pijl zien weten we de richting niet. Hoe voelen we ons als we niet weten waar naar toe? Ons leven is net een Camino. Soms voelen we ons verloren en kunnen we de weg niet vinden. Welke pijlen volg jij? Mooi om tijdens het wandelen bij stil te staan.
Het pad naar de zee, is vooral landelijk. We zien vele wijngaarden. De groene ranken groeien weelderig. Erg mooi om te zien.
Eindelijk zien we de zee. Met deze lange afstand denken we steeds bij een bocht,nu komt die, de zee…..Het geeft een beetje motivatie om door te gaan. Na de bocht zien we ook Vilanova de Arousa liggen. Het bewolkte weer maakt plaats voor de zon. Wat is het er mooi!
De brug over en dan zijn er er echt. Deze kanjers hebben de monster etappe volbracht. Ik ben reuze trots op ieder. Hoe je het ook doet, het is altijd goed.
Het was opnieuw een hele mooie Camino dag met allemaal hoogtepunten…..
8 juni, 22 km, bijna droog 23 graden van Pontevedra naar Armenteira
We zijn op de spirituele route. Vandaag met de grote klim naar het klooster van Armenteira, morgen de afdaling naar Vilanova de Arousa en maandag met de boot naar Padron.
Gisteren in Pontevedra zijn we alvast begonnen met ons spirituele deel. We gingen naar de pelgrims mis en tot mijn verrassing werd ik gevraagd om de 2e lezing in het Engels voor te lezen. Daarna mochten alle pelgrims naar voren komen voor een foto. Dat was heel speciaal.
In onze herberg Nacama hebben we geen ontbijt en dat betekent dat we gewoon op pad gaan en kijken wat open is. Niet veel! We hadden geluk en iemand wees ons het enige cafe dat open was. Daarna gaan we de stad uit over de gerenoveerde brug. Het oude deel is behouden, de nieuwe weg ligt er bovenop. Aan de zijkant zie je de Santiago schelpen.
Na 3 km gaan we over op de spirituele route. Ik heb maar even het hoogteprofiel uit het boekje van John Brierley gekopieerd. Je ziet een flinke berg, van wel 460 meter.
We klimmen en dalen gestaag naar Campano. Kleine paadjes tussen de varens, een heerlijk geurend eucalyptus bos, kleine dorpjes tegen de heuvel geplakt.
Combarro is overspoeld met toeristen. Het is dan ook een plaats, die bekend staat om de vele horreo’s op het strand. Het is op dat moment zwaar bewolkt en er vallen wat druppels.
Ja…….en dan is het zover we gaan beginnen aan de grote klim naar Armenteira met onderweg een “Mirador” een uitzichtpunt. Miradoro Loreiro. Na de steilste klim hebben we een pauze bij een bushokje.
We krijgen ook nog grote moeilijke stenen op ons pad. Hier kunnen we alvast een beetje oefenen voor morgen. Voor ieder is het te doen, of we krijgen hulp van onze beste klimmer Ria.
Dan, toch nog plotseling, zien we de parasols van een bar. We komen vanaf een hoog pad en worden vol enthousiasme ontvangen. We hebben deze etappe met succes afgerond.
Een bijzondere ervaring is de pelgrimszegen in het klooster. We worden toegezongen door ongeveer 10 nonnen, de jongste is misschien 30. Een intense sfeer. We kregen de zegen in het Engels. Dat begrijpen we, en het grijpt ons aan.
KLOOSTER VAN ARMENTEIRA
Zegen voor de pelgrim
*Moge het licht en de liefde van God uw stappen zegenen en leiden.
Mogen de wegen zich verheffen om je te ontmoeten.
*Moge je je hart openen voor stilte. En bewaar met dankbaarheid de vreugdevolle herinnering aan de goede dingen die je bent tegengekomen.
*Moge God je in zijn handen dragen naar de armen van St. James in Santiago.
*En dat je vol licht en vreugde terug mag gaan naar je huis.
7 juni, 22 km van Redondela naar Pontevedra, zonnig 34 (!!!) graden.
Gisteren konden we het bijna niet geloven dat het zo warm zou kunnen worden. Heel Spanje lijdt onder een hittegolf, de wind draait naar het oosten en….ook in Galicië is het zo warm. Dat betekent voor ons vroeger dan we gewend zijn en om 7 uur lopen.
Zo je op dit hoogteprofiel kunt zien, met 2 serieuze heuvels. De Alto de Lomba voor Arcade en de Alto de Canicouva na Arcade. Totaal 444 meter stijgen en ongeveer evenveel dalen.
Voor ons is het echt wennen. Bij de kustroute zijn er wel klimmetjes, maar die zijn veel korter. Dapper klimmen we omhoog.
Leuk hier onderweg zijn de kraampjes. Voor een stempel of een klein souveniertje
De route voor Arcade is helemaal veranderd. Kwam je eerst ruim voor Arcade bij een hele drukke weg uit, nu was de route over de heuvel gelegd en komen we via een oude weg Arcade binnen. Het uitzicht is prachtig en de paden lopen door de bossen.
We merken wel dat er nu veel meer pelgrims onderweg zijn. Na Redondela loopt de kustroute gelijk met de Camino Portugues door het binnenland. We zien vele jongeren onderweg. Wat een ervaring ook voor hen om zo jong al een camino mee te maken. We ontbijten in Arcade en gaan dan over de Ponte San Poio. Een heel herkenbaar punt en bij vele die de Camino Portugues hebben gelopen een foto momentje.
Dan begint de klim naar de volgende hoogte. Eerst langs de horreo’s. Daar zien we ook oude markeringen van steen.
Het klimmen gaat over een sterk stijgende pad met grote stapstenen. Nu het droog is, geven deze stenen mooie trapjes. We kunnen ons echt voorstellen hoeveel pelgrims er lopen.
Vlak voor Pontevedra volgen we de alternatieve route langs de rivier onder de bomen, in de schaduw. Inmiddels is het al heel warm en we komen zo ongemerkt in Pontevedra.
Het allerlaatste deel is onder een viaduct door met graffiti. We vinden die erg Santiago……we komen er aan!
6 juni, 18 km, droog 25 graden, van Ramalossa naar Vigo en Redondela.
Omdat Vigo een hele grote stad is, ga ik gewoonlijk bovenlangs Vigo. Nu was de voorkeur langs de kust en dat lijkt me ook wel de moeite waard om te proberen. We hebben nu de oranje lijn gevolgd. Dus vanaf het klooster niet meteen de heuvels in, maar terug naar de kust.
Na de nacht in het klooster, Paso Pias, durven we toch weer naar buiten te komen.😉Ze hebben daar prima basic kamers, we hebben 1 a 2 persoonskamers, met een tafel, stoel, bed. En een ruimte om te zitten,” sala de estar”. Meer hebben we als pelgrims niet nodig.
De eerste blik op Rio Vigo is verrassende. De vroege ochtend geeft zacht licht over het rimpelloze water. Er is bijna geen wind. Nigran spiegelt in het water.
Het Camino pad loopt echt niet alleen langs de zee, zie de kaart, we snijden de hoekjes af en stijgen dan over de hoger gelegen delen. Iedere keer opnieuw komen we weer bij het strand uit. Meestal goed begaanbaar. Soms ook een lastige afstap naar het strand. We helpen elkaar als het nodig is. Voor mij was de stap te diep en en ik maar gaan zitten.
Sommige strandjes zijn verrassend mooi. We staan er dan graag even stil.
Dichter bij Vigo wordt het anders. De huizen met tuinen zijn tot aan het strand gebouwd ende pelgrims lopen aan de andere zijde. Vaak over verharde oude wegen. Voor een eilandje voor de kust van Vigo is zelfs een speciale brug gemaakt
In Vigo gaan we met 2 bussen naar Redondela. Handig is dan het gebruik van de app Rome2rio. Waar je ook bent, je vindt de oplossing om van a naar b te komen. Het scheelt ons misschien wel 3 uur door de stad lopen.
We gaan eten in mijn favoriete restaurant Casa Consejo. Net na de algemene herberg. In de middag kun je er terecht voor een pelgrims menu. Vanavond is het a la carte….Ook prima.
In Redondela logeren we in Casa de Herba, vlak bij de bushalte. Onze bagage is er ook. Topsantiago regelt het uitstekend. We zetten de bagage voor 8 uur klaar, en die is op de plaats van bestemming voor 15 uur. De weersvoorspelling morgen is meer dan 30 graden. We gaan dan ook morgen om 7 uur vertrekken. Ontbijten doen we na 2 uur.